„7 tygodni bez” – luteranie wkroczyli w Czas Pasyjny

Dzień Pokuty i Modlitwy (tzw. Środa Popielcowa) rozpoczyna w Kościele Ewangelicko-Augsburskim CZAS PASYJNY (Wielki Post), 40-dniowy okres przygotowujący do Pamiątki Śmierci Jezusa Chrystusa (Wielki Piątek) oraz Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Kościół zachęca do akcji „7 tygodni bez” zainicjowanej przez Centrum Misji i Ewangelizacji przed 16. laty.

Określenie Czas Pasyjny pochodzi od słowa pasja oznaczającego mękę i cierpienie Jezusa Chrystusa. Stąd ten czas roku kościelnego wzywa do zadumy nad tymi wydarzeniami i zachęca do wewnętrznego wyciszenia, duchowej refleksji, odsunięcia od siebie absorbujących spraw zewnętrznych.

W duchowości i teologii luterańskiej Czas Pasyjny ma szczególne znaczenie, ponieważ kieruje uwagę Kościoła ku Ukrzyżowanemu Zbawicielowi, który z bezwarunkowej miłości do człowieka przyszedł na świat dla naszego zbawienia i wyzwolił ludzkość od niewoli grzechu i wiecznej śmierci. Tajemnica Krzyża i Odkupienia, zbawienia człowieka z łaski przez wiarę w Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Chrystusa, stanowi centralny nerw ewangelickiej duchowości, dlatego też tak mocno podkreślany jest Czas Pasyjny i wyraźnie różni się on w liturgii od pozostałych okresów roku kościelnego.

W Kościele Ewangelicko-Augsburskim każda niedziela pasyjna posiada nazwy łacińskie pochodzące od pierwszych słów łacińskiego introitu: Invocavit, Reminiscere, Oculi, Laetare, Judica oraz Palmarum (Palmowa).

W antyfonach liturgicznych opuszcza się w czasie pasyjnym „Alleluja” i śpiewa się „Amen.” W liturgii wstępnej zamiast Gloria in excelsis (Chwała Bogu na wysokościach) śpiewa się stary hymn Aufer a nobis (Zgładź, o Panie Boże wszystkie grzechy oraz nieprawości nasze). Zmieniane są również nakrycia ołtarzowe, kolorem liturgicznym jest kolor fioletowy.

W wielu parafiach luterańskich odprawiane są tygodniowe nabożeństwa pasyjne, które wprowadzają wiernych w historię Męki Pańskiej – nabożeństwa te stanowią ewangelicką formę Drogi Krzyżowej. Organizowane są również rekolekcje pasyjne.

Choć Czas Pasyjny zwany jest też czasem Wielkiego Postu, w praktyce ewangelickiej niekoniecznie związany jest z tradycyjnie rozumianym postem, czyli wstrzymywaniem się od określonych potraw, napojów lub rozrywek. W Kościele Ewangelicko-Augsburskim nie ma obowiązku zachowywania takiego postu, jednak każdy kto chce i tego potrzebuje, może go przestrzegać. W niektórych regionach Polski praktykuje się w post w Wielkim Tygodniu, szczególnie w Wielki Piątek.

Post w Kościele ewangelickim ma przede wszystkim wymiar etycznej postawy wobec drugiego człowieka; właśnie czas pasyjny, poprzez skupienie, modlitwę i koncentrację na Słowie Bożym, ma umożliwić wierzącym weryfikację postaw, naprawę wyrządzonych innym szkód, wejrzenie w siebie, podjęcie zobowiązania życia na co dzień według wskazań Ewangelii.

Dlatego Kościół zachęca do akcji „7 tygodni bez” zainicjowanej przez Centrum Misji i Ewangelizacji przed 16. laty. Organizatorzy akcji podkreślają, że to dobry czas, aż i tylko 46 dni, by przyjrzeć się sobie i dobrowolnie poddać się próbie. Nie dlatego, że dzięki temu coś wymusimy czy wyprosimy u Boga, ale żeby lepiej poznać samych siebie. Chodzi o odkrycie i sprawdzenie siebie kto lub co wyznacza kierunek naszego życia. Nierzadko rozwój możliwy jest dopiero wtedy, gdy z czegoś zrezygnujemy, z czymś się rozstaniemy, coś odpuścimy, gdy powstanie miejsce na nowe… w relacji z samym lub samą sobą, z innymi i z Bogiem.

Równocześnie Diakonia Polska prowadzi ekumeniczną akcję charytatywną „Skarbonka diakonijna” (www.diakonia.org.pl). Akcja rozpoczyna się w Środę Popielcową i trwa do Świąt Wielkanocnych. W tym czasie cztery organizacje – Caritas Polska Kościoła Rzymskokatolickiego, Eleos Kościoła Prawosławnego, Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Diakonia Kościoła Ewangelicko-Reformowanego – zachęcają do rezygnowania z drobnych przyjemności i przekazywania uzyskanych w ten sposób funduszy na cele akcji. Środki zbierane są do specjalnie przygotowanych na dany rok kolorowych, papierowych skarbonek.

Przed rozpoczęciem Czasu Pasyjnego – Wielkiego Postu rzecznicy Kościołów Ewangelicko-Augsburskiego w RP i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz rzecznik Konferencji Episkopatu Polski wystosowali wspólny komunikat, w którym przypominają, że ten okres łączy chrześcijan tradycji wschodniej i zachodniej. Zachęcają do modlitwy o koniec wojny i do praktykowania miłości bliźniego poprzez pomoc potrzebującym.