Z okazji 77. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego w Bydgoszczy odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą bohaterów cywilnej walki o niepodległość ojczyzny. Umieszczono ją na fasadzie Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.

W ten sposób uczczono pamięć o przedstawicielach Okręgowej Delegatury Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Pomorze krypt. „Piaski”, „Mewy”, „Zatoka”, mordowanych w latach 1941-1945 przez okupanta niemieckiego i represjonowanych po wojnie przez zbrodniarzy komunistycznych. – Wierzę, że gdy przechodnie zobaczą tę tablicę, zatrzymają się i pomyślą o naszych bohaterach. Ona ma przypominać przede wszystkim o tym, że Polska państwowość nigdy nie upadła – powiedział prezes Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Alojzy Gładykowski.

Na obchody rocznicowe zaprosili mieszkańców regionu wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz oraz naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy Edyta Cisewska. – Pomimo trudnego czasu okupacji – mordów, ataków – znalazły się osoby cywilne, które postanowiły organizować administrację naszego państwa, wsławiając się wspaniałymi czynami. Chcieliśmy im, a także ich rodzinom, za to podziękować – mówił wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz.

Na tablicy umieszczono dwanaście nazwisk. Jest ona jednak hołdem wobec wielu dzielnych Polaków, konspirujących w cywilnych strukturach Polski podziemnej na Kujawach i Pomorzu. – Przez wiele lat nie mogłam mówić o wydarzeniach, które dzisiaj upamiętniamy. Jedno jest ważne, jeżeli jesteśmy wierni ideałom, prawda ujrzy w końcu światło dzienne. Możemy być dumni z tego, że jesteśmy spadkobiercami tych osób – powiedziała Anna Domańska-Uściłowska, wnuczka Bolesława Lipskiego, pseudonim „Bartel” (1890-1945).

Dla uczestników uroczystości udostępnione zostały dwie wystawy: „Polska Walcząca” przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej oraz „Polka 1939-1945” zorganizowana przez Fundację Generał Elżbiety Zawackiej. Natomiast w sali konferencyjnej Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego prelekcje poświęcone Okręgowej Delegaturze Rządu RP na Pomorze zaprezentowali prof. Bogdan Chrzanowski i dr Marek Szymaniak.

W całej historii odnotowano jedynie dwa przypadki funkcjonowania państwa podziemnego. Było to w okresie powstania styczniowego (1863-1864) oraz w czasie II wojny światowej (1939-1945).

27 września przypadła 75. rocznica powołania Polskiego Państwa Podziemnego, które było fenomenem na skalę światową podczas II wojny. Struktury państwa podziemnego – kierowanego przez Rząd RP na uchodźctwie z Londynu – odzwierciedlały wszystkie piony administracji wojskowej jak i cywilnej, zapewniając sprawne funkcjonowanie konspiracji.

Fot. Grzegorz Boguszewski – FotoKAI