70. rocznica urodzin Janusza Krupskiego, zmarłego tragicznie pod Smoleńskiem

– Janusz Krupski w czasie zniewolenia komunistycznego tworzył zręby opozycji niepodległościowej; to jeden z bohaterów naszej wolności – powiedział 9 maja Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podczas Mszy świętej w Laskach odprawionej dziś z okazji 70. rocznicy urodzin, tragicznie zmarłego w katastrofie smoleńskiej opozycjonisty i twórcy niezależnego pisma młodych katolików „Spotkania”, a w wolnej Polsce wiceprezesa IPN oraz szefa UdSKiOR.

Minister Kasprzyk przypomniał, że Janusz Krupski w czasach komunistycznych tworzył podziemny ruch wydawniczy i stworzył na KUL środowisko młodych katolików skupione wokół wydawanego poza cenzurą pisma „Spotkania”. Wydawał książki, publikację i prasę, które – jak podkreślił – „miały przywracać polską historię i to wszystko, co ciemiężyciele Polski chcieli wymazać z naszego krwioobiegu pamięci. A celem tych działań, podobnie jak wcześniej rotmistrza Pileckiego, było przywrócenie ducha narodu”.

Kasprzyk przyznał, że „o tym jak wielka była rola Janusza Krupskiego i jak obawiali się go, ci co wówczas rządzili, świadczą represje jakich doświadczył. Przywołał fakt porwania i uprowadzenia Krupskiego w latach 80-tych przez funkcjonariuszy SB na czele z jednym z morderców ks. Popiełuszki, w czasie którego oblano go toksycznym kwasem, co miało pozbawić go życia, a pozostawiło trwałe ślady na jego zdrowiu”.

Przypomniał też służbę Janusza Krupskiego w wolnej Polsce, najpierw jako cenionego wydawcy, później wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej i wreszcie jako szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Podkreślił, że pełniąc służbę publiczną Krupski najpiękniej udowadniał znaczenie tych słów, które rozpoczynają ostatnią książkę Jana Pawła II „Pamięć i tożsamość”, że nie można budować tożsamości narodu, jego współczesności i przyszłości bez pamięci i bez wdzięczności wobec weteranów walk o niepodległość.

Minister podkreślił, że Janusz Krupski „czynił to aż do ostatniej chwili swego życia, gdy zginął w służbie Rzeczypospolitej 10 kwietnia 2010 r. w drodze do Katynia wraz z polską delegacją, która miała oddać hołd polskim oficerom za mordowanym przez sowieckich komunistów”.

„Oddajemy mu hołd i dziękujemy Panu Bogu za świadectwo jego życia” – zakończył.

Z kolei Joanna Krupska, żona Zmarłego przyznała, że „Janusz w swej rodzinie stale jest obecny i stale się do niego odnosimy, wyobrażając sobie, co by powiedział i co by zrobił, jak by zareagował na to, co się teraz dzieje…”. „On właściwie stale z nami jest – dodała – choć pozostaje wciąż bolesna wyrwa po nim, ale pozwala to nam doświadczyć tajemnicy śmierci i zmartwychwstania”. Przyznała, że Janusz był wspaniałym człowiekiem i to nie tylko jako opozycjonista w czasach PRL czy polityk w wolnej Polsce, ale także na polu życia rodzinnego: jako kochający mąż i ojciec siódemki dzieci.

Po Mszy św. szef UdSKiOR wspólnie z Rodziną Zmarłego i jego przyjaciółmi oraz działaczami dawnej opozycji złożyli kwiaty na grobie Janusza Krupskiego na pobliskim cmentarzu.

Na zakończenie uroczystości min. Kasprzyk przekazał pierwsze egzemplarze „pomnikowego dzieła” – jak podkreślił – czyli dwutomowej monografii: „Janusz Krupski – opozycjonista i polityk”, autorstwa Agaty Kunickiej-Goldfinger i Marka Kunickiego-Goldfingera. Wydawcą jest Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Książka ta niebawem będzie szerzej dostępna.

***
Janusz Krupski (1951–2010) był jedną z kluczowych postaci opozycji antykomunistycznej w PRL, prekursorem niezależnego ruchu wydawniczego oraz założycielem, wydawcą i redaktorem naczelnym niezależnego katolickiego pisma „Spotkania”. W stanie wojennym został internowany i brutalnie represjonowany. Po roku 1989 kontynuował działalność wydawniczą. Był także wiceprezesem Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2000–2006, a później kierownikiem Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zginął w katastrofie pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. w drodze na uroczystości 70. rocznicy Zbrodni Katyńskiej.

Urodził się 9 maja 1951 r. w Lublinie. Od wczesnych lat 70. był zaangażowany w działalność opozycyjną, która zaowocowała w 1976 r. powstaniem w Lublinie Nieocenzurowanej Oficyny Wydawniczej, wydającej na powielaczu „Komunikaty KOR”, następnie pierwsze numery „Zapisu” i „Spotkań”.

Od 1976 r. był członkiem Sekcji Kultury KIK w Warszawie, a w latach 1977–1988 założycielem i redaktorem Niezależnego Pisma Młodych Katolików „Spotkania” i Biblioteki „Spotkań”, koordynatorem Sekcji Historycznej MKZ, następnie Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

W stanie wojennym ukrywał się; aresztowany, a następnie internowany do 8 grudnia 1982 r. W styczniu 1983 r. został porwany przez funkcjonariuszy Grupy „D” Departamentu IV MSW i wywieziony do Puszczy Kampinoskiej, prawdopodobnie w celu zabicia.

W latach 1990–1992 był dyrektorem przeniesionego do Polski z emigracji wydawnictwa Editions Spotkania, a w latach 1991–1993 członkiem kolegium redakcyjnego tygodnika „Spotkania”.

Ponadto w latach 1992–1995 Janusz Krupski był ekspertem Nadzwyczajnej Sejmowej Komisji do Zbadania Skutków Stanu Wojennego, a następnie ekspertem Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. W latach 1993–2000 prezesem Wydawnictwa Krupski i S-ka, a po powołaniu Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2000–2006 jego wiceprezesem, od 2006 r. Kierownikiem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu, który rozbił się pod Smoleńskiem w drodze na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę Zbrodni Katyńskiej. Został pochowany najpierw na Powązkach w Warszawie, a następnie przeniesiony na słynny cmentarz Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w podwarszawskich Laskach, gdzie spoczywają założycie dzieła Lasek, wielu zasłużonych ludzi kultury i działaczy katolickich.