Normy proceduralne prowadzenia procesu o rozwiązanie węzła małżeńskiego na mocy przywileju wiary
Rok: 1973
Autor: Kongregacja Nauki Wiary
Kongregacja Nauki Wiary
NORMY PROCEDURALNE PROWADZENIA PROCESU O ROZWIĄZANIE WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO NA MOCY PRZYWILEJU WIARY
Processum
Art. 1
Proces, mający na uwadze udzielenie przywileju rozwiązania prawowitego małżeństwa, prowadzi Ordynariusz miejsca, kompetentny zgodnie z przepisem Listu Apost. Causas matrimoniales, IV, 1, osobiście lub przez duchownego, któremu udziela delegacji. O udzieleniu delegacji lub powierzeniu należy zaznaczyć w dokumentach przesyłanych do Stolicy Apostolskiej.
Art. 2
Przytaczane fakty powinny opierać się nie tylko na zwykłym oświadczeniu, lecz powinny być także udowodnione zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, a więc dokumentami lub zeznaniami wiarygodnych świadków.
Art. 3
Przedłożone dokumenty, zarówno oryginalne, jak i w autentycznym odpisie, powinny być potwierdzone przez samego Ordynariusza lub delegowanego Sędziego.
Art. 4
1. W przygotowaniu pytań dla stron i świadków powinien brać udział także Obrońca Węzła lub ktoś inny delegowany do tej funkcji w poszczególnych przypadkach. Także i o tej delegacji należy zaznaczyć w dokumentach sprawy.
2. Świadkowie przed zeznaniami powinni złożyć przysięgę prawdomówności.
3. Ordynariusz lub jego Delegat stawia wcześniej przygotowane pytania, dołączając do nich także inne, które uzna za wskazane dla lepszego poznania sprawy lub które sugerują złożone już zeznania.
4. Sędzia powinien pilnie zatroszczyć się o to, by Notariusz dokładnie zapisał pytania i odpowiedzi, a świadek złożył swój podpis.
Art. 5
1. Jeśli jakiś niekatolik, występujący w charakterze świadka, nie chce stawić się i złożyć zeznań przed kapłanem katolickim, można przyjąć dokument zawierający zeznanie w tej sprawie, złożone przez świadka przed notariuszem publicznym lub wiarygodną osobą. Wspomniany fakt należy wyraźnie zaznaczyć w dokumentach sprawy.
2. Sędzia zwyczajny lub delegowany chcąc ustalić, czy wspomniany wyżej dokument jest wiarygodny, powinien przesłuchać zaprzysiężonych świadków, zwłaszcza katolików, którzy dobrze znają zainteresowanego świadka niekatolika oraz chcą i mogą zaświadczyć o jego prawdomówności.
3. Również sam Sędzia powinien wydać własną opinię o wiarygodności przedstawionego dokumentu.
Art. 6
1. W sposób wykluczający wszelką uzasadnioną wątpliwość należy udowodnić, że małżonkowie nie zostali ochrzczeni.
2. Jeśli to jest wskazane, należy przesłuchać pod przysięgą małżonka, który twierdzi, że nie jest ochrzczony.
3. Należy ponadto przesłuchać świadków, a zwłaszcza rodziców i krewnych małżonka oraz innych, głównie zaś tych, którzy przebywali razem z nim w okresie dzieciństwa i dokładnie znają całe jego życie.
4. Świadkowie powinni być przesłuchani nie tylko w sprawie okoliczności nie udzielenia chrztu, lecz także innych okoliczności, z których w sposób wiarygodny i prawdopodobny wynika, że Chrzest nie został udzielony.
5. Należy także skontrolować księgi ochrzczonych w tych miejscach, w których przebywała strona stwierdzająca, że jest nie ochrzczona. Trzeba to uczynić zwłaszcza w kościołach, do których uczęszczała osoba zainteresowana celem otrzymania formacji religijnej lub w którym zawierała małżeństwo.
Art. 7
1. Jeżeli w okresie starania się o przywilej rozwiązania małżeństwa współmałżonek dotychczas nie ochrzczony został w tym czasie dopuszczony do Chrztu, trzeba przeprowadzić przy udziale Obrońcy Węzła proces przynajmniej sumaryczny, by stwierdzić, czy po przyjęciu Chrztu nie było między zainteresowanymi pożycia małżeńskiego.
