1500 dni pontyfikatu Franciszka

1500 dni pontyfikatu papieża Franciszka i 507 dotąd odprawionych Mszy św. w Domu św. Marty – to bilans na 21 kwietnia br. Papież Franciszek 23 bm. obchodzi swe imieniny jako Jorge (Jerzy). 13 marca 2013 r. został wybrany jako następca Benedykta XVI.

Do udziału w tej pierwszej liturgii porannej Ojciec Święty zaprosił m.in. pracowników Ogrodów Watykańskich i Gubernatoratu Państwa Miasta Watykanu, a wśród koncelebransów byli emerytowany arcybiskup Quito w Ekwadorze kard. Raúl Eduardo Vela Chiriboga, abp (obecnie kardynał) Lorenzo Baldisseri – ówczesny sekretarz Kolegium Kardynalskiego i Kongregacji ds. Biskupów oraz kilku innych kapłanów. Obecne były też zakonnice z trzech zgromadzeń, posługujących w Watykanie, wśród nich siostry prezentki z Krakowa.

Odnosząc się do tych porannych kazań-katechez 29 maja 2013 ówczesny dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej ks. Federico Lombardi SI przyznał, że „budzą one ogromne zainteresowanie”. Dodał również, że „z różnych stron napływają pytania o możliwość słuchania ich w całości, a nie tylko za pośrednictwem streszczeń podawanych codziennie przez Radio Watykańskie i «L’Osservatore Romano»”.

Czytaj także: Wyjście Boga ku człowiekowi fundamentem chrześcijaństwa

Według byłego rzecznika watykańskiego pytanie to, skądinąd „zrozumiałe, wielokrotnie rozważane i będące przedmiotem głębokiej refleksji, zasługuje na jasną odpowiedź”. Wyjaśnił, że „przede wszystkim należy pamiętać o tym, jaki charakter przywiązuje sam Ojciec Święty do tych porannych Mszy św.”. Chodzi o liturgię z udziałem stosunkowo dużej grupy wiernych (na ogół ponad 50 osób), ale która ma zachować swój wymiar rodzinny, dlatego – mimo ponawianych próśb – papież pragnie wyraźnie, aby nie były one transmitowane bezpośrednio przez radio czy wideo.

Same kazania nie opierają się na zapisanym wcześniej tekście, ale Franciszek wygłasza je spontanicznie, po włosku, a więc w języku, który zna bardzo dobrze, „ale który nie jest jednak jego językiem macierzystym” – tłumaczył ks. Lombardi. Zwrócił uwagę, że ich „integralna” publikacja zakładałaby konieczność nagrania, odtworzenia i dokonania niezbędnego wygładzenia tekstu w różnych punktach. Wiadomo, że wersja zapisana różni się od tej mówionej, która w tym wypadku jest formą pierwotną wybraną świadomie przez Ojca Świętego. Wymagałoby to rewizji samego papieża, ale wynik takich działań byłby „czymś innym” od tego, co pragnie on robić każdego poranka – przekonywał ks. Lombardi.

Zauważył przy tym, że oceniając, „po uważnej refleksji”, z punktu widzenia nauczania Kościoła charakter tych porannych rozważań, uznano za „najlepszy sposób uprzystępnienia szerokiemu kręgowi odbiorców bogactwa homilii papieskich, bez zmieniania ich istoty, podawanie ich obszernego streszczenia, łącznie z przytaczaniem w cudzysłowie zdań oryginalnych, odzwierciedlających prawdziwy «zapach» wyrażeń papieskich”. I to właśnie czyni codziennie „L’Osservatore Romano”, podczas gdy Radio Watykańskie, zgodnie ze swoją specyfiką, podaje krótsze streszczenie, za to cytując fragmenty głosu papieskiego. Z kolei Watykański Ośrodek Telewizyjny (CTV) podaje w swym serwisie codziennym krótki wideoklip do jednego z cytatów, nadanych przez rozgłośnię papieską.

Należy ponadto pamiętać, że przedstawiając działalność papieża, przestrzega się skrupulatnie rozróżnienia między różnymi sytuacjami i celebrami, jak również zachowany jest rozmaity stopień zaangażowania jego wypowiedzi. Na przykład w odniesieniu do uroczystości i działań publicznych, transmitowanych bezpośrednio przez radio i telewizję, kazania i przemówienia są nagrywane, przepisywane i ogłaszane integralnie. W przypadku celebracji bardziej rodzinnych i prywatnych należy zachować szczególny charakter danej sytuacji, ich spontaniczność i pewną poufałość wyrażeń Ojca Świętego.

Przyjęte rozwiązanie szanuje więc przede wszystkim wolę papieża i naturę porannych liturgii, a zarazem umożliwia szerokiej publiczności dostęp do głównych przesłań, kierowanych do wiernych przez Ojca Świętego także w takich sytuacjach – wyjaśnił były rzecznik watykański.

Oto ile tych porannych Mszy odprawił Franciszek w poszczególnych latach: w 2013 – 150, w 2014 – 136, 2015 – 90, 2016 – 96 i w br. (dotychczas) – 35; łącznie 507. W tej liczbie są dwie poranne liturgie, sprawowane przez Ojca Świętego w kaplicy Sumaré w Brazylii w dniach 25 i 26 lipca 2013, gdy przebywał on w tym kraju latynoskim w ramach swej pierwszej podróży zagranicznej.