Lisów: Modlitwa za Franciszkę Krasińską – protoplastkę dynastii europejskich

Wycieczka objazdowa po śladach rodu Krasińskich na Kielecczyźnie, spotkanie świętokrzyskich amazonek, koncert w stylu epoki i Msza św. za spokój duszy śp. Franciszki Krasińskiej – protoplastki kilku dynastii europejskich – złożą się na uroczystość w kościele w Lisowie, zaplanowaną na niedzielę 2 października.

Kilkugodzinne spotkanie historyczno – kulturalne rozpocznie Msza św. o godz. 11.30 w kościele parafialnym św. Mikołaja w Lisowie, celebrowana pod przewodnictwem bp. Kazimierza Ryczana. Wezmą w niej udział m.in. świętokrzyskie amazonki, które obrały sobie Franciszkę – zmarłą na raka piersi – za patronkę.
„Będzie także mowa o dodatkowym wątku – znajomości i młodzieńczego uczucia pomiędzy Franciszką, a Kazimierzem Pułaskim, bohaterem Stanów Zjednoczonych” – wyjaśnia kielecki historyk Dariusz Kalina, inicjator upamiętnienia Franciszki Krasińskiej.

Kalina zainteresował tym motywem autorów powstającego o Pułaskim filmu, przede wszystkim Mariusza Maksa Kolonko i spodziewa się włączenia do materiału filmowego elementów z Kielecczyzny. „W kościele w Lisowie będzie zapewne odczytany list od reżysera” – zapowiada Kalina.
Po zakończeniu uroczystości w kościele (obejmujących także bierzmowanie młodzieży i poświęcenie ostatnich prac renowacyjnych) – przewidziany jest w godz. 13–15 – objazd miejsc związanych z rodem Krasińskich: Lisowa, Piotrkowic, Maleszowej, Tarnoskały. Będzie także festyn kulturalny w stylu epoki z udziałem młodzieży, m.in. z Chęcin, zorganizowany w okolicach zamku w Maleszowej, który był siedzibą Krasińskich.

Franciszka Krasińska (ok. 1742-1796), starościanka nowokorczyńska spod Kielc, dorastała w zamku w Maleszowej, zwanym ze względu na styl życia „Paryżem”. Ojciec Stanisław Krasiński, był m.in. fundatorem kaplicy loretańskiej w niedalekim sanktuarium piotrowickim.
Najpiękniejsza z kilku sióstr, wykształcona i inteligentna Franciszka, poślubiła potajemnie w 1760 r. królewicza Karola Wettyna, następcę tronu polskiego, prawdopodobnie za cichą aprobatą swojej rodziny. Ojciec królewicza – August III Mocny, nie zaakceptował jednak małżeństwa, a Karol, być może pod naciskiem rodziny, zaczął zaniedbywać żonę.

Franciszka bez należytego uposażenia, opuszczona, związana sakramentem i tajemnicą, tułała się po dworach i zakonach. Starała się być jednak aktywna, zaangażowała się np. po stronie konfederacji barskiej.
Na skutek interwencji m.in. cesarzowej Marii Teresy, królewicz Karol zdecydował się w 1775 r. zabrać żonę do siebie. Małżonkowie z tytułem książąt kurlandzkich, zamieszkali w zamku Elsterwerda w Saksonii. W 1776 r., po uznaniu małżeństwa, Sejm Rzeczpospolitej zabezpieczył dożywocie Franciszce, jako tzw. królewiczowej polskiej. Wiodąc życie przeważnie samotne, księżna kurlandzka zmarła w 1796 r., po dwuletniej walce z rakiem piersi.

Jej dzieje i m.in. zamek w Maleszowej opisała Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, popularyzując w zbeletryzowanej formie losy Franciszki w poczytnym „Pamiętniku”.
Franciszka jest także uważana za protoplastkę włoskich, holenderskich i belgijskich dynastii. Jedyne dziecko pary książęcej – córka Maria Krystyna Albertyna, poślubiła w 1797 r. księcia Karola Emanuela Sabaudzkiego z rodu Carignan, a po jego śmierci – księcia de Montléart. Synem z jej pierwszego małżeństwa był Karol Albert, król sardyński w latach 1831-1849, a wnukiem – Wiktor Emanuel II (1820-1878), pierwszy król zjednoczonych Włoch.

Na Kielecczyźnie materialne ślady po Franciszce to zamek w Maleszowej, kościół parafialny w Lisowie z kaplicą rodową Krasińskich i miejsce pochówku jej ojca w sanktuarium loretańskim w Piotrkowicach.