2. Należy przesłuchać pod przysięgą zainteresowanego współmałżonka w następujących sprawach: Czy po separacji utrzymywał kontakty z drugą stroną i jaki był ich charakter, a zwłaszcza, czy po przyjęciu Chrztu nie było z nią pożycia małżeńskiego.
3. Jeśli jest to możliwe, także druga strona powinna być przesłuchana pod przysięgą na temat niedopełnienia małżeństwa.
4. Niezależnie od tego należy powołać i przesłuchać także innych świadków, zwłaszcza spośród krewnych i przyjaciół. Mają być przesłuchani – po złożeniu przysięgi – nie tylko w sprawie tego, co miało miejsce po separacji stron, a przede wszystkim po Chrzcie, lecz także na temat uczciwości i prawdomówności małżonków, a więc na temat wiarygodności ich zeznań.
Art. 8
Jeżeli osoba wnosząca prośbę już nawróciła się i przyjęła Chrzest, to w zeznaniach należy ją zapytać o czas i zamiar, który doprowadził ją do przyjęcia Chrztu lub nawrócenia.
Art. 9
1. We wspomnianym wyżej wypadku Sędzia powinien przesłuchać proboszcza oraz innych kapłanów, którzy brali udział w przekazywaniu prawd wiary i przygotowywaniu nawrócenia, na temat motywów, którymi kierowała się osoba przyjmując Chrzest.
2. Ordynariusz nigdy nie powinien przesyłać do Świętej Kongregacji Nauki Wiary prośby, dopóki nie wyeliminuje się jakiegokolwiek uzasadnionego podejrzenia co do szczerości nawrócenia osoby wnoszącej prośbę.
Art. 10
1. Ordynariusz lub Sędzia delegowany powinien zapytać osobę wnoszącą prośbę oraz świadków, kto był przyczyną separacji lub rozwodu, a więc osoba wnosząca prośbę czy też nie.
2. Sędzia załącza do dokumentów autentyczny odpis rozwodu.
Art. 11
Sędzia lub Ordynariusz winien zaznaczyć, czy z małżeństwa lub konkubinatu osoby wnoszącej prośbę są dzieci, i w jaki sposób zatroszczyła się lub ma zamiar zatroszczyć się o ich wychowanie religijne.
Art. 12
Sędzia lub Ordynariusz powinien również zaznaczyć, w jaki sposób osoba wnosząca prośbę zatroszczyła się lub zamierza zatroszczyć się, zgodnie z wymaganiami sprawiedliwości, o opuszczonego małżonka i ewentualnie potomstwo.
Art. 13
Ordynariusz lub Sędzia delegowany powinien zebrać informacje dotyczące małżonka niekatolickiego, na podstawie których można by ustalić, czy jest nadzieja na wznowienie życia małżeńskiego. Należy też zaznaczyć, czy strona niekatolicka zawarła nowe małżeństwo po uzyskaniu rozwodu.
Art. 14
Ordynariusz powinien wyraźnie zaznaczyć, czy z ewentualnego udzielenia przywileju nie należy obawiać się jakiegoś zgorszenia, zdziwienia lub oszczerczej interpretacji ze strony katolików lub niekatolików, jakoby Kościół w swej praktyce właściwie sprzyjał rozwodom. Należy wskazać okoliczności, które w danym przypadku czynią prawdopodobnym wspomniane niebezpieczeństwo lub je wykluczają.
Art. 15
W poszczególnych przypadkach Ordynariusz powinien wskazać na motywy pozwalające na udzielenie przywileju, zawsze zaznaczając, czy osoba wnosząca prośbę usiłowała już w jakiś sposób zawrzeć nowe małżeństwo lub czy żyje w konkubinacie. Ordynariusz informuje również dokładnie o wypełnieniu warunków wymaganych do udzielenia przywileju, jak również w wypadku składania przyrzeczeń, o których mowa w Instrukcji I, c, przesyła autentyczny ich dokument.
Art. 16
Ordynariusz powinien przesłać do Świętej Kongregacji Nauki Wiary prośbę w trzech egzemplarzach, wszystkie dokumenty oraz informacje obejmujące wszystko, na co powinien udzielić odpowiedzi.
