Tradycje świętomarcińskie w Poznaniu

Dziś, w liturgiczne wspomnienie św. Marcina, uroczystości odpustowe przeżywała jedna z najstarszych poznańskich parafii, której patronuje ten święty. Datowana na XII w. świątynia usytuowana jest w centrum miasta, u zbiegu ulic Alei Marcinkowskiego i Święty Marcin. Tego dnia poznaniacy świętują też imieniny tej ulicy. Od ponad stu lat w poznańską tradycję świętowania 11 listopada wpisują się także rogale świętomarcińskie.

Tradycyjnie po Sumie odpustowej spod kościoła św. Marcina wyruszył wielobarwny korowód, który przeszedł pod dawny zamek cesarski, a obecnie Centrum Kultury Zamek. Prowadził go sam święty jadący na czarnym koniu.

Narodowy charakter święta podkreślali uczestniczący w pochodzie ułani, harcerze oraz Legion X, grupa ubrana w stroje żołnierzy rzymskich i grupa ubrana w mundury powstańców wielkopolskich. Pod Zamkiem klucze do miasta na jeden dzień przejął św. Marcin. Pochód poprowadzili mężczyźni przebrani w stroje koziołków poznańskich.

Tego też dnia w poznańskich cukierniach kupowane są tradycyjne rogale świętomarcińskie. Ten słodki smakołyk od 2007 r. rozprowadza też Caritas Archidiecezji Poznańskiej. – W tym roku trzy poznańskie cukiernie włączyły się w akcję „Rogalem Caritas wspierasz potrzebujących” i wypiekły ponad trzydzieści tysięcy sztuk certyfikowanych rogali świętomarcińskich – powiedział KAI Tomasz Ćwikliński z Caritas Archidiecezji Poznańskiej.

Słodki wypiek rozprowadzali wolontariusze Caritas Poznańskiej ubrani w szaliki i czapeczki logo Caritas i klubu sportowego Warta Poznań. Każdy rogal był pakowany w specjalnie przygotowaną papierową torebkę z logo Caritas. – Cieszymy się, że w tym roku po raz pierwszy w akcję prowadzoną przez Caritas Poznańską włączył się ten poznański klub sportowy – dodaje Ćwikliński.

Oznaczone logo Caritas punkty, w których poznaniacy nabywali certyfikowane rogale, zostały rozstawione przy ponad czterdziestu parafiach Poznania i okolic, a także w Barze Caritas przy pl. Wolności, przy poznańskim Zamku oraz parafii na ul. Św. Marcina, a także na Rynku Wildeckim przy siedzibie Caritas Archidiecezji Poznańskiej.

– Podobnie jak w ubiegłym roku, ofiary z rogali zostaną przeznaczone na przygotowanie Wigilii dla ubogich, samotnych i bezdomnych, którą Caritas zorganizuje na terenie Targów Poznańskich – podkreślił Ćwikliński z Caritas Poznańskiej. Wszyscy, którzy odwiedzili stoiska Caritas, wspomogli zakup żywności i organizację wieczerzy wigilijnej dla 1600 ubogich, samotnych, bezdomnych i potrzebujących osób.

Rogale marcińskie wypiekane są z ciasta półfrancuskiego, wypełnionego nadzieniem z białego maku, miodu, masła i bakalii. Kształtem przypominają podkowę, którą według legendy zgubił koń biskupa Marcina, gdy przejeżdżał przez Poznań. W 2008 r. Komisja Wspólnoty Europejskiej wpisała rogale marcińskie do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych w Unii Europejskiej.

Tradycja wypieku rogali marcińskich narodziła się pod koniec XIX wieku. W 1891 r. ówczesny proboszcz poznańskiej parafii pw. św. Marcina ks. Jan Lewicki podczas kazania zaapelował do wiernych, by wzorem swego patrona zrobili coś dobrego dla ubogich. Poruszony słowami proboszcza poznański cukiernik Józef Melzer postanowił odpowiedzieć na apel kapłana. Wypiekł rogale, które bogatsi kupowali, a biedni mieszkańcy otrzymywali za darmo.

Z czasem smakołyk ten stał się tradycyjnym wypiekiem na Święto Niepodległości.