Warszawa: odsłonięto tablicę upamiętniającą powstanie Szkoły Rycerskiej

Tablicę upamiętniającą założenie Szkoły Rycerskiej odsłonięto dziś na ścianie Pałacu Kazimierzowskiego, na terenie kampusu głównego Uniwersytetu Warszawskiego. 15 marca minęła 250. rocznica powołania Szkoły Rycerskiej, pierwszej nowożytnej uczelni o charakterze wojskowym na terytorium Rzeczpospolitej. Tablicę odsłonił gen. Stanisław Koziej, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. W uroczystości wziął udział bp Józef Guzdek, biskup polowy Wojska Polskiego.

Uczestników uroczystości powitał prof. Marek Pałys, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, który przypomniał, że właśnie w budynku dzisiejszego rektoratu UW, Pałacu Kazimierzowskim, mieściła się przed 250 laty Szkoła Rycerska. – Łączność między dzisiejszym Uniwersytetem a Szkołą Rycerską to jednak nie tylko sam budynek, ale też podobne zadania: kształcenie elit, kształcenie świadomych obywateli – powiedział. Prof. Pałys wymienił przedmioty wykładane w Szkole Rycerskiej i podkreślił, że dawała ona, podobnie jak współczesne uczelnie wyższe, wszechstronne wykształcenie. – Nie było wtedy sprzeczności między wykształceniem zawodowym, a ogólnym. Treści cywilne przeplatały się z wojskowymi, dlatego cieszy nas bardzo, że możemy dziś przypomnieć historię Szkoły Rycerskiej na sposób i w oprawie, którą rzadko widujemy na Uniwersytecie, ale która przypomina o naszej wspólnej tradycji – powiedział.

Ceremonii odsłonięcia tablicy dokonał gen. Stanisław Koziej z gen. Lechem Majewskim, dowódcą Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych oraz rektorami wyższych szkół wojskowych.

Na marmurowej tablicy znajduje się medalion z wizerunkiem XVIII-wiecznego orła oraz napis: „W 250. Rocznicę powstania Szkoły Rycerskiej) Akademii Szlacheckiego Korpusu Kadetów Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej. Szkoła zapoczątkowała działalność wyższego szkolnictwa wojskowego w Polsce (1765-2015) Społeczność akademicka uczelni wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej (***) Tablica ufundowana z inicjatywy Wojskowej Akademii Technicznej i Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, 18 marca 2015 roku”.

Generał Koziej odczytał list od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. – Chociaż funkcjonowała tylko do roku 1794 do upadku Insurekcji Insurekcji Kościuszkowskiej to uformowała umysły i serca wielu Polaków – napisał prezydent Komorowski. Zdaniem prezydenta Szkoła Rycerska była „elementem wielkiego oświeceniowego projektu modernizacyjnego”. – Kształciła elitę w najlepszym rozumieniu tego słowa. Ludzi doskonale rozumiejących dlaczego oraz w jaki sposób rozwijać i chronić to dobro wspólne, któremu na imię Rzeczpospolita – napisał prezydent.

Bronisław Komorowski podkreślił, że także od współczesnych kadetów wymaga się nie tylko „profesjonalizmu i doskonałego wykształcenia, ale także patriotyzmu i postawy współodpowiedzialności za Ojczyznę”.
W uroczystości wzięli udział m. in.: przedstawiciele ministerstw Obrony Narodowej i Edukacji Narodowej, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i podchorążowie wyższych szkół wojskowych: Wojskowej Akademii Technicznej, Wyższej Szkoły Wojsk Lądowych, Wyższej Oficerskiej Szkoły Sił Powietrznych, Akademii Marynarki Wojennej oraz Akademii Obrony Narodowej. Obecny był także bp Józef Guzdek, ordynariusz wojskowy oraz ks. kpt. Ireneusz Biruś, kapelan Wojskowej Akademii Technicznej.

Uroczystość zakończyły odegranie hymnu Szkoły Rycerskiej „Święta miłości kochanej Ojczyzny” oraz defilada wojskowa z udziałem kompanii reprezentacyjnej i podchorążych WAT w strojach z epoki stanisławowskiej.
Staraniem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego 15 marca 1765 założono Szkołę Rycerską w Pałacu Kazimierzowskim w Warszawie. Program szkoły ułożył Anglik John Linde, jej pierwszym komendantem został książę Czartoryski. Pełna nazwa brzmiała: Akademia Szlacheckiego Korpusu Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej.

Zadaniem szkoły było przygotowywanie młodzieży do służby wojskowej i cywilnych zadań publicznych. Była w pewnej mierze odpowiednikiem pruskich szkół rycerskich zakładanych przez Fryderyka II i współczesnych szkół administracyjnych (np. francuskiej École nationale d’administration).

Nauka w szkole trwała 4 lata. Kadeci uczyli się między innymi: algebry, geometrii, fizyki, inżynierii wojskowej, geologii, prawa, historii, geografii, języków obcych, a także tańca, szermierki i jazdy konnej. Kolejne 2 lata absolwenci Szkoły Rycerskiej spędzali w jednostkach liniowych.

Przez 30 lat swej działalności wychowała ok. 650 kadetów oraz ok. 300 eksternów. Do wychowanków szkoły należeli m. in. Tadeusz Kościuszko, Jakub Jasiński, Józef Sowiński. Szkoła Rycerska została zamknięta 30 listopada 1794 decyzją władz rozbiorowych po upadku insurekcji kościuszkowskiej.