35. rocznica publikacji historycznego listu Jana Pawła II do młodzieży

31 marca przypada 35. rocznica publikacji listu Jana Pawła II do młodzieży, zatytułowanego „Parati semper”. W roku setnych urodzin papieża Polaka dokument ten można odczytać jako jego testament dla młodych ludzi i ponadczasową marszrutę dla katechetów i duszpasterzy młodzieży.

Czytając ten dokument 35 lat po jego publikacji, trudno nie zgodzić się, że powinien on być obowiązkową lekturą dla kandydatów do bierzmowania i jednym z podstawowych narzędzi pracy katechetów i animatorów młodzieżowych. Nie tylko ze względu na jego bogatą treść, ale też na sposób, w jaki Jan Paweł II zwraca się w nim do młodych adresatów.

Czytając ten list, można spojrzeć na młodych ludzi oczami Ojca Świętego: z miłością, ale też z punktu widzenia charakterystycznej dla niego chrystocentrycznej antropologii, w centrum której znajduje się człowiek stworzony na obraz Boga i niosący w sobie zadatek życia wiecznego. Niczym refren, w liście powraca zaproszenie i życzenie papieża dla młodych, zaczerpnięte z 1. Listu św. Piotra: „Abyście umieli zdać sprawę z nadziei, która jest w was” (1 P 3,15) i ewangeliczna opowieść o bogatym młodzieńcu, w którym papież Jan Paweł II widzi każdego młodego człowieka ze wszystkich pokoleń.

To właśnie do osobistego dialogu z Jezusem, do stawiania odważnych pytań Bogu i światu zachęca młodych ludzi Ojciec Święty. Dowartościowuje ich samych i przekonuje, że czas młodości nie jest okresem „przejściowym”, na który po latach patrzy się z dystansu, ale fundamentalnym czasem odkrywania i budowania swojej tożsamości i powołania. Zachęca też, by przeżywali swoje życie i swoją młodość jako dar – który otrzymali od Boga i którym powinni dzielić się ze światem.

Mówi: „Wy, Młodzi, jesteście właśnie tą młodością: młodością narodów i społeczeństw, młodością każdej rodziny i całej ludzkości — również młodością Kościoła. Wszyscy patrzymy w Waszym kierunku, gdyż przez Was stale niejako na nowo stajemy się młodzi”.

Osobista modlitwa i „przeglądanie się” w Piśmie Świętym, w którym każdy może odnaleźć historię i dylematy swojego życia – to zaproszenie, które papież kieruje do młodych ludzi także w kontekście wyzwań współczesnego świata – tego sprzed 35 lat i tego, w którym dziś dorastają młodzi ludzie. Zaskakująca, niemal profetyczna wydaje się celność z jaką papież nazywa wyzwania i zagrożenia, którym młode pokolenia muszą stawiać czoła. Wymienia ich wiele: od fałszywego pojmowania miłości i wolności, przez wyzwania konsumpcjonizmu i nierówności społeczne, po brak dostatecznego szacunku dla przyrody, nauki i talentów otrzymanych od Boga. Obszary życia i wiążące się z nimi wyzwania wymienione przez Ojca Świętego do dziś mogą posłużyć dla opracowania programu katechetycznego i formacyjnego dla młodzieży, a późniejsze dokumenty i inicjatywy papieskie, łącznie ze zgromadzeniem Synodu Biskupów nt. młodzieży, wiary i powołania, mogą być uzupełnieniem i rozwinięciem tego programu.

Także język listu, z jednej strony wymagający, z mnóstwem odniesień filozoficznych i teologicznych, z drugiej jednak pełen ciepła i bezpośrednich zwrotów do młodych czytelników zachęca do refleksji nad tym, w jaki sposób komunikować się z młodymi ludźmi.

Nie bez znaczenia dla współczesnego odczytania tego listu jest czas, w którym powstał. Rok 1985 został ogłoszony przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Młodzieży i to z tej okazji św. Jan Paweł II przygotował list, który o młodości, jej wyzwaniach i nadziejach mówi z perspektywy wiary chrześcijańskiej. W tym samym roku orędzie na Światowy Dzień Pokoju, obchodzony 1 stycznia, zwracało szczególną uwagę na rolę ludzi młodych.

Zaledwie rok wcześniej Jan Paweł II podarował młodym ludziom krzyż jubileuszowy Roku Świętego, znany dziś jako krzyż Światowych Dni Młodzieży, posyłając ich z Rzymu na cały świat jako apostołów tajemnicy Bożego zmartwychwstania. List ten był więc wpisany w pewne „otwieranie się” Kościoła na twórczą obecność ludzi młodych i zarazem otwieranie serc młodych ludzi na to, co ma im do powiedzenia Kościół i sam Chrystus – proces, który w pewien sposób należy ponawiać i aktualizować z kolejnymi pokoleniami młodzieży. Tym bardziej, że data jego publikacji – a była to Niedziela Palmowa 1985 r. – zapowiadał, że to właśnie na progu Wielkiego Tygodnia i Świąt Paschalnych Ojciec Święty chciał jednoczyć młodych ludzi z całego świata, by w tajemnicach Męki i Zmartwychwstania Jezusa odnajdywali sens wiary i swojego życia.

Jak zauważa w swoich publikacjach watykanista Gianfranco Svidercoschi, list ten wpisuje się też w bogaty zbiór papieskich tekstów i refleksji dedykowanych młodzieży, które są ważnym elementem jego magisterium. Dość wymienić 43 pozdrowienia podczas modlitwy Anioł Pański, 154 dedykowane im przemówienia, 34 homilie, 2 listy do młodych z diecezji Rzymu, 4 audiencje, 59 spotkań podczas podróży apostolskich i 19 przesłań, w tym 18 z okazji Światowych Dni Młodzieży.