95. urodziny Gustavo Gutiérreza – współtwórcy teologii wyzwolenia

Peruwiański ksiądz Gustavo Gutiérrez obchodził 8 czerwca 95. urodziny. W 1971 ukazała się jego książka „Teologia de la liberación”, która zapoczątkowała i nadała nazwę całemu ruchowi, który dziś jest znany daleko poza granicami Ameryki Łacińskiej. Dzięki temu stał się współzałożycielem i propagatorem teologii wyzwolenia.

Gustavo Gutiérrez urodził się 8 czerwca 1928 w ubogiej rodzinie w Limie, ale jego osobiste życie po ukończeniu szkoły rozpoczęło się w Europie: studiował medycynę, sztukę, filozofię, psychologię w Lyonie, Louvain, Rzymie i Paryżu, a następnie także teologię, ponieważ stopniowo dojrzewało w nim powołanie kapłańskie. Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1959 i po studiach teologicznych w Belgii i Francji podjął posługę duszpasterską w ubogich dzielnicach stolicy Peru . Jednocześnie wykładał na tamtejszym Papieskim Uniwersytecie Katolickim.

W lipcu 1968 w Chimbote wygłosił wykład „Ku teologii wyzwolenia”, a kilka tygodni później został doradcą teologicznym na II zgromadzeniu ogólnym Latynoamerykańskiej Konferencji Biskupiej (CELAM) w kolubmijskim Medellinie, które wskazało kierunki recepcji Soboru Watykańskiego II w Ameryce Łacińskiej. W 1975 r. w Limie założył ośrodek refleksji teologicznej Instytut im. Bartłomieja de Las Casas, którego pracami kierował. Wykładał na uniwersytetach w wielu krajach, m.in. w USA i we Włoszech. Jednakże doktorat z teologii uzyskał dopiero w 1985 r. w Instytucie Katolickim w Lyonie na podstawie całości swego dorobku naukowego. W 1992 r. wstąpił do zakonu dominikanów. Przez kilka lat mieszkał we Francji.

Pomimo wielu profesur gościnnych i ponad 20 doktoratów honoris causa na całym świecie Gutiérrez zawsze wracał do swojego rodzinnego miasta, mieszkał w jego biednych dzielnicach, które odpowiadały jego skromnemu stylowi życia i gdzie czuł się jak w domu. Jego praca naukowa szła w parze z byciem blisko zwykłych ludzi. Oprócz prowadzenia badań naukowych lubił przebywać z mieszkańcami slumsów. W jego ujęciu niego teologia pochodzi „z serca Kościoła”, ale jednocześnie zawsze musi być „odpowiedzią na rzeczywistość społeczną”. „Jak powiedzieć ubogim «Bóg cię kocha»? Jest to najważniejsze pytanie dla naszego dzisiejszego świata. Odpowiedź na nie jest niemożliwa. Ale odpowiedź wymaga życia z ubogimi, stania się jednym z nich” – uważa peruwiański dominikanin.

W przeciwieństwie do innych znanych teologów wyzwolenia, zwłaszcza Brazylijczyka Leonardo Boffa, Gutiérrez nigdy nie popadł w poważniejszy konflikt z Watykanem, choć jego dzieła również były przedmiotem dyskusji w Stolicy Apostolskiej. Od wielu lat łączy go przyjaźń z kard. Gerhardem Müllerem, byłym prefektem Kongregacji Nauki Wiary.

Dziś Gutierrez odczuwa już swój wiek. Ma problemy z chodzeniem. Opiekują się nim i towarzyszą mu w codziennym życiu przyjaciele z jednej ze wspólnot podstawowych w Limie. W wieku 95 lat z pewnością nie będzie pisał nowych książek, ale na kartach historii już się zapisał.

Teologiczno-naukowe podejście Peruwiańczyka polega na „odzwierciedlaniu sytuacji ubogich i zmarginalizowanych, a także praktyki kościelnej w sposób zorientowany na rzeczywistość i Ewangelię”. Obejmowało to zubożenie dużej części ludności Ameryki Łacińskiej już w latach po II wojnie światowej.