Poznań: prezentacja książki „Archidiecezja Poznańska w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945”

– To wielkie dzieło mocno wpisuje się w nurt dziejów archidiecezji poznańskiej, przedstawiając losy Kościoła polskiego w najtragiczniejszym dla niego momencie drugiej wojny światowej – mówił abp Stanisław Gądecki podczas prezentacji książki dr. Łukasza Jastrząba „Archidiecezja Poznańska w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945”. Spotkanie z autorem publikacji odbyło się 19 kwietnia w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu.

To pierwsze monograficzne opracowanie tego tematu.

W prezentacji książki, którą poprowadził ks Roman Dworacki, dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego, wzięli udział abp Stanisław Gądecki, prof. Tomasz Jasiński, recenzent publikacji, prof. Kazimierz Ilski, dziekan Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, oraz dr Łukasz Jastrząb.

Podczas spotkania jej autor podkreślił, że wpisuje się ona w projekt opracowania dziejów archidiecezji poznańskiej, który zainicjował w 2006 r. abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański. – Dzieje Kościoła podczas okupacji nie doczekały się monografii, ponieważ władze PZPR zepchnęły ten temat na margines historii – podkreślił prof. Tomasz Jasiński.

Dyrektor Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk wspomniał też trudności, jakie jej autor napotykał podczas kwerendy materiałów oraz tempo pracy, jakie dr Jastrząb sobie narzucił. Zaznaczył, że dr Jastrząb dotarł do wszystkich opracowań tego tematu, do regionalnych wspomnień, spisów, pamiętników przechowywanych w archiwach.

– To próba ujęcia tematu dotyczącego archidiecezji poznańskiej w granicach z 1939 r. w oparciu o zachowane materiały archiwalne i dotychczasowy stan badań – mówił dr Jastrząb. Pracownik Biblioteki Kórnickiej prace nad monumentalnym, liczącym niemal 1400 stron dziełem, prowadził przez pięć i pół roku.

Książka składa się z dwóch części, z których pierwszy obejmuje cztery rozdziały. Pierwszy prezentuje przepisy regulujące życie religijne wprowadzone przez okupanta w czasie drugiej wojny światowej. Straty materialne parafii związane z rabunkiem prowadzonym przez Niemców to tematyka drugiego rozdziału monografii. – Trzeci rozdział stanowi istotę książki, prezentując życie religijne w archidiecezji podczas okupacji, konspiracyjne życie sakramentalne, tajne nauczanie religii, obchodzone święta – podkreślił historyk. Ostatni rozdział to biografie księży, zakonnic i zakonników pracujących w archidiecezji poznańskiej w czasie wojny, oraz ich los w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu.

– Nowością opracowania jest ujęcie działalności zgromadzeń żeńskich i męskich, a także wykaz ich członków zamieszczony w obszernym aneksie – zwrócił uwagę dr Jastrząb. Historyk podkreślił, iż ma nadzieję, że publikacja posłuży badaczom i miłośnikom dziejów Wielkopolski.

Dr Łukasz Jastrząb jest historykiem z Biblioteki Kórnickiej PAN, autorem kilku książek m.in. "Poznański Czerwiec – straty osobowe i ich analiza" (nagrodzonej przez prezydenta Poznania w konkursie na wyróżniającą się pracę doktorską), "Lista strat Powstania Wielkopolskiego". „Archidiecezja Poznańska w latach okupacji hitlerowskiej" to pierwsze monograficzne opracowanie tego tematu.

Patronat nad publikacją objęli abp Stanisław Gądecki, Instytut Studiów Kościelnych Lubranscianum w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewcza, Wydział Teologiczny – Redakcja Wydawnictw oraz Archiwum Archidiecezjalne. Łukasz Jastrząb, „Archidiecezja Poznańska w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945”, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny 2012.