10 lat temu powstało Centrum Ochrony Dziecka

– Współpracujemy z kim się da, z każdym, komu zależy na dobru i bezpieczeństwu dzieci – mówi o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka. COD realizuje swoją misję już od 10 lat. Powołane zostało 4 marca 2014 r. przez Senat Akademii Ignatianum w Krakowie. W związku z jubileuszem, 25 kwietnia na Ignatianum odbędzie się konferencja naukowa poświęcona zbrodni czynów pedofilnych w aspekcie społecznym, terapeutycznym i prawnym. Konferencji patronować będzie Prymas Polski.

Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie zostało powołane przez rektora i senat Akademii Ignatianum (dziś Uniwersytet Ignatianum) 4 marca 2014 roku. Inspiracją było m.in. “bliźniacze” Centrum Ochrony dziecka działające w Monachium od 1 stycznia 2012 r. – wspólna inicjatywa Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie i archidiecezji monachijskiej.

Funkcję dyrektora COD od momentu jego powstania pełni o. Adam Żak SJ, koordynator ds. ochrony dzieci i młodzieży przy Konferencji Episkopatu Polski.

Do podstawowych zadań COD należy działalność szkoleniowa i wychowawcza w zakresie psychologicznym, pedagogicznym i duchowym w tematyce związanej z wykorzystywaniem seksualnym małoletnich oraz opracowanie i rozwój programów prewencji i wzorów dobrych praktyk dla różnych środowisk duszpasterskich, formacyjnych i wychowawczych, aby pomóc im w tworzeniu bezpiecznych środowisk dla dzieci i młodzieży.

– Wykształciliśmy ponad 150 specjalistek i specjalistów w zakresie ochrony małoletnich na studiach podyplomowych. Są to osoby już zaangażowane w prace na rzecz ochrony dzieci w różnych instytucjach, również kościelnych, zwłaszcza, że w gronie naszych absolwentów są liczne osoby duchowne. Służą one pomocą w diecezjach czy zakonach wdrażając odpowiednie standardy ochrony małoletnich – mówi o Żak. Jak dodaje, w szkoleniach organizowanych przez COD uczestniczyło przez te lata kilka tysięcy osób.

Jezuita zwraca też uwagę na zaangażowanie COD w działania międzynarodowe. – Opiekujemy się i inspirujemy międzynarodową sieć osób odpowiedzialnych za prewencję i ochronę dzieci z Kościołów w krajach Europy Środkowo – Wschodniej. Rokrocznie uczestniczymy też w International Safeguarding Conference – spotkaniu przedstawicieli Kościołów z całego świata, poświęconym przeciwdziałaniu zjawisku wykorzystywania seksualnego małoletnich.

Centrum Ochrony Dziecka ma też na swoim koncie liczne publikacje – informacyjne i naukowe.

– Przez te ostatnie 10 lat wiele się wydarzyło. W tym momencie największą satysfakcję mamy z faktu, że być może w jakiś sposób przyczyniliśmy się do tego, że wreszcie uznany został społeczny charakter problemu wykorzystywania seksualnego małoletnich – podkreśla o. Żak, odnosząc się do tzw. „ustawy Kamilka”, nakładającej na wszystkie instytucje, w których przebywają dzieci, obowiązek wprowadzania jednolitych standardów ochrony małoletnich.

– Przez lata, mimo współpracy z niektórymi organizacjami pozarządowymi, na czele z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, a z instytucji państwowych z Rzecznikiem Praw Dziecka (2008-2018) Markiem Michalakiem, czuliśmy się dość samotni. Problem wykorzystywania seksualnego funkcjonował w odbiorze społecznym i medialnym jako problem kościelny. Owszem, jest to poważny problem w Kościele, ale jest on nie do rozwiązania i nie do zaadresowania tylko przez Kościół, gdyż jest to problem ogólnospołeczny, ogólnoinstytucjonalny – podkreśla dyrektor COD. – Wszędzie tam, gdzie są dzieci, gdzie przebywają, gdzie się bawią, uczą, gdzie nabierają różnych sprawności, w organizacjach młodzieżowych, sportowych i innych – zdarzają się przypadki wykorzystania seksualnego i przez dorosłych, i „doroślejszych” rówieśników. Niestety przypadków tych nie jest mało – dodaje.

– Najbardziej cieszymy się z tego, ze po raz pierwszy mamy oparcie w ustawie, która będzie chronić dzieci; która stawia wyraźne wymagania w tym zakresie wszystkim instytucjom – zaznacza o. Żak. Jak podkreśla, COD służy swoją wiedza w przygotowywaniu standardów ochrony i obecnie bardzo intensywnie nad tym pracuje. – Nasi absolwenci zaangażowani są w zespołach powołanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości do wypracowywania standardów ochrony w różnych typach instytucji. Samo COD wraz kilkudziesięciu osobami, w tym absolwentami programu studiów podyplomowych, przygotowuje i będzie wdrażało standardy ochrony w 10 typach placówek prowadzonych przez podmioty kościelne, m.in. w szkołach katolickich czy w parafiach – wyjaśnia o. Żak. Podkreśla, że ogromnie istotne jest teraz, aby standardy z „ustawy Kamilka” nie pozostały martwą literą.

Jak informuje, w niedługiej przyszłości możemy się też spodziewać dokumentu podnoszącego standardy ochrony małoletnich w Kościele powszechnym. Dokument ten wypracowuje Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich. Członkinią komisji jest Ewa Kusz, wicedyrektor COD.

W związku z jubileuszem Centrum Ochrony Dziecka organizuje konferencję naukową, pt. „Zbrodnia czynów pedofilnych – aspekty społeczne, terapeutyczne i prawne”. Konferencja odbędzie się 25 kwietnia br. na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie. Adresowana będzie do szerokiego grona odbiorców.

W gronie prelegentów znajdą się m.in. Rzecznik Praw Dziecka mec. Monika Horna – Cieślak, dr Monika Sajkowska, dr Krzysztof Biel, prof. Bogdan de Barbaro, dr Barbara Smolińska, o. dr Jacek Prusak SJ, czy ks. dr Jan Dohnalik. Części konferencji poświęconej aspektom prawnym przewodniczyć będzie b. premier Hanna Suchocka.

W konferencji uczestniczyć będzie Prymas Polski abp Wojciech Polak, który objął wydarzenie swoim patronatem.