Częstochowa: wystawa plenerowa o wojnie polsko-bolszewickiej

„Sąd Boży 1920. Wojna polsko-bolszewicka” to tytuł wystawy plenerowej, którą można oglądać do 12 października na placu im. Władysława Biegańskiego w Częstochowie. Wystawa została przygotowana przez oficynę Wydawniczą „Wolumen” w porozumieniu z Urzędem do Spraw Kombatantów. Autorem wystawy jest Adam Borowski.

W rozmowie z KAI Wojciech Rotarski historyk z IPN podkreśla, że na wystawie „pokazany jest polski wysiłek zbrojny w obronie niepodległości przed komunizmem, którego kulminacyjnym momentem była Bitwa Warszawska w 1920 r.”

Za pomocą krótkich tekstów, reprodukcji zdjęć, rozkazów, ulotek, odezw, plakatów i map wystawa pokazuje przyczyny wybuchu wojny, jej najważniejsze wydarzenia i bitwy.

Wystawa przypomina także kilkanaście sylwetek dowódców i polityków, którzy wzięli na siebie ciężar odpowiedzialności za losy odrodzonego po 123 latach państwa, m.in. Józefa Piłsudskiego, gen. Tadeusza Rozwadowskiego, premiera Wincentego Witosa, ks. Ignacego Skorupkę.- mówi Wojciech Rotarski.

Na wystawie przypomniani są również tacy bohaterowie zapomniani, jak m. in. Bolesław Zajączkowski poległy wraz z 330 podkomendnymi w bitwie pod Zadwórzem (nazwanym polskimi Termopilami), ppłk. Jan Kowalewski, który złamał sowieckie klucze szyfrowe. – Przedstawiono sylwetki naszych sojuszników w wojnie z bolszewikami, m.in. atamana Semena Petlury. – dodaje Rotarski.

Autor wystawy podjął również tematy tak trudne, jak m. in. losy jeńców sowieckich w polskiej niewoli oraz sprawa Litwy Środkowej, do dziś będącej kością niezgody między Polakami i Litwinami.

Wojna polsko-bolszewicka trwała w latach 1919–1920, a jej najważniejszymi epizodami militarnymi były: wyprawa kijowska, bitwa warszawska, kontruderzenie znad Wieprza, bitwa pod Komarowem i wreszcie bitwa nad Niemnem. Rosja Radziecka dążyła do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi rosyjskiej partii bolszewików. W wojnie tej wzięli udział również mieszkańcy Częstochowy. 11 listopada 1918 roku w Częstochowie powstał 27 Pułk Piechoty. Kompania pierwsza wzięła wkrótce udział w walkach z Czechami, a w końcu lutego 1919 została wysłana na front ukraiński, gdzie wcielono ją do 8 Pułku Piechoty Legionów.