15 zwyczajów ziemi gliwickiej na specjalnej wystawie

„Od wieńca adwentowego do dożynkowego, czyli tradycje, zwyczaje i obrzędy powiatu gliwickiego” to temat wystawy prezentowanej w Gliwickiej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości. Na ekspozycję składają się zdjęcia oraz opis 15 zwyczajów – można się dowiedzieć np. jak obchodzi się roczek, co to jest sypanie owsa, wodzenie niedźwiedzia. Wystawa do września będzie prezentowana w różnych miastach Ślaska. Ekspozycji towarzyszą film oraz dwa albumy.

– To jest zbiór obrzędów, które są kultywowane na ziemi gliwickiej do dziś. Przygotowaliśmy specjalne plansze ze zdjęciami oraz film, które powstawały przez cały rok – wyjaśnia starosta powiatu gliwickiego Michał Nieszporek.

Na wystawie zaprezentowane zostały zwyczaje, które są nadal żywe, czyli m.in. sypanie owsa, wodzenie niedźwiedzia, babski comber, topienie marzanny czy procesja konna.

– Faktycznie tak żyjemy, bo tak nas nauczyli, robimy tak samo jak nasi rodzice. W adwencie zawsze robimy wieńce, przygotowujemy "betlejki" (bożonarodzeniowe szopki) potem kobiety uczestniczą w babskim combrze, czyli imprezie tylko dla pań. A potem zaczyna się Wielki Post, czyli czas wyciszenia, przygotowania do świąt. Kultywowanie tych zwyczajów jest nie tylko naszą tradycja, ale sprawia nam przyjemność – przekonuje Monika Organiściok, Ślązaczka roku 1993 r.

W ramach projektu został również przygotowany film obrzędowy pod takim samym tytułem "Od wieńca adwentowego do dożynkowego" – o tradycjach, obrzędach i obyczajach powiatu gliwickiego.

Dokument prezentowany będzie w dwóch częściach na antenie TVP3 Katowice w Wielką Sobotę 7 kwietnia oraz w Wielki Poniedziałek 9 kwietnia o godz. 7.45..

Powstały także dwa albumy – „O dioble złośliwym i utopku życzliwym, czyli legendy i wierzenia powiatu gliwickiego” i „Od wieńca adwentowego do dożynkowego, czyli tradycje, zwyczaje i obrzędy powiatu gliwickiego”.

Pierwsze z tych wydawnictw prezentuje legendy, podania i wierzenia ludowe związane z terenem powiatu gliwickiego i zawiera teksty zapisane literacką polszczyzną oraz gwarą śląską wraz z tłumaczeniem skrótów podań na j. niemiecki i j. angielski.

Drugi album zawiera szczegółowe opisy tradycji, obrzędów i obyczajów w powiecie gliwickim, podzielone na dwie części – rok obrzędowy i rok z życia ludzkiego wraz ze skrótami tłumaczeń na j. niemiecki i j. angielski.

Wystawę będzie można zwiedzać aż do września w ośmiu miejscach województwa śląskiego.

Wystawa, film oraz albumy, składają się na projekt pt. „W krainie utopków i wodzenia niedźwiedzia – promocja śląskiej kultury ludowej na przykładzie zwyczajów, obrzędów i legend powiatu gliwickiego” współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, którego autorem jest Starostwo Powiatowe w Gliwicach.