Bielsko-Biała: obchody 260. rocznicy nabycia państwa bielskiego

Z okazji 260. rocznicy nabycia państwa bielskiego przez Aleksandra Józefa Sułkowskiego w katedrze św. Mikołaja w Bielsko-Białej celebrowano 13 października uroczystą Mszę św. Po liturgii, której przewodniczył ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej bp Tadeusz Rakoczy, w bielskim Zamku Sułkowskich, odbył się koncert pieśni XVIII-wiecznych. Aktorzy Teatru Polskiego zrekonstruowali wydarzenie z 1752 roku, a w jednej z muzealnych sal otwarto specjalną wystawę rocznicową.

W rocznicowych obchodach zorganizowanych przez Muzeum w Bielsku-Białej, parafię katedralną i Stowarzyszenie na rzecz odnowienia bielskiej kaplicy zamkowej, udział wzięli m.in. przedstawiciele rodziny Sułkowskich.

W homilii podczas sobotniej Mszy św. bp Rakoczy przypomniał, że państwo i księstwo bielskie, które istniały łącznie 276 lat (1572-1842), były zawsze wielokulturowe, gdyż stykały się na tym terenie wpływy austriackie, węgierskie, czeskie, polskie i żydowskie.

„Bielsko zawsze było społecznością wielostanową, wielozawodową i wielowyznaniową” – mówił ordynariusz i podkreślał, że to, co kiedyś dzieliło, teraz jest źródłem duchowego bogactwa diecezji i miasta jednoczonego przez dwie tradycje kulturowe śląską i małopolską.

Grzegorz Madej, pracownik Muzeum i przewodniczący stowarzyszenia, które stara się przywrócić świetność kaplicy pw. św. Anny, gdzie pochowani są członkowie książęcej rodzin, przypomina, że dawne miasto Bielsko, dziś część Bielska-Białej, przez niemal dwa stulecia było centrum administracyjno-gospodarczym feudalnego państwa stanowego położonego na wschodniej granicy Śląska. Po Piastach cieszyńskich, władali nim przedstawiciele familii Promnitzów, Schaffgotschów, Sunneghów, Solmsów i Haugwitzów. Przed 260 laty Bielsko z okolicą przeszło w posiadanie jednego ze znamienitszych przedstawicieli polskiej magnaterii tamtej epoki, hrabiego Aleksandra Józefa Sułkowskiego (1695-1762).

Madej zwraca uwagę , że o ostatnich prywatnych właścicielach Bielska przypomina zamek, często zwany ich imieniem, w wśród tzw. mobliliów związanych z książęcą rodziną zachowały się dwa obiekty z wyposażenia bielskiego kościoła parafialnego, a obecnie katedry pod wezwaniem św. Mikołaja. Są to unikatowe cyborium, ufundowane przez ks. Aleksandra Józefa Sułkowskiego jako wotum dziękczynne za uwolnienie z pruskiej niewoli w 1760 roku oraz wystawiona w katedralnej Kaplicy Maryjnej XVIII-wieczna kopia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej przywieziona do Bielska z węgierskiego Tokaju przez hr. Teodora Sułkowskiego.

„W związku z 260. rocznicą przejścia państwa bielskiego w ręce rodziny Sułkowskich obraz ten był poddawany badaniom i konserwacji w okresie od czerwca do września 2012” – zaznacza Madej.

„Obraz wrócił w odmienionym stanie – odgrzybiony, odświeżony, z uzupełnieniami, poddany bardzo gruntownej konserwacji. Odstane tego typu konserwacja odbywała się pół wieku temu” – dodaje historyk sztuki.

Umowa kupna i sprzedaży państwa bielskiego z ówczesnym właścicielem Bielska, hrabią Fryderykiem Wilhelmem von Haugwitzem, zawarta została w Wiedniu 26 lutego 1752 roku. Niecały miesiąc później, 19 marca cesarzowa Maria Teresa podniosła bielskie państwo stanowe do rangi księstwa (Fürstentum), a samego Sułkowskiego obdarzyła tytułem książęcym.