Poznań: VI Dzień Genealoga

O historii ksiąg metrykalnych, źródłach, w oparciu o które można zrekonstruować skład wsi z XVII i XVIII wieku, archiwum dr. Wojciecha Skowrońskiego – autora herbarza szlachty wielkopolskiej, a także o konfekcji damskiej z końca XIX i początku XX wieku dyskutowano podczas VI Dnia Genealoga.

W sali Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu zgromadziło się wielu znawców i pasjonatów tej dziedziny.
– Księgi metrykalne zostały wprowadzone do prawa kościelnego w 1564 r. Najstarsza księga metrykalna, którą posiadamy w swoich zbiorach, pochodzi z 1577 r. – mówił ks. dr Jan Maria Musielak. Zastępca dyrektora Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu omówił zmiany, jakie następowały w zapisach prowadzonych w tych kościelnych dokumentach. Podkreślił, że początkowo w jednej księdze prowadzono chrzty i śluby, dopiero z biegiem czasu informacje były coraz dokładniejsze i uporządkowane w kolumnach.

Niezwykle cenne archiwum dr. Wojciecha Józefa Skowrońskiego, z wykształcenia okulisty, a z zamiłowania genealoga, przybliżyła Joanna Pietrowicz z Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN). – Dr Skowroński chciał opracować herbarz szlachty wielkopolskiej. Analizował księgi metrykalne z archidiecezji gnieźnieńskiej, poznańskiej i sąsiednich diecezji – włocławskiej i wrocławskiej – zaznaczyła Pietrowicz. Pozostawił po sobie ogromną spuściznę, zachowaną w postaci notatek w zbiorze 95 zapisanych w rzetelny i sumienny sposób zeszytów. – Korzystał też z akt hipotecznych, odnajdywał nagrobki, sięgał do XIX-wiecznej prasy i literatury heraldycznej – zauważyła prelegentka. Na podstawie notatek i szkiców dr. Skowrońskiego Biblioteka PTPN przygotowała opracowanie „Rody szlacheckie w Wielkopolsce w XVI-XIX w.”, dostępne w zasobach Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

O tym, że na podstawie m.in. ksiąg metrykalnych, spisów ludności, map, kronik parafialnych i akt ksiąg gruntowych można zrekonstruować skład wsi nawet z XVII stulecia przekonywał Krzysztof Raniowski. – Jeżeli dokumenty nie zostały zniszczone, można odtworzyć wieś wielkopolską do okresu uwłaszczenia, czyli do 1823 r. – stwierdził prelegent. Podkreślił, że w poszukiwaniach zagród przodków ważną rolę odgrywają też relacje mieszkańców, posługujących się zwyczajowymi nazwami.

Rolę zmieniającej się mody damskiej u schyłku XIX i początku XX wieku omówił Michał Błaszczyński z Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu. Podczas swojego wykładu „Z babcinej szafy” zaprezentował ryciny, pocztówki oraz wybrane stroje ze zbiorów Heleny i Wiesławy Cichowicz. – Matka i córka na przełomie stuleci prowadziły salon towarzyski w swoim mieszkaniu przy pl. Wolności w Poznaniu, goszcząc m.in. Ignacego Jana Paderewskiego, Leona Wyczółkowskiego czy Feliksa Nowowiejskiego – podkreślił Błaszczyński. Wielkopolanki gromadziły też przedmioty etnograficzne na rzecz ocalenia wiedzy o mieszkańcach tego regionu, które zostały przekazane na rzecz Muzeum Archidiecezjalnego.
Organizatorem VI Dnia Genealoga były Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu oraz Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”.