Kielce: oddano hołd ofiarom niemieckich zbrodni wojennych

Od Mszy św. w kościele Chrystusa Króla na Baranówku – w parafii, gdzie odbywały się masowe egzekucje, rozpoczęły się uroczystości poświęcone tysiącom kielczan zamordowanym przez Niemców w latach 1940 -1944 na terenie kompleksu leśnego w granicach i obrzeżach miasta oraz zamordowanym po agresji ZSRR na Polskę. Zbrodnia nazywana jest „kieleckim Katyniem”.

Mszy św. przewodniczył ks. ppłk Grzegorz Kamiński, proboszcz parafii garnizonowej w Kielcach, który także wzgosił homilię. Przypomniał, że od kilkunastu lat kielczanie gromadzą się w „imię pamięci historii”. – „Przychodzimy w te miejsca, aby zrozumieć, o czym szumią drzewa, które były świadkami tamtych wydarzeń” – mówił.

Przypomniał dzieje dobrze znanego w historii Kielc miejsca na terenie parafii Chrystusa Króla – Stadionu Leśnego, który był najpierw wykorzystywany w celach rekreacyjnych, a potem zamieniony w miejsce niemieckich i ubeckich egzekucji, w których ginęli harcerze Szarych Szeregów, uczestnicy Podziemia Niepodległościowego, księża, zakonnicy, nauczyciele, prawnicy – elita miasta.

Przypomniał pierwsze egzekucje oraz życie i śmierć harcerza Szarych Szeregów – Wojtka Szczepaniaka, umęczonego w ubeckim więzieniu i zastrzelonego 21 września 1944 roku. Zaapelował do zebranych, aby „czerpać z obfitego kapitału historii”.

Obowiązek budowania pamięci historycznej przypomniał z kolei Leszek Bukowski z kieleckiego oddziału IPN. Pakt Ribbentrop – Mołotow, w wyniku którego nastąpiła agresja ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. „nazwał zbójeckim spiskiem”. Scharakteryzował trudności w dochodzeniu do prawdy: identyfikacji bezimiennych ofiar, czy pociągnięcia do kary i odpowiedzialności ich katów.

Po Mszy św. nastąpiło także wręczenie nagród uczestnikom Rajdu „Przywrócimy pamięć harcerek i harcerzy 1939-1946”, który odbył się kilka dni temu z udziałem ok. 250 uczniów. Ideę wydarzenia przypomniał organizator – dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach, dr Marek Maciągowski.

Młodzież podczas rajdu podążała śladami swoich rówieśników, którzy jako harcerze podczas II wojny światowej walczyli i ginęli za Polskę.

Na zakończenie złożono kwiaty pod tablicą pamiątkową w kaplicy MB Częstochowskiej.

Oprawę artystyczną uroczystości przygotowało Stowarzyszenie Przyjaciół Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 26 „Dygasiński” oraz Gimnazjum Nr 26 w Kielcach, zagrała Kielecka Orkiestra Dęta.

W 1939 r. Niemcy zaraz po wkroczeniu do Kielc utworzyli na Stadionie Leśnym jeden z czterech obozów jenieckich dla żołnierzy polskich. Cały teren, będący przed wojną dzielnicą rekreacyjno – wypoczynkową z torem jeździeckim, narciarskim, skocznią, kortami i basenem, stał się dostępny wyłącznie dla Niemców.

Masowe egzekucje Polaków dokonywane przez Niemców, rozpoczęte na początku wojny pod nazwą Akcja A-B, były konsekwencją paktu Paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 r., mówiącego o niemiecko-sowieckiej współpracy w zwalczaniu polskiego ruchu oporu i wyniszczeniu polskiej elity społecznej, intelektualnej i politycznej.

Pierwsza egzekucja na kielczanach na Stadionie odbyła się 26 lutego 1940 r. – Niemcy stracili wówczas 14 osób. Kolejne odbywały się w obrębie lasu na Stadionie przez całą wojnę, m.in. w okolicy strzelnicy sportowej i wojskowej, na zboczach Pierścienicy, na cmentarzu żydowskim, przy drodze na skocznię narciarską, na wyrobisku po piaskowni.

Historycy nie ustalili dokładnej liczby zamordowanych na Stadionie Leśnym. Mówi się o co najmniej kilkunastu do 20 tysięcy zabitych: głównie przedstawicieli inteligencji, duchowieństwa, członków ruchu oporu. Wśród nich był m.in. żołnierz Szarych Szeregów, 16-letni Wojtek Szczepaniak.

Symbolem masowych egzekucji w Kielcach jest Pomnik Straceń na Stadionie Leśnym. Od 2000 r. jest tam rokrocznie sprawowana Msza w intencji pomordowanych. Drogę do pomnika przez las znaczy szlak kamiennych tablic z inskrypcjami wieszczów polskich – to tzw. „Ścieżka Pamięci”.