Trudności w dialogu z rosyjskim prawosławiem

Prawdziwą przyczyną trudności w relacjach naszego Kościoła z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym jest niezdolność Moskwy do przyznania, że rosyjskie prawosławie stało się w rękach Stalina narzędziem przymusowej likwidacji Kościoła grekokatolickiego na Ukrainie – stwierdził abp Światosław Szewczuk.

Arcybiskup większy kijowsko-halicki i zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego wypowiedział się w niedawnym wywiadzie dla gazety „Dzień”.

Abp Szewczuk zaznaczył, że duchowieństwo Patriarchatu Moskiewskiego nie wyraziło dotąd ubolewania z powodu zawłaszczenia po II wojnie światowej własności grekokatolików. Jego zdaniem zdolność do wyrażenia ubolewania jest niezbędnym warunkiem procesu „leczenia pamięci”. W tym kontekście wskazał na pojednanie jakie dokonało się między Ukraińskim Kościołem Greckokatolickim a Kościołem Rzymskokatolickim w Polsce. Podkreślił, że kwestia ta powinna być przedmiotem wielu studiów i odpowiednio nagłośniona. Odnosząc się natomiast do wysiłków na rzecz pojednania między Kościołem Polskim a Patriarchatem Moskiewskim, zauważył, że rosyjskie prawosławie ma problemy z tym, by zdać sobie sprawę, iż są jakieś kwestie z przeszłości, za które winno prosić o przebaczenie.

Zdaniem greckokatolickiego arcybiskupa większego kijowsko-halickiego nie doszło dotąd do jakiegokolwiek symbolicznego pojednania między kierowanym przez niego Kościołem a Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. Stanowi to poważną przeszkodę dla „leczenia pamięci” i rozwoju stosunków kościelnych. Dodał, że od ponad 20 lat Moskwa powtarza, iż przeszkodą w spotkaniu patriarchy z papieżem są unici na zachodzie Ukrainy. Jednakże prawdziwą przeszkodą jest do pewnego stopnia niezdolność przyznania się do swoich błędów, zwłaszcza do faktu, że Rosyjski Kościół Prawosławny został wykorzystany przez reżim stalinowski do przymusowej likwidacji Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. „Wszystkie dyskusje o tzw. pseudosoborze lwowskim są w kompletnym impasie”- stwierdził zwierzchnik ukraińskich grekokatolików. Ta odbywająca się w 1946 roku pod presją NKWD farsa formalnie sankcjonowała likwidację i przyłączenie do Cerkwi Moskiewskiej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.