70 lat temu rozpoczął się proces pokazowy bp. Czesława Kaczmarka

70 lat temu rozpoczął się proces pokazowy biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. Ordynariusz diecezji kieleckiej został oskarżony przez komunistów o próbę obalenia władzy ludowej. Po dwuletnim bestialskim śledztwie duchowny przyznał się do sfingowanych zarzutów. Podczas procesu pokazowego został skazany na 12 lat więzienia.

Czesław Kaczmarek urodził się 16 kwietnia 1895 r. w Lisewie Małym. Dzieciństwo spędził w Ligowie. Studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku. 20 sierpnia 1922 r. przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1922–1927 studiował nauki społeczne i polityczne na uniwersytecie w Lille we Francji. Studia ukończył doktoratem. Rozwinął działalność duszpasterską w środowisku emigracyjnym polskich robotników. W 1928 r. wrócił do kraju. Otrzymał nominację na sekretarza Stowarzyszenia Związku Młodzieży Polskiej Męskiej, a w 1932 r. został dyrektorem Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Płocku. W maju 1938 r. został mianowany biskupem kieleckim, sakrę biskupią odebrał 3 września.

Działalność duchownego podczas II wojny

W 1940 r. biskupi Kaczmarek, Kubina i Lorek wysłali list do Hansa Franka, generalnego gubernatora, prosząc o zmniejszenie represji oraz ograniczeń dotyczących Kościoła i religii. Biskup Kaczmarek na początku okupacji Niemieckiej wydał także 3 listy, w których wzywał wiernych do zachowania spokoju. W czerwcu 1941 r. włączył się w działalność podziemną, konspiracyjną. Wstąpił w szeregi Chrześcijańskiej Unii Oporu. Na terenie swojej diecezji udzielił szerokiego poparcia podziemiu. W czasie wojny duchowny przyjął w diecezji ponad 240 księży diecezjalnych i zakonnych, którym groziła zagłada na terenach północnej i zachodniej Polski włączonych do III Rzeszy. Prowadził działalność oświatową. Był zaangażowany w ratowanie Żydów.

Bp Kaczmarek w rękach komunistycznej bezpieki

4 lipca 1946 r. w Kielcach doszło do pogromu ludności żydowskiej. Biskup Kaczmarek powołał komisję do zbadania okoliczności pogromu kieleckiego. Sporządził raport, w którym wskazał na rządzących komunistów jako tych, którym mogło zależeć na wywołaniu zamieszek. W opinii duchownego pogrom miał podłoże polityczne. Raport komisji został przekazany ambasadorowi USA w Polsce.

20 stycznia 1951 r. funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego aresztowali biskupa Kaczmarka. Duchownemu zarzucono działalność na niekorzyść Związku Sowieckiego, kolaborację z Niemcami w czasie wojny i działalność zmierzającą do obalenia władz Polski Ludowej. Hierarcha został poddany brutalnemu śledztwu, które polegało na wielogodzinnych przesłuchaniach bez możliwości snu czy skorzystania z toalety. Duchownego głodzono, nie podawano mu pełnowartościowych posiłków, zachorował na szkorbut, wypadło mu 19 zębów. Śledztwo osobiście nadzorował płk. Józef Różański, który z sadystycznym upodobaniem znęcał się nad więźniami, stosując zestaw wymyślnych metod nacisku fizycznego i psychicznego.

14 września 1953 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się propagandowy proces biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka. Tydzień później 22 września zapadł wyrok. Duchownego skazano na 12 lat więzienia za próbę przewrotu, szpiegostwo i współpracę z Niemcami. Był to pierwszy i ostatni proces biskupa w komunistycznej Polsce.

Jak wskazuje Dr Bartłomiej Noszczak z OBBH IPN w Warszawie: „proces i wyrok było memento skierowanym do pozostałych duchownych, którzy wypowiadali posłuszeństwo komunistycznemu państwu. Najważniejszym adresatem tego przekazu był prymas Stefan Wyszyński. Kilka dni po zakończeniu procesu biskupa Kaczmarka prymas został aresztowany i izolowany przez 3 lata. Wyszedł na wolność w 1956 r. na fali tak zwanej odwilży”.

Biskup Kaczmarek wolność odzyskał dopiero we wrześniu 1956 r. Do Kielc powrócił w kwietniu 1957 r. Komunistyczny rząd domagał się od episkopatu usunięcia duchownego z zajmowanego stanowiska. Do końca życia biskup był obiektem inwigilacji i szykan ze strony tajnej policji politycznej komunistycznego państwa. Zmarł w 1963 r. Został w pełni zrehabilitowany decyzją Prokuratora Generalnego RP w 1990 r.