Bydgoszcz: odsłonięcie „Ściany Pamięci Żołnierzy Wyklętych”

Na bydgoskim cmentarzu komunalnym odsłonięto i poświęcono tablicę ku czci Żołnierzy Wyklętych. Zawisła ona na fragmencie muru nekropolii z 47 mniejszymi tabliczkami imiennymi. Są one przypisane poszczególnym członkom zbrojnego podziemia niepodległościowego, którzy padli ofiarą reżimu komunistycznego w PRL.

Wyklęci przez długi okres historii nie byli należycie uhonorowani. Inicjatorem akcji odszukania, zidentyfikowania i doprowadzenia do uczczenia pamięci o nich była dr Alicja Paczoska-Hauke, historyk z pionu edukacyjno-naukowego Delegatury IPN w Bydgoszczy. Pracownik tej samej instytucji – dr Marek Szymaniak – przypomniał, że upamiętnienie bohaterów celowo zostało zaplanowane w 73. rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski, która umownie jest również datą początku funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego.

Szymaniak zaznaczył, że Polskie Państwo Podziemne było fenomenem w skali światowej, jeśli chodzi o organizację formy oporu i walki z najeźdźcą niemieckim. – Odsłonięta zostaje tablica poświęcona bohaterom drugiej konspiracji niepodległościowej. Ludziom, którzy mimo zakończenia drugiej wojny światowej, kierując się poczuciem patriotyzmu, słusznie uznali, że walka o wolną ojczyznę nie została zakończona. Należało ją kontynuować, skoro okupacja niemiecka została zastąpiona okupacją sowiecką – dodał.

„Tym ludziom należy się pamięć. Oni nawet w listach prosili o to, aby Polacy byli im wdzięczni za przelaną krew, obronę wolności i niepodległości” – powiedział ks. prałat Władysław Mielcarek, który dokonał aktu poświęcenia.

W uroczystości odsłonięcia „Ściany Pamięci Żołnierzy Wyklętych” wzięli udział przedstawiciele rodzin bohaterów, władz miejskich i wojewódzkich. – Uczestniczycie dzisiaj w żywej lekcji historii. Nie w takiej, która na co dzień odbywa się w szkolnych ławkach. W waszym wieku również uczyłem się historii, ale o wydarzeniach – tych, które staramy się dzisiaj przywrócić do pamięci – nie było ani słowa. Chciano wymazać z historii te wydarzenia, które dla ówczesnej władzy były niewygodne – mówił do młodzieży prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.

W imieniu rodzin Żołnierzy Wyklętych głos zabrał Jerzy Gadzinowski. – Jest nas garstka. Wszystkie te rodziny w latach komunistycznej Polski były wyśmiewane i wyszydzane. Imię otrzymałem po moim stryju „Szarym”, którego tabliczka widnieje na tym grobie. Zginął najprawdopodobniej na dziedzińcu – niedaleko położonego stąd więzienia. Kiedy go aresztowano 13 listopada nie miał jeszcze osiemnastu lat. Pełnoletniość przeżywał 9 grudnia w celi śmierci. To radosny dzień, że możemy o nich pamiętać – mówił.

W uroczystościach wzięli udział uczniowie z pobliskiego Zespołu Szkół nr 14. Wybrana spośród nich delegacja odebrała akt nadania patronatu. Młodzi będą sprawowali opiekę nad miejscem pamięci.