Wręczono nagrodę im. bł. ks. Emila Szramka

Abp Damian Zimoń z Kościoła rzymskokatolickiego i bp Tadeusz Szurman z Kościoła ewangelicko-augsburskiego otrzymali 8 grudnia br. tegoroczną nagrodę im. bł. ks. Emila Szramka. Wyróżnienie, przyznane im „za konsekwentne budowanie wspólnoty ekumenicznej, duchowej przestrzeni życia Miasta i współżycia społecznego na Górnym Śląsku” wręczył im w katowickim kościele mariackim abp metropolita katowicki Wiktor Skworc. Laudacje wygłosili członkowie kapituły nagrody prof. Grażyna Szewczyk oraz prof. Julian Gembalski.

Dziękując za wyróżnienie bp Szurman stwierdził, że przyjmuje je z zażenowaniem i pokorą, ponieważ jest ono wielkim zobowiązaniem, aby brać wzór z tak wielkich postaci jak patron nagrody. Powiedział, że traktuje ją jako wyraz uznania dla całego środowiska ewangelickiego w Katowicach. Abp Zimoń dziękował biskupowi Szurmanowi za otwartość serca. „Dobrze nam być razem” – powiedział. Dodał, że Duch Święty jednoczy wyznawców Chrystusa i wszystko jest Jego dziełem.

Ustanowiona w roku 2009 nagroda im. błogosławionego ks. Emila Szramka przyznawana jest osobie oznaczającej się szczególnie wielką i znaczącą działalnością na rzecz dzisiejszych Katowic, w tych dziedzinach, które bliskie były bł. ks. Emilowi Szramkowi (działalność charytatywna, edukacja, integracja społeczna, ekumenizm, biblioznawstwo, sztuka, piśmiennictwo, muzyka).

Bł. ks. Emil Szramek był w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej proboszczem parafii mariackiej w Katowicach. Znany był jako żarliwy duszpasterz, gorliwy patriota, działacz społeczny i narodowy w okresie Powstań Śląskich i Plebiscytu, badacz historii i kultury Śląska, mecenas sztuki, budowniczy katowickiej katedry. Zginął męczeńską śmiercią 13 stycznia 1942 r. w obozie koncentracyjnym w Dachau. Beatyfikował go Jan Paweł II w 1999 r. jako jednego ze 108 polskich męczenników II wojny światowej.

Ks. Biskup Tadeusz Szurman urodził się w 9 lipca 1954 roku w Simoradzu (Śląsk Cieszyński). W 1978 r. ukończył Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie. Został ordynowany na duchownego luterańskiego 19 listopada 1978 r. w Goleszowie na Śląsku Cieszyńskim, po czym podjął pracę jako wikariusz w Świętochłowicach, gdzie w 1984 r. został proboszczem. W tych samych latach (1984 -1993) był proboszczem – administratorem w Rudzie Śląskiej-Wirku. Równocześnie w latach 1989-1990 był administratorem parafii w Zabrzu. Od 1993 r. jest proboszczem parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach.

W latach 1982–1986 był Duszpasterzem Młodzieżowym Diecezji Katowickiej, zaś w latach 1984–1990 Ogólnopolskim Duszpasterzem Młodzieży i przewodniczącym Komisji Młodzieżowej Polskiej Rady Ekumenicznej. W latach 1991–2001 był Radcą Diecezjalnym Diecezji Katowickiej, w latach 1998–2002 był Prezesem Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego – najwyższej władzy Kościoła. Wybrany w październiku 2001 roku przez Synod Diecezjalny Biskupem Diecezji Katowickiej (diecezja jest bardzo rozległa, obejmuje, bowiem parafie począwszy od Brzegu do ukraińskiej granicy, od Częstochowy do słowackiej i czeskiej granicy). W urząd został wprowadzony w kościele Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach 6 stycznia 2002 roku.

