Debata Tischnerowska u pallotynów w Paryżu

„Dialog czy wojna? Tischner wobec współczesnych sporów społecznych i religijnych”. Pod takim tytułem odbyła się debata w pallotyńskim Centre du Dialogue w Paryżu. Spotkanie zostało zorganizowane przez Pallotyńską Fundację Misyjną Salvatti.pl w ramach opieki Senatu Rzeczypospolitej nad Polonią i Polakami za granicą. Debatę poprowadzili: ks. prof. Krzysztof Marcyński SAC z Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Monika Florek-Mostowska, publicystka i wiceprezes Fundacji Salvatti.pl.

Filozofia ks. Józefa Tischnera przede wszystkim ocala człowieka, pokazuje mu nadzieję –   podkreślali uczestnicy debaty. W tym gronie znaleźli się: prof. Stanisława Trebunia – Staszel, z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kazimierz Tischner, brat autora „Historii filozofii po góralsku”, prof. Tadeusz Gadacz, filozof, uczeń i współpracownik ks. Tischnera, ks. prof. Robert Woźniak, teolog i rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej w Krakowie i ks. dr. Przemysław Bukowski, wykładowca Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. Kazimierz Tischner wspominał, że jego starszy o 15 lat brat nauczył go, jak rozumieć i szanować człowieka.

Dialog w duchu ks. Prof. Józefa Tischnera jest sztuką spotkania, w której prawda rodzi się z wolności, wzajemnego słuchania i głębokiego szacunku dla godności drugiego człowieka – mówił ks. prof. Robert Woźniak. Filozof, prof. Tadeusz Gadacz zwrócił uwagę na rozróżnienie między intelektem a rozumem. – Można być intelektualistą, ale to nie jest równoznaczne z byciem rozumnym i mądrym człowiekiem – wyjaśniał. Prof. Stanisława Trebunia- Staszel zauważyła, że dialog w ujęciu ks. prof. Józefa Tischnera buduje wspólnotę nie przez zgodę we wszystkim, lecz przez wzajemny szacunek i otwartość serca. Ks. dr Przemysław Bukowski przytoczył słowa Tischnera: „nie szukaj prawdy, ale kolegów”.  – Bo właśnie w dialogu z innymi możesz odkrywać prawdę – dodał.

Ks. prof. Krzysztof Marcyński SAC i przypomniał, że dla ks. Tischnera w dialogu  ważniejsze było  pytanie, nie o to, „co myślisz”, ale o to, „co cierpisz”.  To oddaje istotę Tischnerowskiej filozofii dramatu. Odnosząc się do współczesnej rzeczywistości, ks. Marcyński zaznaczył, że w świetle filozofii Tischnera słowa mają leczyć i podnosić, a hejt jest zdradą tego powołania. – Hejt zaczyna się tam, gdzie kończy się spotkanie – gdy przestajemy widzieć w drugim człowieku twarz, a zaczynamy widzieć tylko trampolinę dla naszej złości – dodał.

Zdaniem Aleksandry Moskal, dramaturżki, bardzo ważne było, że w debacie wybrzmiały różne głosy, że udało się pokazać ks. prof. Tischnera jako filozofa, jako księdza, jako brata oraz jako Górala z Podhala.

– Takie spotkania pokazują, że możliwy jest dialog rozciągnięty w czasie i może odbywać się w różnych miejscach, w różnych środowiskach i docierać do różnego typu publiczności. Dla mnie to była kontynuacja spotkania sprzed 40-laty w prywatnej bibliotece ks. Tischnera, kiedy poznałem prof. Tadeusza Gadacza, a jednocześnie jakby kontynuacja debaty po debacie nt. polskiego katolicyzmu na uniwersytecie w Eichstaett, kiedy oprócz ówczesnego rektora uniwersytetu Nicholasa Lobkovicza i prof. Józefa Tischnera przy jednym stole zasiedli m. in. Wacław Hryniewicz, Leszek Kołakowski, Leonid Luks, Adam Michnik i bp. Tadeusz Pieronek – wspomina ks. Marek Wittbrot, współorganizator spotkania.

Debata Tischnerowska w Centrum Dialogu była ostatnim wydarzeniem z cyklu spotkań zorganizowanych w ramach Roku ks. prof. Józefa Tischnera w Paryżu. Zakończyła się artystycznym finałem – spektaklem ilustrującym „Historię filozofii po góralsku” w reżyserii Artura „Barona” Więcka.