Francja: 110 lat rozdziału Kościoła i państwa

Od stu dziesięciu lat obowiązuje we Francji ustawa o rozdziale Kościoła od państwa. – Kościół nie podważa tego prawa i je szanuje – napisała Rada Stała Konferencji Biskupów Francji (CEF) w specjalnym oświadczeniu opublikowanym z tej okazji. Przestrzegła jednocześnie, że obserwowane obecnie dążenia do zamknięcia religii w sferze wyłącznie prywatnej są „iluzją i błędem”, które mogą doprowadzić do pojawienia się postaw fundamentalistycznych wśród ludzi wierzących.

Dokument podpisany w imieniu Rady Stałej przez przewodniczącego CEF abp Georgesa Pontiera przypomina, że ustawa z 1905 r. ustanawiała rozdział, a nie marginalizację czy ignorowanie religii. Jej pierwszy artykuł zapewniał wolność sumienia i swobodę sprawowania kultu.

– Chodzi więc o prawo wspierające korzystanie z wolności. W 1905 w tekście ustawy nie pojawiło się słowo „świeckość”, dopiero później zaczęto go używać, by doprecyzować, że państwo jest świeckie, czyli nie uprzywilejowuje żadnej religii i że w swym funkcjonowaniu szanuje je wszystkie, czuwając jedynie, by ich wyznawanie nie naruszało porządku publicznego – wskazuje Rada Stała episkopatu.

Deklaruje, że „Kościół katolicki od dziesięcioleci nie podważa tego prawa i je szanuje”. – Stwierdza jednak, że w naszym kraju istnieje nurt myślenia dążący do przejścia od świeckości państwa do laicyzacji społeczeństwa. Niektórzy chcieliby, aby całokształt życia społecznego był świecki i aby wierzący obywatele wyrażali i przeżywali swą wiarę wyłącznie w przestrzeni ściśle prywatnej, coraz bardziej ograniczonej, czy wręcz ukrytej – diagnozują biskupi.

Ich zdaniem nikt nie może nie zauważać lub wykluczać rolę Kościoła, jaką odgrywał on i nadal odgrywa w istotnych dziedzinach życia kraju: edukacji, służby zdrowia, kultury, zaangażowania społecznego, wspierania rodzin, towarzyszenia młodzieży czy solidarności. Wiara chrześcijańska wspiera dialog w łonie społeczeństwa, a nawet przyczyniła się do uznania godności każdej osoby ludzkiej, jak również współżycia w społeczeństwie, które stało się pluralistyczne.

Rada Stała episkopatu wzywa do czujności we wprowadzaniu świeckości państwa i poszanowaniu różnorodności przekonań obywateli. – Unikajmy piętnowania wierzących, które prowadzi do coraz większego zmniejszenia ich możliwości do życia i wypowiadania się jako obywatele. Myślenie, że ograniczenie ich wyrażania się do ścisłych ram życia prywatnego sprzyjałoby pokojowi społecznemu jest iluzją i błędem. Postawa taka sprzyjać będzie pojawieniu się nurtów i postaw fundamentalistycznych, które mogą opierać się na poczuciu bycia pogardzanymi, odrzuconymi, ignorowanymi, albo pobudzić do zamknięcia się w życiu własnej wspólnoty – przestrzegają biskupi.

W skład Rady Stałej CEF wchodzą: abp Georges Pontier z Marsylii, abp Pierre-Marie Carré z Montpellier, bp Pascal Delannoy z Saint-Denis, kard. André Vingt-Trois z Paryża, abp Jean-Claude Boulanger z Bayeux-Lisieux, bp François Fonlupt z Rodez, bp Hubert Herbreteau z Agen, bp Jean-Paul James z Nantes, bp Stanislas Lalanne z Pontoise i bp Benoît Rivière z Autun.