10 ekologicznych osiągnięć Kościoła w minionym roku

Rok 2018 był przełomowy dla misji Laudato si’ w Polsce oraz dla rozwoju chrześcijańskiej ekologii. Stawiam taką tezę i wspieram ją prezentacją wydarzeń, które ją potwierdzają. Są tu zarówno działania polskich hierarchów i katolickich organizacji oraz oddolne projekty aktywistów.

Oto lista wybranych przeze mnie 10 ekologicznych wydarzeń w polskim Kościele w 2018:

Fot. Mazur / catcholicchurch.org.uk / REFA

Ekologiczny list Episkopatu Polski na dzień św. Franciszka 4.10.2018

Choć słabo nagłośniony to ważny dokument w którym polscy biskupi w sprawach ekologicznych mówią głosem Papieża Franciszka. W dzień liturgicznego święta św. Franciszka ogłosili list pasterski pt. „W trosce o wspólny dom”. Wielokrotnie cytując encyklikę Laudato si’ przedstawiają swój punkt widzenia w głównych tematach ekologicznych na czele ze smogiem i ochroną klimatu oraz podają katalog grzechów ekologicznych. Na koniec dziękują tym, którzy od lat zabiegają o ochronę środowiska oraz proszą Patrona Ekologów, aby pomógł nam być dobrymi stróżami Bożego stworzenia, aby wspólny dom jakim jest ziemia, służył nam i przyszłym pokoleniom.

Działania abpa Wiktora Skworca

Już na wiosnę abp Wiktor Skworc zapowiedział, że w kwestiach ekologicznych Kościół w Polsce nie jest biernym obserwatorem rzeczywistości, lecz ważnym uczestnikiem debaty. I rzeczywiście archidiecezja katowicka mocno angażowała się w czasie szczytu klimatycznego ONZ. Były konferencje naukowe, spotkania modlitewne, wsparcie dla katolickich uczestników COP i dla delegacji watykańskiej. Mocno aktywny był w tym wszystkim metropolita katowicki. Swoje refleksje o ekologii zawarł w specjalnym 30-stronicowym „Liście na temat ochrony środowiska” prezentowanym przed COPem po polsku i angielsku.

Otwarcie w Polsce biura przez GCCM

Po kilku wizytach w Polsce Tomása Insua, dyrektora Global Catholic Climate Movement od lutego 2018 zaczęło w Polsce działać biuro tej ważnej katolickiej międzynarodowej organizacji katolików jako Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska.

Projekt Młodzi dla środowiska

Dzięki pracy ks. Andrzeja Lubowickiego Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży najpierw w diecezji drohiczyńskiej a potem w wielu innych zaangażowało się edukację dla ekologię i ochrony środowiska. Ich projekt  „Młodzi dla środowiska” imponuje rozmachem i zakresem działań dla edukacji ekologicznej i popularyzacji katolickiej nauki społecznej na temat ekologii.

Wspólnota Caritas Laudato si’  

Caritas Polska, największa w Polsce organizacja charytatywna działająca w kraju i za granicą, rozpoczęła realizację projektu “Ekologia integralna encykliki Laudato si’ w działaniu wspólnot Caritas i społeczności lokalnych” i tworzy stanowisko animatora krajowego wspólnoty Caritas Laudato si’ dla współpracy z diecezjalnymi i lokalnymi animatorami Laudato si’ oraz wolontariuszami Caritas w Polsce.

Udział w Szczycie Klimatycznym

W dniach 3-15 grudnia 2018 w Katowicach odbywał się Szczyt Klimatyczny ONZ, gdzie politycy, naukowcy i liderzy świata próbowali po raz kolejny zmierzyć się z trudnymi wyzwaniami współczesności generowanymi przez kolejne kryzysy społeczne, gospodarze, ekologiczne i klimatyczne. W tych działaniach nie zabrakło obecności wielu organizacji z Polski i świata pokazujących chrześcijańską perspektywę w duchu Laudato si’ i przesłanie Patrona Ekologów. Cenne było też wystąpienie Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka podczas jednej z konferencji, towarzyszącej obradom COP24.

