Katowice: bliżej beatyfikacji ks. Machy – ofiary Gestapo

W kaplicy Kurii Metropolitalnej w Katowicach odbyła się sesja kończąca diecezjalne dochodzenie badające życie, heroiczność cnót oraz sławę świętości Sługi Bożego ks. Jana Machy. Podczas II wojny światowej był duszpasterzem w Rudzie Śląskiej. Pomagał m.in. rodzinom uwięzionych w więzieniach i obozach koncentracyjnych. W grudniu 1942 r. został zamordowany przez Gestapo w katowickim Areszcie Śledczym.

Postulator procesu ks. Damian Bednarski rozpoczął sesję od przywołania słów z homilii ks. Machy, z sierpnia 1939 r.: „Wprawdzie zamiary Boże są dla nas często niezrozumiałe, lecz pochodzi to stąd, że my patrzymy tylko na chwilę obecną i chcemy, by ona była dla nas korzystną. Bóg zaś obejmuje swoją opatrznością całe nasze życie i wieczność naszą, by nam ułatwić osiągnięcie ostatecznego celu” (ks. Jan Macha, Kazanie z 9 VII 1939 r.).

Sesja końcowa procesu ma charakter publiczny. Oprócz członków trybunału beatyfikacyjnego, w skład którego wchodzą m.in.: postulator, promotor sprawiedliwości i notariusz, wzięli w niej również udział zaproszeni goście na czele z abp. Wiktorem Skworcem.

Obecni byli również biskupi pomocniczy, jak i arcybiskup senior Damian Zimoń. Oprócz duchownych i pracowników kurialnych w kaplicy byli obecni przedstawiciele instytucji naukowych, jak i rodziny ks. Jana. Całość sesji moderował ks. kanclerz czuwający nad prawidłowym przebiegiem procedowania.

Po złożeniu przysięgi o wiernym i dokładnym wypełnieniu powierzonego im przez biskupa zadania, członkowie trybunału beatyfikacyjnego podpisali dokumenty zamykające dochodzenie i potwierdzające autentyczność akt procesowych.

Po zakończonej sesji dokumentacja została zapieczętowana. Oryginał akt (Archetyp) został złożony w archiwum kurii metropolitalnej, gdzie będzie przechowywany. Urzędowe kopie dokumentacji zostaną natomiast przekazane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Watykanie.

Impulsem do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego były dwa wydarzenia. Jedno z nich miało miejsce 3 grudnia 2012 roku w 70. rocznicę śmierci ks. Machy, kiedy to abp Wiktor Skworc przewodniczył mszy św. w katowickim więzieniu – miejscu uwięzienia i śmierci kapłana. Wcześniej, bo jesienią 2011 miała miejsce premiera filmu dokumentalnego o znamiennym tytule „Bez jednego drzewa las lasem zostanie”, w którym opowiedziana została historia chorzowskiego kapłana. Jego reżyserka Dagmara Drzazga, zainspirowana postawą duchownego pokazała go z jednej strony jako człowieka podobnego do innych, pełnego życia, towarzyskiego, a z drugiej strony – jako człowieka potrafiącego podejmować odważne decyzje w skrajnie trudnych warunkach.

W trakcie sesji postulator w procesie zaprezentował również w sposób syntetyczny życiorys Sługi Bożego. Ks. Macha został ochrzczony w kościele św. Marii Magdaleny w Chorzowie.

Ks. Jan Macha urodził się 18 stycznia 1914 r. w Chorzowie Starym. W czerwcu 1939 r. przyjął święcenia kapłańskie. Podczas II wojny światowej pomagał rodzinom, których bliscy przebywali w więzieniach i obozach koncentracyjnych. Zdobywał środki materialne, udzielał ślubów w języku polskim, uczył religii, pocieszał złamanych na duchu.

6 września 1941 roku został aresztowany przez Gestapo. Osadzono go w więzieniu mysłowickim. W czasie licznych przesłuchań był poddawany torturom. W listach do domu często prosił o modlitwę, z której czerpał siłę do przetrwania.

17 lipca 1942 r. został skazany na śmierć. „Umieram z czystym sumieniem. Żyłem krótko, ale uważam, że cel swój osiągnąłem. Nie rozpaczajcie! Wszystko będzie dobrze! Bez jednego drzewa las lasem zostanie. (…) Zatem do widzenia! Zostańcie z Bogiem! Módlcie się za Waszego Hanika” – napisał kilka godzin przed egzekucją.

Wyrok wykonano 3 grudnia 1942 r. piętnaście minut po północy w Areszcie Śledczym przy ul. Mikołowskiej w Katowicach. Ks. Macha został zgilotynowany. Rodzinie nie wydano ciała. Najprawdopodobniej zostało spalone w KL Auschwitz. Symboliczny grób ks. Machy znajduje się na starym cmentarzu parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym.