Łódź: zmarł o. Leon Dyczewski OFMConv

Dziś w wieku 80 lat zmarł w Łodzi o. prof. Leon Dyczewski OFMConv., franciszkanin konwentualny, profesor socjologii, wieloletni wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, organizator studiów dziennikarskich na KUL.

W pracy naukowej podejmował zagadnienia socjologii kultury, religii, rodziny oraz mediów, łącząc podejście socjologiczne z ujęciem filozofii i polityki społecznej. Promieniował franciszkańską dobrocią i życzliwością, wychował liczne grono uczniów, dla wielu był Mistrzem.

Jako wykładowca kształcący przyszłych dziennikarzy, spisał dla nich 10 przykazań właściwego stosunku do mediów, w których zwracał uwagę na konieczność zachowania dystansu i krytycznej postawy wobec przekazów medialnych. Zachęcał, by unikać epatowania przemocą, sensacji i stronniczości, zachować niezależność i trzymać się systemu wartości.

O. prof. Leon Dyczewski – socjolog i kultury i mediów, franciszkanin konwentualny. Urodził się 28 października 1936 w Małopolu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1962 roku. Rok później rozpoczął studia z filozofii społecznej i socjologii na KUL. Był wykładowcą w Wyższym Seminarium Ojców Franciszkanów w Łodzi, a w roku 1969 rozpoczął pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, najpierw w Międzywydziałowym Zakładzie Badań nad Kulturą Chrześcijańską, następnie (od 1971 roku) w Katedrze Socjologii Chrześcijańskiej. W latach 1984-2008 kierował Katedrą Socjologii Kultury, a od 2008 do przejścia na emeryturę w roku 2013 Katedrą Kultury Medialnej.

Główne nurty jego zainteresowań badawczych obejmowały socjologię kultury, teorie i środki komunikowania społecznego, socjologię rodziny, antropologię społeczną, public relations, wielokulturowość, kulturę regionalną w procesach jednoczenia się Europy i globalizacji, kultury alternatywne, style życia.

Jest autorem kilkuset prac naukowych i publicystycznych na temat kultury, religijności, rodziny, komunikacji społecznej i mediów, filozofii i polityki społecznej.
Wyjeżdżał na zagraniczne pobyty studyjno-badawczo-dydaktyczne do Francji, Wielkiej Brytanii, Austrii, Belgii, USA oraz Niemiec.

Równolegle z pracą naukowo-dydaktyczną angażował się w działalność administracyjno-organizacyjną. Był wychowawcą i wicerektorem Wyższego Seminarium Ojców Franciszkanów w Łodzi (1968-69), prefektem ds. Formacji i Studiów swojej prowincji zakonnej (1969-72 oraz 1989-92), prefektem ds. Formacji i Studiów Jurysdykcji Franciszkańskich Europy Środkowej i Wschodniej (1992-1995), prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych KUL (1990-93), Dyrektorem Podyplomowego Studium Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa KUL, organizatorem nowego kierunku studiów dziennikarstwo i komunikacja społeczna na KUL (2007).

Należał do bardzo wielu organizacji i stowarzyszeń naukowych, m.in. do Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego (był jednym z założycieli), Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej, European Association for Catholic Adult Education (przez kilka kadencji był członkiem Prezydium). Zasiadał w komisjach Episkopatu Polski – do spraw środków społecznego przekazu, do spraw trzeźwości oraz do spraw kultury, a także Komitecie Nauk o Pracy i Polityki Społecznej PAN (4 kadencja) oraz Komitecie Socjologii PAN. Był ekspertem Państwowej Komisji Akredytacyjnej dla kierunku socjologia. Udzielał się w Zespole Doradców Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (1992), Radzie Polityki Społecznej przy Urzędzie Prezydenta RP Lecha Wałęsy (1993-95).

Jego działalność została doceniona i wyróżniona licznymi odznaczeniami. Otrzymał między innymi Nagrodę Naukową im. Włodzimierza Pietrzaka (1995), Medal za Zasługi w Walce o Niepodległość i Prawa Człowieka 13.XII.1981 (1989), Medal Komisji Edukacji Narodowej (2004), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2006), Medal im. Wacława Szuberta (2007), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008).

10 przykazań właściwego stosunku do mediów:

Ja, Pan, jestem twoim Bogiem, a nie telewizja lub jakiekolwiek inne medium

1. Nie zapominaj nastawić anteny na świat nadprzyrodzony, na to, co w górze jest. Bóg dotrzymuje tego, co mówi i obiecuje, media nie.

2. Nie twórz fałszywych wyobrażeń o sobie, świecie i Bogu. Rzeczywistość jest często inna, aniżeli przedstawiają ją media.

3. Miej czas na Dobrą Nowinę. Tak wiele złych wiadomości dostarczanych przez media – przez dłuższy czas – nie zniesie żaden człowiek.

4. Nie zgub swoich bliźnich z oczu i nie strać wiary w ich dobrą wolę. Są oni lepsi niż ukazują ich media.

5. Nie miej upodobania w przemocy i gwałcie. Media nie mogą się bez nich obyć. A życie bez nich jest szczęśliwsze.

6. Trzymaj się mocno wyobrażenia świata i systemu wartości przekazywanych przez tradycję i do jakich sam dochodzisz. Media często je niszczą, niszczą też sacrum i wszelkie tabu.

7. Miej własną opinię na temat ważnych zagadnień życia i nie wierz wszystkiemu, co czytasz w prasie, słyszysz w radiu, oglądasz w telewizji i internecie. Media ubierając się w słowa i obrazy obiektywizmu, często są stronnicze, wiele w nich sensacji, jednostronności i półprawd, uprawiają propagandę.

8. Nie pozwól uzależnić się. Broń swojej wolności, zachowaj dystans i postawę krytyczną wobec tego, co czytasz, słyszysz, oglądasz. Właściciel koncernów medialnych, partie polityczne, potężni producenci i handlowcy przy pomocy mediów chcą pozyskać ciebie jako swego zwolennika, nabywcę swoich towarów i usług.

9. Nie patrz na innych, bądź panem samego siebie. Świat pełen ludzi potrzebuje niezależnych i w pełni rozwiniętych osobowości.

10. Nie uchylaj się od odpowiedzialności. Bohaterzy telewizyjni i filmowi mają życie wymyślone i za ciebie żyć nie będą.

prof. Leon Dyczewski OFMConv

—