40,8 proc. parafii transmitowało Mszę św. online

40,8 proc. parafii rzymskokatolickich w Polsce transmitowało online Mszę św. podczas pierwszej fali pandemii koronawirusa – wynika z badań przeprowadzonych przez zespół naukowców z Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Z badań wynika, że wśród największych polskich parafii ponad 75% transmitowało niedzielne Msze św., a spośród najmniejszych 18,1 proc, Uczeni zbadali również narrację medialną, jaka towarzyszyła decyzjom hierarchów Kościoła w Polsce w marcu 2020 r.

Głównym celem badania była odpowiedź na pytanie o skalę transmitowania Mszy św. online przez parafie rzymskokatolickie w Polsce wiosną 2020 roku. Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie 1533 parafii z 41 diecezji. Stwierdzono, że 40,8 proc. polskich parafii prowadziło transmisje Mszy św. online. Wykorzystywano do tego głównie serwisy YouTube (18,9 proc.) oraz Facebook (18,7 proc.), natomiast mniej niż 5% parafii prowadziło transmisje niezależne technicznie (np. na stronie internetowej parafii).

Badanie wykazało zauważalny związek między częstotliwością transmitowania a położeniem geograficznym parafii – najmniej transmisji było w Polsce północno-wschodniej oraz północno-zachodniej, zaś najwięcej w regionach północno-centralnym oraz południowo-centralnym. Stwierdzono również istotną statystycznie zależność pomiędzy wielkością parafii a transmisjami Mszy św. – im większa parafia, tym częściej prowadzono tego typu działania. Wśród największych polskich parafii ponad 75 proc. transmitowało niedzielne msze św., podczas gdy odsetek ten w najmniejszych wynosił 18,1 proc. podobna zależność wystąpiła pomiędzy parafiami miejskimi i wiejskimi – te ostatnie znacznie rzadziej prowadziły transmisje Eucharystii w Internecie.

Badania wykazały, że w diecezjach, w których biskupi bezpośrednio zachęcali proboszczów do prowadzenia transmisji z parafii, średni odsetek transmisji był wyższy (46 proc.) niż w tych, w których takich zachęt nie było (38 proc.). Istniała również statystycznie istotna zależność pomiędzy posiadaniem przez parafie strony internetowej a prowadzeniem transmisji Mszy świętej online. Podobną zależność widać między typem parafii (zakonna-diecezjalna) a prowadzeniem transmisji Mszy św. online. Parafie zakonne robiły to znacznie częściej niż diecezjalne (odpowiednio 68,6 proc. i 38,9 proc.). Przeanalizowano również zależności między skalą transmitowania Mszy św. online a liczbą księży na 1000 wiernych – tu zależności nie były aż tak widoczne i oczywiste.

Jak podkreślają autorzy badania, tak duża skala transmitowania Mszy online jest przełomem w dotychczasowej praktyce Kościoła. Niezależnie od transmisji w mediach ogólnopolskich i regionalnych, wiele parafii chciało zachować w ten sposób duchową łączność ze swoimi wiernymi.

W drugim artykule poddano analizie dyskurs medialny 20 polskich tytułów prasowych w okresie od 12 do 18 marca 2020 roku, czyli w pierwszym tygodniu po wydaniu rządowych obostrzeń co do udziału w liturgii i reakcji Kościoła na ten fakt: udzielenie dyspensy i wsparcie mediatyzacji liturgii. Okazuje się, że ogólny stosunek mediów do dyspensy i mediatyzacji liturgii był pozytywny, ale niektóre media prezentowały te tematy zgodnie ze swoją polityką redakcyjną.

Oba artykuły ukazały się na łamach czasopisma „Religions”. Autorami są dr hab. Andrzej Adamski, prof. WSIiZ, dr Barbara Przywara i dr hab. Marcin Szewczyk, prof. WSIiZ (Kolegium Mediów i Komunikacji Społecznej Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie), dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska (Uniwersytet Warszawski) oraz ks. dr hab. Andrzej Kiciński, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski).

Artykuły w całości można przeczytać na stronach:  mdpi.com/2077-1444/12/2/127/htm oraz mdpi.com/2077-1444/12/4/261/htm