150 mln „niewidzialnych” dzieci – mimo rosnącego wskaźnika rejestracji urodzeń

W ciągu ostatnich pięciu lat na świecie zarejestrowanych zostało ponad 500 mln dzieci poniżej 5. roku życia. Oznacza to wzrost wskaźnika rejestracji urodzeń i pewien postęp w staraniach o zapewnienie tożsamości prawnej nowo narodzonym dzieciom. Raport UNICEF wskazuje jednak, że na całym świecie nadal 150 mln najmłodszych wciąż pozostaje niewidocznych dla systemów państwowych.

Najnowszy raport UNICEF, wydany w 78. rocznicę powołania organizacji, przedstawia najświeższe dane dotyczące wskaźnika rejestracji urodzeń dzieci na świecie. Choć od 2019 r. wzrósł on z 75 proc. do 77 proc., nadal co piąte dziecko w wieku do 5 lat pozostaje niezarejestrowane, więc jest niewidoczne dla systemów rządowych.

Co więcej, ponad 50 mln dzieci, których urodzenia są odnotowane, nie posiada aktów urodzenia. Ten dokument jest niezbędny i ma kluczowe znaczenie dla nabycia obywatelstwa, zapobiegania bezpaństwowości i zapewnienia dzieciom możliwości korzystania z ich praw od urodzenia.

– Rejestracja urodzeń zapewnia, że dzieci są natychmiast uznawane przez prawo, zapewniając podstawy ochrony przed krzywdą i wykorzystywaniem, a także dostęp do niezbędnych usług, takich jak szczepienia, opieka zdrowotna i edukacja – powiedziała Catherine Russell, Dyrektor Generalna UNICEF. – Obchodząc dziś 78. rocznicę działalności na rzecz praw dziecka, świętujemy postępy poczynione w uzyskaniu tożsamości prawnej przez miliony najmłodszych. Jednocześnie wzywamy do intensyfikacji wysiłków, aby wszystkie dzieci i wszędzie były rejestrowane przy urodzeniu – dodała.

Globalny postęp był w dużej mierze napędzany przez kraje stawiające na pierwszym miejscu terminową rejestrację urodzeń, sprawnie wykorzystujące systemy zdrowotne, opieki społecznej i edukacji, rozszerzające usługi na więcej lokalizacji, wprowadzające cyfrowe procedury i eliminujące opłaty. W efekcie wskaźnik rejestracji w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach osiągnął 95 proc., w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej 94 proc., a w Środkowej i Południowej 78 proc. Na tym tle znacznie gorzej wypada Afryka Subsaharyjska, osiągając zaledwie 51 proc. i tym samym odpowiadając za połowę niezarejestrowanych dzieci na świecie (90 mln).

Postępy osiągane w Afryce Subsaharyjskiej nie rozkładają się równomiernie. Wskaźnik rejestracji w Afryce Południowej dochodzi do 88 proc., podczas gdy Zachodnia zanotowała największy wzrost w ostatnich 15 latach, osiągając 63 proc. Afryka Wschodnia i Środkowa pozostają jednak w tyle, obie na poziomie 41 proc. Przy powolnie wprowadzanych usprawnieniach i szybko rosnącej populacji, w Afryce Subsaharyjskiej – gdzie w nadchodzących dekadach ma mieszkać większość dzieci na świecie – może być ponad 100 mln niezarejestrowanych dzieci po 2030 roku.

Na całym świecie wiele rodzin nadal napotyka bariery z powodu słabego zaangażowania służb państwowych, dużych odległości i konieczności wielokrotnych wizyt w urzędach, braku wiedzy, wysokich opłat i kosztów pośrednich. W niektórych miejscach to także kwestia dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie etniczne lub religię.

– Pomimo postępów, zbyt wiele dzieci pozostaje niezarejestrowanych – w oczach rządów lub prawa są w rzeczywistości niewidoczne. Każde dziecko ma prawo do rejestracji i uzyskania aktu urodzenia, aby było rozpoznane, chronione i wspierane – podkreśliła Russell.

Aby zapewnić wszystkim dzieciom właściwą ochronę i systemową rozpoznawalność, UNICEF wzywa do podjęcia pięciu kluczowych działań: rejestrowania każdego dziecka przy urodzeniu – to podstawa uzyskania tożsamości prawnej, usprawnienia procesu rejestracji, aby poprawić jakość świadczonych usług i przyspieszyć transformację cyfrową, wykorzystania programów zdrowotnych, systemów ochrony socjalnej i edukacyjnych, aby zwiększyć rejestrację urodzeń, wdrożenia kluczowych reform prawnych, aby uzyskać inkluzywne i sprawiedliwe systemy rejestracyjne i statystyczne, upoważnienia społeczności do domagania się usług rejestracji urodzeń jako przynależnego wszystkim prawa.

UNICEF od blisko 80 lat ratuje życie dzieci, broni ich praw i pomaga im wykorzystać potencjał, jaki posiadają. Nigdy się nie poddajemy! Pracujemy w najtrudniejszych miejscach na świecie, aby dotrzeć do najbardziej pokrzywdzonych dzieci. W ponad 190 krajach i terytoriach pracujemy #dlakazdegodziecka, aby budować lepszy świat dla wszystkich. Przed, w trakcie i po kryzysach humanitarnych jesteśmy na miejscu, niosąc ratującą życie pomoc i nadzieję dzieciom i ich rodzinom. Realizujemy nie tylko działania pomocowe, ale także edukacyjne. Wierzymy, że edukacja to jedna z najbardziej skutecznych form zmieniania świata. W Polsce pracujemy ze szkołami i samorządami, aby prawa dziecka były zawsze przestrzegane, a głos młodych ludzi słyszany i respektowany. Jesteśmy apolityczni i bezstronni, ale nigdy nie pozostajemy obojętni, gdy chodzi o obronę praw dzieci i zabezpieczenie ich życia i przyszłości. Więcej informacji na unicef.pl.