Rzeszów miejscem obchodów XV Dnia Judaizmu

Słowa z Księgi Rodzaju „Odtąd nie będziesz się zwał Jakub lecz Izrael…” (Rdz 32,29) stanowią motto tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu, których centralne obchody odbędą się 17 stycznia – tym razem w Rzeszowie.

Dzień ten będzie obchodzony już po raz 15., zaś Kościół w Polsce należy do niewielu w Europie, które realizują taką inicjatywę.

Celem Dnia Judaizmu jest wspólna refleksja i modlitwa oraz pomoc wierzącym w Chrystusa w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa, będącego dla chrześcijan spełnieniem w Jezusie Chrystusie starotestamentalnych obietnic.

W obchodach wezmą udział hierarchowie Kościoła oraz Żydzi, z naczelnym rabinem Polski. W tym roku program Dnia Judaizmu w Kościele Katolickim w Polsce połączono z przypadającym 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Shoah.

Centralne obchody rozpoczną się 17 stycznia o godz. 9.30 w rzeszowskim Ratuszu gdzie nastąpi wręczenie medali „Sprawiedliwy wśród narodów świata” przyznanych pośmiertnie przez jerozolimski Instytut Yad Vashem mieszkańcom Podkarpacia: Katarzynie Sikorze, Stanisławowi Grocholskiemu i Józefowi Kulpie.

Oficjalna inauguracja Dnia Judaizmu nastąpi w tym samy miejscu o godz. 11.00. Podczas uroczystej sesji głos zabiorą: biskup rzeszowski Kazimierz Górny, przewodniczący Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce – Piotr Kadlčik, prezydent Rzeszowa – Tadeusz Ferenc oraz prof. Wacław Wierzbieniec, który wygłosi referat pt. „Dziedzictwo kulturowe i religijne Żydów w Rzeszowie”.

O godz. 12.00 rozpocznie się w Ratuszu panel dyskusyjny, w którym udział wezmą: naczelny rabin Polski Michael Schudrich, naczelny rabin Krakowa Boaz Pash, bp Mieczysław Cisło – przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem przy KEP oraz członek tego Komitetu, prof. Jan Grosfeld (UKSW). Dyskusję poprowadzi red. Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny miesięcznika „Więź”.

O godz. 14.30 uczestnicy spotkania złożą wizytę w rzeszowskiej synagodze, natomiast o 15.15 rozpocznie się modlitwa na cmentarzu żydowskim, którą z okazji Dnia Judaizmu i Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Shoah poprowadzi rabin Michael Schudrich.

O godz. 16.15 w rzeszowskim kościele farnym odbędzie się Nabożeństwo Słowa Bożego zaś o 19.00 w rzeszowskiej filharmonii wystąpi z koncertem Joseph Malovany – sławny kantor z Nowego Jorku, uznawany za najlepszego wykonawcę hebrajskiej muzyki liturgicznej.

Z okazji Dnia Judaizmu, w Rzeszowie i wielu miejscowościach diecezji odbędzie się szereg wydarzeń towarzyszących, głównie wystaw fotograficznych. I tak np. w Galerii Fotografii miasta Rzeszowa zostaną pokazane dwie wystawy: „Z historii społeczności Żydowskiej w Rzeszowie” – prezentująca fotografie z negatywów szklanych Edwarda Janusza z przełomu XIX/XX w. oraz „Chasydzi” – autorstwa Roberta Podkulskiego.

Podobne wystawy fotograficzne pokazujące społeczność żydowską w historii Podkarpacia przygotowywane są m.in. w Bieczu, Brzostku, Gorlicach, Jaśle, Nowym Żmigrodzie, Sokołowie i Strzyżowie.

W Bibliotece Pedagogicznej w Sędziszowie Małopolskim otwarta zostanie wystawa „Getta i obozy ludności Żydowskiej na Rzeszowszczyźnie”, zaś w Tyczynie oprócz wystawy fotograficznej zaplanowano też m.in. wieczór wspomnień przy szabasowych świecach.