Ks. T. Szurman jest autorem sześciu książek, w tym o historii parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach, kilkudziesięciu artykułów z dziedziny teologii protestanckiej i historii Kościoła. Jest autorem wielu artykułów z dziedziny teologii, spraw społecznych, historii, współpracował z kwartalnikiem „Myśl Protestancka”, jest w radzie redakcyjnej kwartalnika „Ewangelik”. Jest redaktorem wydawnictwa „Głos Życia” i pięciu tomów pokonferencyjnych dokumentujących i omawiających z różnych perspektyw (historyczna, kulturowa, socjologiczna, teologiczna) dzieje protestantyzmu na Śląsku. Bierze udział w wielu sympozjach naukowych, w konferencjach organizowanych na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego, międzynarodowych kongresach poświęconych sytuacji Kościoła na świecie (ostatnio wziął udział w Kongresie światowym Miłosierdzia Bożego w Wadowicach). Dzięki staraniom ks. Biskupa odnaleziona na parafii katowickiej podczas remontu plebani Biblia Radziwiłłowska z 1564 r., zwana Biblią Brzeską, została poddana renowacji. To cenny zabytek polskiego piśmiennictwa. Z jego inicjatywy powstał także Instytut Matki Ewy prowadzący działalność wydawniczą.

Ks. T. Szurman współpracuje z instytucjami kulturalno-oświatowymi w Katowicach i innych miastach Górnego Śląska. Jest Redaktorem Luterańskiej Redakcji Religijnej w Radiu Katowice, organizatorem koncertów muzycznych w Kościele Zmartwychwstania Pańskiego, spotkań dla seniorów i dla dzieci z terenu Katowic, festynów charytatywnych. Zainicjował akcję pomocy medycznej dla chorych, spotkania Anonimowych Alkoholików, szkolenia z pracy z osobami uzależnionymi, udzielania porad prawnych, organizowania kursów dokształcających, adresowanych do całej społeczności miasta.

Nadawana od 2004 r. wybitnym przedstawicielom Śląska nagroda „Śląski Szmaragd” (otrzymał ją m.in. ks. Arcybiskup Damian Zimoń) jest inicjatywą ks. Biskupa służącą budowaniu mostów porozumienia między wyznaniami, kulturami i religiami w duchu ekumenizmu i integracji europejskiej.

Działalność ta obejmuje z jednej strony organizację wystaw poświęconych historii i współczesności śląskiego ewangelicyzmu, z drugiej fascynację twórczością literacką. Ks. Biskup wydał dwa tomiki poezji (Malowane niezdarnie, Katowice 2004; Świeże powietrze, Katowice 2005), w których przesłania ewangeliczne splatają się z głęboką refleksją nad sensem naszego życia, jego wielowymiarowością i tożsamością współczesnego chrześcijanina.

Ks. Biskup T. Szurman jest osobą niezwykle skromną i otwartą na każdego człowieka. W swojej służbie duszpasterskiej wznosi się ponad wszelkie podziały i dąży do pojednania ludzi. Jest oddanym swojej pracy duszpasterzem i Ślązakiem, pielęgnującym najpiękniejsze tradycje i wartości śląskiej ziemi. W 1998 r. otrzymał nagrodę dziennikarzy „Dziennika Zachodniego”, w 2003 nagrodę im. ks. Leopolda Otto, w 2007 został laureatem Kryształowego Lauru Umiejętności i Kompetencji.

Ksiądz Arcybiskup Damian Zimoń urodził się 25 października 1934 w Niedobczycach. Biskup diecezjalny katowicki od 1985 do 2011 (od 1992 jako arcybiskup metropolita), od 2011 arcybiskup senior archidiecezji katowickiej.
Wykształcenie średnie uzyskał w Państwowym Liceum im. Powstańców Śląskich w Rybniku. Wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa Juliusza Bieńka w 1957.

Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował jako wikariusz kolejno w parafiach: św. Marii Magdaleny w Tychach (1958–1962), Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pszowie (1952–1967), św. Piotra i Pawła w Katowicach (1966–1967). W latach 1969–1975 pełnił funkcję wicerektora Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Od 1975 do nominacji na biskupa katowickiego był proboszczem parafii mariackiej w Katowicach. W latach 1970–1977 kontynuował studia specjalistyczne z zakresu teologii pastoralnej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i historii liturgii w Papieskiej Akademii Teologii w Krakowie na seminarium ks. prof. Wacława Schenka, gdzie w 1977 uzyskał doktorat. W 1970 został powołany w skład Diecezjalnej Rady Pastoralnej. W październiku 1975 został członkiem Diecezjalnej Rady Pro Disciplina Seminarii. W 1976 został przewodniczącym Diecezjalnej Komisji Liturgicznej, w tym okresie pełnił także funkcję sekretarza Rady Kapłańskiej Diecezji Katowickiej. Brał czynny udział w pracach I Synodu Diecezji Katowickiej (1972–1975) i Synodu Krakowskiej Prowincji Kościelnej. W styczniu 1975 otrzymał nominację na członka Komisji Episkopatu Polski do Spraw Duchowieństwa. W 1974 wszedł w skład redakcji „Gościa Niedzielnego”. Wykładał w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach, Studium Pastoralnym, Studium Teologicznym, a obecnie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

