Katowice: sesja naukowa: „Muzeum kościelne w perspektywie zadań i trendów współczesnego muzealnictwa”

„Wejście do muzeum kościelnego, to wejście do świata wspólnoty wiary” – stwierdził metropolita katowicki abp Wiktor Skworc zwracając się do uczestników dwudniowej sesji naukowej, która inauguruje obchody 30-lecia działalności Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach. Sesja odbywa się na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz w sanktuarium Matki Boskiej Pokornej w Rudach Raciborskich.

Abp Skworc przypomniał, że tradycja muzeów kościelnych sięga głęboko w przeszłość. „Wystarczy wspomnieć wczesnośredniowieczne skarbce przykatedralne” – zauważył. Dodał, że w XIX wieku zaczęły powstawać – podobnie jak świeckie, również kościelne nowoczesne muzea, gromadzące artefakty, aby kierunkować uwagę odbiorców ku przeszłości. Zaznaczył, że jednym z pierwszych tego typu muzeów kościelnych na ziemiach polskich było muzeum diecezjalne w Tarnowie.

Metropolita katowicki podkreślił, że pytanie „Czym jest dziś muzeum kościelne i jakie jest jego miejsce wśród innych muzeów?” jest tym istotniejsze, że jesteśmy świadkami powstawania bardzo nowoczesnych placówek, w których podróż w czasie odbywa się dzięki multimedialnemu widowisku opartemu na nowoczesnych technologiach.

W tym kontekście abp Skworc wskazał, że muzea kościelne, mimo iż należą do wielkiej muzealnej rodziny, „reprezentują jednak tylko sobie właściwą specyfikę. Są bowiem nierozerwalnie związane z życiem Kościoła”. Prezentowane w nich eksponaty „nie są tylko obrazami przeszłości, ale dokumentują prawdy i praktykę wiary: modlitwę, katechezę kulturę i miłość wielu pokoleń chrześcijan”. Nie powstawały w celu eksponowania ich w salach muzealnych, lecz są świadectwem żywej wiary Kościoła. „Co więcej, to artystyczne dziedzictwo nie jest tylko dokumentem minionych epok, ciągłości i rozwoju w czasie misji Kościoła, ale posiada też zadanie ewangelizacyjne” – zaakcentował metropolita katowicki.

Abp Skworc stwierdził, że zadaniem muzeum kościelnego jest głoszenie wiary tu i teraz, dlatego nie tylko gromadzi ono, przechowuje, dokumentuje i prezentuje, ale niesie w sobie istotne przesłanie w relacji do historycznego i artystycznego dziedzictwa każdego narodu i każdej kultury. „W ten sposób muzeum kościelne jednoczy to, co dawne, z tym, co jest obecne dziś w życiu Kościoła, w życiu konkretnej wspólnoty chrześcijańskiej”. Dlatego spotkanie z nim nie może być rozumiane wyłącznie jako turystyka kulturalna, chwilowe zbliżenie się do przeszłości. „Wejście do muzeum kościelnego, to wejście do świata wspólnoty wiary” – podkreślił metropolita katowicki, stawiając równocześnie przed uczestnikami sesji pytanie „W jaki sposób ekspozycja muzealna może być wprowadzeniem do życia tej wspólnoty?”.

Abp Skworc wyraził wdzięczność ks. Henrykowi Pyce, dyrektorowi Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach, za inicjatywę sympozjum i trwającą prawie ćwierć wieku pracę w tej placówce.

Wśród prelegentów sesji znaleźli się m. in. prof. Andrzej Rottermund, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie i bp Jan Kopiec z Gliwic.

Organizatorem sesji jest Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach we współpracy z Oddziałem Górnośląskim Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Stowarzyszeniem Muzealników Polskich Oddział Śląski w Katowicach.