„Kto spotyka Jezusa, spotyka Judaizm. Jan Paweł II o dialogu chrześcijan i Żydów” – to z kolei tytuł wykładu jaki w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Kolbuszowej wygłosi 16 stycznia ks. dr hab. Alfred Wierzbicki z KUL.

Organizatorem centralnych obchodów Dnia Judaizmu jest diecezja rzeszowska i Urząd Miejski w Rzeszowie. „Będziemy rozmawiać o judaizmie i chrześcijaństwie ale i o współczesnych relacjach polsko-żydowskich” – zaznacza w rozmowie z KAI ks. Marek Dzik koordynator tegorocznych obchodów. Dodaje, że w samym Rzeszowie i regionie mieszkała przed wojną liczna społeczność żydowska, po której pozostały liczne ślady w postaci synagog.

„Mam nadzieję, że to spotkanie przyczyni się do nawiązania bliższych relacji na gruncie religijnym ale także świeckim, do przypomnienia żyjącym tu ludziom, że kiedyś Żydzi byli tu naszymi braćmi i siostrami, z którymi na co dzień dzieliliśmy dole i niedole” – mówi koordynator Dnia Judaizmu.

Ks. Dzik, który jest także prorektorem rzeszowskiego seminarium przyznaje, że także na Podkarpaciu zdarzają się antysemickie incydenty ale mają one charakter marginesowy. Wyraził nadzieję, że polsko-żydowskie spotkanie przyczyni się do wyeliminowania wzajemnych uprzedzeń.

W specjalnym opracowaniu Episkopatu na tegoroczny Dzień Judaizmu zwraca się uwagę, że tego dnia chrześcijanie winni dostrzegać to, co ich łączy z wyznawcami judaizmu, a jest to: wiara w jednego Boga, Biblia jako słowo Boże, wierność tradycji religijnej, Dekalog jako fundament praw moralnych, a także wezwanie do codziennej modlitwy.

Przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem przy KEP, bp Mieczysław Cisło przywołuje też słowa Benedykta XVI na temat współpracy katolików i Żydów w dzisiejszym świecie: „Jedną z najważniejszych rzeczy, jakie możemy robić razem, jest świadczenie o naszej wspólnej głębokiej wierze, że każdy mężczyzna i każda kobieta są stworzeni na obraz Boga, a zatem mają nienaruszalną godność”.

Podczas liturgii sprawowanych w Dniu Judaizmu wierni modlić się będą m.in. aby Kościół coraz pełniej rozwijał dialog religijny z wyznawcami judaizmu w duchu wezwania do braterstwa II Soboru Watykańskiego, nauczania błogosławionego Jana Pawła II oraz za Żydów „aby wierni swemu wybraniu byli świadkami Jedynego i Prawdziwego Boga w świecie naznaczonym ateizmem, materializmem, kulturą chwili i użycia”.

Zgromadzeni w kościołach na diecezjalnych i parafialnych obchodach Dnia Judaizmu będą modlić się także za wszystkie ofiary Holokaustu i prosić, „aby tragedia Zagłady budziła w sercach współczesnych ludzi pragnienie spotkania Boga, który jedynie ocala” a także za ocalonych z Holokaustu i wszystkich, którzy nieśli pomoc prześladowanym, „aby dla wszystkich byli przykładem budowania sprawiedliwości wśród narodów świata”.

Dzień Judaizmu w Kościele katolickim jest jedną z inicjatyw Episkopatu Polski. Został ustanowiony przez Episkopat Polski w 1997 r. Jego celem jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także modlitwa i refleksja nad związkami obu religii. Po raz pierwszy Dzień Judaizmu obchodzono w 1998 r.

Komitet ds. Dialogu z Judaizmem, powołany w 1996 r. prowadzi dialog z przedstawicielami judaizmu, a jego celem jest upowszechnianie postaw dialogu i życzliwości wobec Żydów w środowiskach chrześcijańskich.

Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys.