W Polsce działa 407 szkół katolickich. Są wśród nich szkoły podstawowe, gimnazja i licea a nawet szkoły przygotowujące do wykonywania zawodu np. mechanika, stolarza czy też informatyka.
Najwięcej jest gimnazjów – 140 i tyleż samo liceów – 140. Działa też 95 szkół podstawowych i 32 szkoły innego typu: zawodowe, technika oraz policealne.
Prowadzenie szkół nie jest już wyłącznie domeną *zakonników*, chociaż nadal prawie połowa szkół to dzieła wspólnot zakonnych. Jednak coraz częściej zdarza się, że organem prowadzącym szkołę jest stowarzyszenie *katolików świeckich*. Takich szkół jest już w Polsce 139. Najwięcej – bo aż 36 szkół różnego typu prowadzi Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich. Celem tego stowarzyszenia jest poprawa sytuacji oświatowej w Polsce – przede wszystkim na prowincji – w oparciu o tradycje szkolnictwa katolickiego. Stowarzyszenie to coraz częściej przejmuje małe gminne szkoły, którym groziła likwidacja. Aktywne na tym polu jest również Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, które prowadzi w sumie 24 szkoły w całej Polsce. Natomiast 104 szkoły prowadzone są przez zakony męskie – wśród których prym wiodą salezjanie z 61 szkołami różnego typu – także zawodowego. Żeńskie zgromadzenia zakonne prowadzą 70 szkół.
Szkoły powstają także przy dynamicznych *parafiach* – w większości miejskich. Obecnie 42 placówki szkolne są prowadzone przez parafie. Nie brak też szkół, które powstały i działają dzięki staraniom poszczególnych diecezji.
Najwięcej szkół katolickich działa na terenie archidiecezji krakowskiej – 40, archidiecezji warszawskiej – 38 i archidiecezji częstochowskiej – 22. W tych archidiecezjach jest też najwięcej katolickich podstawówek. Natomiast na pierwszym miejscu pod względem ilości katolickich gimnazjów jest archidiecezja warszawska z 14 placówkami tego typu, następnie – krakowska z 11, oraz archidiecezja katowicka i diecezja warszawsko-praska, gdzie w każdej działa po 7 gimnazjów. W przypadku katolickich liceów – najwięcej ich jest w archidiecezji krakowskiej – bo aż 13, 12 działa w archidiecezji warszawskiej ale na trzecią pozycję wysunęła się diecezja włocławska z 9 liceami, w większości prowadzonymi przez zakony męskie: salezjanów i orionistów.
Liczne w II Rzeczpospolitej szkoły katolickie zaczęły się odradzać po zakończeniu II wojny światowej, jednak w 1949 roku władze komunistyczne je w większości zlikwidowały. Czasy PRL przetrwało jedynie 9 szkół katolickich: m.in. żeńskie licea prezentek, niepokalanek, nazaretanek, urszulanek i zmartwychwstanek oraz liceum księży pijarów i zasadnicza szkoła zawodowa salezjanów. Nowe szkoły zaczęły powstawać dopiero po roku 1991 roku, gdy umożliwiły to zmiany w polskim prawie. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 roku dała podstawy prawne do rozwoju katolickiego szkolnictwa. Od tego czasu liczba szkół stale rośnie. Cieszą się nie tylko popularnością, ale i zaufaniem rodziców, gdyż oferują swoim wychowankom ciekawy program edukacyjny oraz kładą większy nacisk na ich wychowanie. We wszystkich szkołach katolickich uczniowie modlą się wraz z nauczycielami, wyjeżdżają na rekolekcje, uczestniczą w Mszach św. Rodzice zdecydowanie życzą sobie wychowania religijnego, nawet gdy sami są niewierzący, gdyż sądzą, że gwarantuje ono sukces wychowawczy.
*Program nauczania* realizowany w placówkach katolickich wyróżnia się na tle szkół publicznych. Dużym atutem są rozszerzone programy językowe oraz atrakcyjne profile. Uczniowie uczestniczą w fakultetach, poszerzając materiał w dziedzinach, w których w przyszłości zamierzają się kształcić. W szkołach katolickich jest wiele dodatkowych zajęć – basen, kursy tańca towarzyskiego, karate, gimnastyka korekcyjna.
W Polsce w placówkach katolickich kształci się ok. *50 tys. dzieci* i młodzieży czyli dwa procent ogólnej liczby uczniów. Po maturze studiuje dalej 75 proc absolwentów liceów katolickich. Niektóre z nich wymieniane są w rankingach najlepszych szkół w Polsce. Prym wiedzie krakowskie liceum ojców pijarów, które spośród szkół katolickich ma najwięcej finalistów i laureatów olimpiad w stosunku do ogólnej liczby swoich uczniów. Do czołówki w tej dziedzinie należą także: Prywatne LO sióstr niepokalanek z Szymanowa oraz LO sióstr prezentek z Rzeszowa, a także Archidiecezjalne Męskie Liceum Ogólnokształcące z Warszawy. Coraz lepsze notowania uzyskuje też Prywatne Żeńskie LO Sióstr Urszulanek we Wrocławiu.
Od 1994 roku wszystkie szkoły katolickie zrzeszone są w powołanej przez Konferencję Episkopatu Polski *Radzie Szkół Katolickich*. Rada jest kościelną jednostką organizacyjną o zasięgu ogólnopolskim. Zrzesza wszystkie szkoły katolickie w Polsce prowadzone przez zakony i katolickie stowarzyszenia oraz szkoły, które zostały uznane za katolickie dekretem biskupa diecezjalnego i są prowadzone przez inne osoby prawne lub fizyczne. Rada Szkół Katolickich posiada osobowość prawną kościelną i cywilną. Na jej czele stoi przewodniczący, każdorazowo zatwierdzany przez Konferencję Episkopatu Polski. Obecnie jest nim ks. Andrzej Dymer, dyrektor Zespołu Katolickich Szkół Ogólnokształcącego im. św. Maksymiliana Kolbego w Szczecinie. Rada posiada też biskupa asystenta ustanowionego przez Konferencję Episkopatu Polski. Aktualnie funkcję tę pełni biskup kaliski Stanisław Napierała.
Najważniejsze zadania Rady to koordynowanie współpracy między szkołami katolickimi w zakresie wychowania, nauczania, doskonalenia programów nauczania dla potrzeb szkolnictwa katolickiego oraz wspomaganie szkół katolickich w zachowaniu ich tożsamości. Rada
służy także doradztwem prawnym oraz podejmuje szereg działań zmierzających do gwarantowania obecności szkoły katolickiej w życiu społecznym. Systematycznie zajmuje się formacją nauczycieli i wychowawców, dla których organizuje kursy doskonalące ich kwalifikacje zawodowe oraz konferencje i zebrania plenarne. Najbardziej znane inicjatywy to Ogólnopolskie Forum Szkół Katolickich i Ogólnopolskie Forum Młodzieży Szkół Katolickich.
Od 1998 roku Rada Szkół Katolickich jest pełnoprawnym członkiem Europejskiego Komitetu Edukacji Katolickiej (CEEC) z siedziba w Brukseli. Przedstawiciele RSK biorą systematycznie udział w Światowych Kongresach Szkolnictwa Katolickiego. Nawiązane zostały bliższe stosunki z zarządami krajowymi szkolnictwa katolickiego kilku państw europejskich, między innymi: Niemiec, Słowacji, Litwy.
Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o
wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite. Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz
tutaj.