Szkoła liderów ekologii integralnej REFA

To odpowiedz REFA na apel Papieża Franciszka. Razem chcemy spróbować budować sieć zaangażowanych chrześcijan, którzy w różny sposób będę wspierać Franciszkowy projekt ekologii z Laudato si’ w parafiach, klasztorach, mediach czy różnych wspólnotach i ruchach. Po spotkaniach na Mazowszu i w Łodzi w dniach 1-4.12.2018 uczestnicy szkoły REFA spotkali w Katowicach gdy rozpoczynała się Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Zmian Klimatu, aby zastanowić się wspólnie, co chrześcijanie mogą wnieść w ochronę klimatu Ziemi oraz jak włączyć się w budowanie chrześcijańskiej ekologii integralnej. Polecamy specjalną stronę projektu https://swietostworzenia.pl/szkola-liderow/.

Czas dla Stworzenia

Odpowiadając na apel Papieża Franciszka REFA od 2015 organizuje corocznie w Polsce CZAS DLA STWORZENIA w dniach 15.09-15.10. Są specjalne nabożeństwa i spotkania modlitewne w intencji ochrony świata stworzonego, za ofiary katastrof przyrodniczych oraz za projekt ekologii integralnej przedstawiony w encyklice Laudato si’. Honorowym patronem akcji jest Prymas Polski abp Wojciech Polak.

List chrześcijan ekologów

Akademicy i aktywiści ekologiczni, duchowni i świeccy, razem jako chrześcijanie piszą do uczestników Szczytu Klimatycznego w Katowicach obiecując swe wsparcie duchowe i modlitwę. Działając dla ekologicznego nawrócenia współczesnej ekonomii, polityki i nauki proszą, aby na negocjacjach ONZ zatriumfowało dobro wspólne i zostały podjęte właściwe decyzje dotyczące przyszłości życia na Ziemi. Zachęcają też „aby starczyło nam pokory w przyjęciu danych raportów naukowych, odwagi w rezygnacji ze słusznych roszczeń konsumpcyjnych i wyobraźni w naszych decyzjach”. To pierwsze w historii takie wspólne działanie liderów aktywnych w ekologii i w Kościele. Pisałem o nim na tym blogu. https://ekai.pl/ekolodzy-chrzescijanie-do-uczestnikow-szczytu-klimatycznego/

Pielgrzymka chrześcijańskich ekologów do Watykanu

I na koniec to wydarzenie ważne również dla polskiego Kościoła, bo dopiero w Watykanie doszło do szerszego kontaktu różnych aktywistów z Polski, uczestników konferencji z okazji trzeciej rocznicy ogłoszenia encykliki Laudato si’ w dniach 5-6 lipca 2018. REFA był tam wśród 12 katolickich inicjatyw ekologicznych z całego świata, które przez cały czas konferencji prezentowały swą aktywność i realizowane projekty. (więcej zob. https://www.swietostworzenia.pl/2-aktualne/780-refa-w-watykanie) Ponad 300 uczestników spotkania na specjalnej audiencji przyjął Papież Franciszek, który do katolickich ekologów z całego świata mówił, że polecenie, jakie Pan Bóg skierował do św. Franciszka, by odbudował jego dom, można odczytać także w sensie ekologicznym. Dziś bowiem w ruinie jest nasza planeta, która pilnie potrzebuje naprawy. Ponownie zwrócił uwagę na pilną potrzebę ekologicznego nawrócenia, zmiany stylu życia i konsumpcji i wspólnych działań na rzecz ekologii integralnej.

Podsumowując, widzimy że w 2018 do Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu działającego dla ekologii chrześcijańskiej od ponad 30 lat dołączyli kolejni: Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska, Caritas Polska czy archidiecezja katowicka. Razem tworzy się barwny, dynamiczny obraz ekologicznego zaangażowania Kościoła i realizacji misji wyznaczonej przez papieża Franciszka w encyklice Laudato si’.

O. Stanisław Jaromi OFM Conv.

absolwent teologii i ochrony środowiska, doktor filozofii, od lat zaangażowany w chrześcijańską edukację ekologiczną, wieloletni delegat franciszkanów ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu - REFA i szef portalu www.swietostworzenia.pl. Interesuje się sprawami dialogu pomiędzy nauką i wiarą, kulturą i duchowością, chrześcijańską wizją świata i różnymi nurtami ekofilozofii. Pracował duszpastersko w Czechach oraz w międzynarodowych centrach franciszkanów w Asyżu, Rzymie i Krakowie; obecnie mieszka w Radomsku.