4 mln wiernych na uroczystościach ku czci męczenników ugandyjskich

Niemal 4 mln wiernych zgromadziło się 3 czerwca na Mszy świętej w bazylice Męczenników Ugandyjskich w Namugongo, na obrzeżach stolicy kraju Kampali. Wznosi się ona na terenie, na którym niektórzy z pierwszych afrykańskich katolików zostali skazani na śmierć za wiarę niespełna 140 lat temu.

Coroczne obchody święta św. Karola Lwangi i Towarzyszy, 24 młodych konwertytów, którzy zostali zamęczeni przez króla Mwangę w 1886 roku, przyciągnęły katolików z całego kontynentu i spoza niego na tętniącą życiem, trzygodzinną celebrację liturgiczną. Miała ona szczególny charakter w związku z 60 rocznicą ich kanonizacji przez papieża Pawła VI w trakcie Soboru Watykańskiego II, czyniąc ich pierwszymi kanonizowanymi męczennikami Kościoła z Afryki Subsaharyjskiej. Pielgrzymi przybyli z sąsiednich krajów Afryki Wschodniej, takich jak Kenia, Rwanda, Tanzania, Sudan Południowy i Demokratyczna Republika Konga, ale także z dalszych krajów afrykańskich, takich jak Kamerun, Botswana i Republika Południowej Afryki. Niektórzy  przybyli z krajów spoza Afryki, takich jak Argentyna, Dania, Kolumbia i Australia.

Należy przypomnieć, że Kościół w Afryce w 1900 roku liczył mniej niż 2 miliony wiernych, a nieco ponad sto lat później 236 milionów.

Liturgia ukazała zarówno uniwersalność, jak i odrębność afrykańskiego katolicyzmu, ponieważ porywające pieśni w językach plemiennych, w których wierni klaskali i kołysali się, ustąpiły miejsca częściom Mszy św. śpiewanym uroczyście po angielsku, łacińskiej recytacji Modlitwy Pańskiej i okresom refleksyjnego milczenia.

Afrykański katolicyzm został również wyrażony w strojach wiernych, ponieważ jaskrawo kolorowe tradycyjne sukienki i chusty noszone przez afrykańskie kobiety mieszały się z katolickimi mundurkami szkolnymi i grup skautingu niezliczonej ilości młodzieży, która uczestniczyła w Dniu Męczenników. W liturgii brało również udział około 20 biskupów i setki duchownych oraz zakonników i zakonnic – prawie wszyscy byli rdzennymi Afrykańczykami – co jest widocznym dowodem na to, jak dobrze wiara katolicka przyjęła się na kontynencie afrykańskim.

We Mszy św. uczestniczyło również kilku członków parlamentu Ugandy, sędziowie Sądu Najwyższego, kluczowi ministrowie, a nawet prezydent Ugandy Yoweri Museveni – co wyraziście ukazuje, jak daleko katolicyzm zaszedł w kraju od dnia, w którym rządzący monarcha dokonał egzekucji młodych, którzy odważyli się przyjąć nową wiarę i nie wyrzec się jej.

„Obchody Dnia Męczenników symbolizują, że wiara zakorzeniła się w Afryce” – powiedział Oenegi Jenaro, świecki lider z diecezji Nebbi w Ugandzie, który był odpowiedzialny za prowadzenie tegorocznych obchodów.

Do Ugandy chrześcijaństwo dotarło w latach 90. XIX w. W 1879 r. przybyli tam Ojcowie Biali, którzy spotkali się z przychylnością mieszkańców. Jednak w kilka lat później razem z misjonarzami anglikańskimi zostali zmuszeni przez króla Mtera do opuszczenia kraju. Kiedy po jego śmierci na tron wstąpił Mwanga, rozpoczęło się krwawe prześladowanie chrześcijan. Pierwsze prześladowanie dotknęło misję anglikańską. W Natebe nieopodal stolicy kraju, Kampali, wbito na pale i żywcem spalono trzech uczniów szkockiego misjonarza Mackaya, który uczył Murzynów czytać, pisać i wierzyć. Z rozkazu króla zginął następnie pierwszy biskup anglikański, Hannigton.

Wkrótce ofiarą nienawiści padli także neofici katoliccy – wśród nich dworzanie króla. Przez wiele dni na uwięzionych wywierano wszelkiego rodzaju naciski. Wśród męczenników było dwóch chłopców, liczących zaledwie 12 lat. Dnia 3 czerwca 1886 roku w Namugongo zapłonął stos. Zawiniętych w trzcinowe maty misjonarzy kolejno wrzucano w płomienie. Było to w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Męczenników było bardzo wielu. 6 czerwca 1920 roku beatyfikował ich Benedykt XV. Karol Lwanga został wyróżniony dlatego, że nie tylko z uśmiechem poniósł śmierć, ale zachęcał innych do wytrwania. Wraz z nim zginęło jednego dnia na tym samym miejscu 13 męczenników. Dlatego 3 czerwca papież wyznaczył na ich doroczne wspomnienie. 18 października 1964 roku (w niedzielę misyjną) Paweł VI wyniósł wspomnianych męczenników do chwały świętych.