Warszawa: jutro pogrzeb gen. bryg. Stefana „Starby” Bałuka, jednego z ostatnich „cichociemnych”

Pogrzeb gen. bryg. Stefana „Starby” Bałuka, żołnierza AK, jednego z ostatnich cichociemnych odbędzie się jutro w Warszawie. Uroczystości rozpoczną się w południe Mszą św. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Eucharystii przewodniczyć będzie ks. płk January Wątroba, wikariusz generalny biskupa polowego.

Gen. Stefan Bałuk, żołnierz AK, cichociemny, uczestnik Powstania Warszawskiego, fotoreporter wojenny, kanclerz kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, zmarł 30 stycznia w Warszawie w wieku 100 lat.

Stefan Bałuk urodził się w 1914 roku w Warszawie. Uzyskał absolutorium w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. W chwili wybuchu II wojny światowej studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas wojny obronnej wstąpił do 9 Batalionu Pancernego. Jesienią 1939 roku przez Węgry i Rumunię przedostał się do Francji. Tam wstąpił do odtwarzającego się Wojska Polskiego i został żołnierzem 10 Pułku Strzelców Konnych.

Po klęsce Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii. Nadal służył w 10 PSK, który stał się pułkiem pancernym 10 Brygady Kawalerii Pancernej 1 Dywizji Pancernej. Był, jak sam siebie określił, „fotokronikarzem" swojej jednostki.

W 1942 roku ukończył Oficerski Kurs Doskonalący Administracji Wojskowej. Pod tą nazwą funkcjonowała Szkoła Wywiadu. Przeszedł kurs w Polskiej Sekcji Spadochronowej. Złożył przysięgę jako żołnierz AK. W 1943 roku otrzymał awans na podporucznika. Jako jeden z 316 cichociemnych (żołnierzy sił specjalnych) został przerzucony do kraju.

Otrzymał przydział do Wydziału Legalizacji i Techniki Wywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK (kryptonim "Agaton"), zajmującego się produkcją fałszywych dokumentów. Jego specjalnością była mikrofotografia, a także interpretacja zdjęć. Dokumentował także niemieckie umocnienia w Warszawie, pomnik Lotnika na placu Unii Lubelskiej, z wymalowaną na cokole "kotwicą" – znakiem Polski Walczącej oraz miejsce zamachu na generała SS i Policji Franza Kutscherę w Alejach Ujazdowskich.

Jako żołnierz plutonu "Agaton" w batalionie "Pięść" Zgrupowania "Radosław" wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Walczył na Woli, Żoliborzu, Starym Mieście i Mokotowie. Został odznaczony przez gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Po zakończeniu powstania był jeńcem w oflagach Lamsdorf i Gross-Born. Z tego ostatniego, znajdującego się na Pomorzu Zachodnim, zbiegł w styczniu 1945 roku.

Po wojnie należał do Zrzeszenia WiN. Pracował w Wydziale Legalizacji "Agaton II", który produkował fałszywe dokumenty. Został aresztowany przez komunistów 1 listopada 1945 roku. W 1946 roku został skazany na 2,5 roku więzienia. Wyszedł na wolność na mocy amnestii w 1947 roku.

Od 1952 roku zaczął pracować w Centralnej Agencji Fotograficznej. Był współautorem pierwszego albumu o Powstaniu Warszawskim „Miasto nieujarzmione”, który ukazał się w 1957 roku.

Był inicjatorem budowy pomnika Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej odsłoniętego w 1999 r., a także pomnika Cichociemnych Spadochroniarzy AK odsłoniętego w 2013. Był także jednym ze współtwórców Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, którego został prezesem.

W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński awansował go na stopień generała brygady w stanie spoczynku. W 2008 roku został honorowym obywatelem Warszawy. W 2010 roku objął zaszczytny urząd Kanclerza Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, po gen. Stanisławie Nałęczu- Komornickim, który zginął w katastrofie smoleńskiej.