3 czerwca 1985 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji katowickiej. 29 czerwca 1985 odbyła się konsekracja i ingres do katowickiej katedry. Po reorganizacji Kościoła w Polsce 25 marca 1992 został mianowany arcybiskupem metropolitą katowickim.

Jest przewodniczącym komisji duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski oraz wielkim kanclerzem Wydziału Teologicznego UŚ (tytuł honorowy przysługujący z racji bycia metropolitą katowickim), a także opiekunem Duszpasterstwa Głuchoniemych. Jest także członkiem Rady Stałej KEP (od 1992) i członkiem Rady Ekumenicznej.

W sierpniu 2009 Benedykt XVI poprosił, aby arcybiskup w związku ze złożoną rezygnacją kontynuował funkcję metropolity katowickiego jeszcze przez kolejne dwa lata po osiągnięciu wieku emerytalnego, o ile pozwoli na to stan zdrowia. Rezygnacja została przyjęta 29 października 2011, kiedy papież mianował jego następcą Wiktora Skworca, dotychczasowego biskupa diecezjalnego tarnowskiego.

W jego biskupim herbie znajduje się hasło: „Głosimy Chrystusa ukrzyżowanego”, znak ryby oraz Odrowąż – herb rodu, z którego wywodził się jeden z patronów archidiecezji katowickiej – św. Jacek.

Do najważniejszych dokonań należy zaliczyć kontynuację głównych zamierzeń duszpasterskich swego poprzednika (budownictwo sakralne) oraz szukanie odpowiedzi na miejsce Kościoła katowickiego w nowej sytuacji ustrojowej. Po zmianach ustrojowych i politycznych, jakie zaszły w Polsce po 1989 roku, biskup katowicki kontynuował budowę nowych kościołów. Od objęciach rządów w diecezji w 1985 roku, abp Damian Zimoń poświęcił ponad 130 nowych kościołów. Pielgrzymka piekarska nie straciła swej specyficznej roli w pobożności śląskiej i nadal jest barometrem nastrojów społecznych w tym regionie Polski. Abp Zimoń duży nacisk położył w archidiecezji na rozbudowę akcji dobroczynnej Kościoła w ramach reaktywowanego Związku „Caritas”. Powstał Wydział Teologiczny w Uniwersytecie Śląskim z całym zapleczem naukowym (gmach wydziału, biblioteka i in.). Rządca archidiecezji otworzył duszpasterstwo na nowe formy przekazywania wiary, jakim jest w tej chwili „Radio eM” i niektóre inicjatywy związane z „Gościem Niedzielnym” (portal internetowy „Wiara”) a także zwrócił uwagę na zagrożenia stojące przed młodym pokoleniem, stąd popieranie ośrodków edukacji młodzieży „KANA” i funduszu stypendialnego.

Abp Zimoń znany jest ze swojego zaangażowania w sprawy społeczne oraz pracownicze. Głośnym echem odbił się jego opublikowany 10 lat temu list w sprawie bezrobocia. Dokument „Kościół katolicki na Śląsku wobec bezrobocia”

W 1994 roku abp. Damian Zimoń ufundował Nagrodę „Lux et Silesia”, którą otrzymują osoby, które w swojej działalności prezentują wysokie wartości moralne i wnoszą wkład w kulturę Górnego Śląska. Nagroda jest wręczana corocznie w czasie inauguracji roku akademickiego w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach

Uchwałą Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z 26 czerwca 2007 za wkład w kulturę Śląska i propagowanie godności ludzi pracy otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.
Jest honorowym obywatelem Rybnika (2000), Chorzowa (2004), Tychów (2005), Piekar Śląskich (2005), Rudy Śląskiej (2011) i Katowic (2011). Komandor z Gwiazdą Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie. Laureat Nagród „Śląski Szmaragd” i Nagrody Korfantego Honorowy Ślązak.