Muzyka a duchowość

Na powiązanie twórczości muzycznej Franciszka Liszta z jego głęboką duchowością wskazał Benedykt XVI, dziękując za koncert ofiarowany przez prezydenta Republiki Węgierskiej Pála Schmitta.

Koncert odbył się z okazji 200. rocznicy urodzin wielkiego pianisty i kompozytora, a także węgierskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

Ojciec Święty w sposób szczególny odniósł się do Psalmu XIII, skomponowanego w okresie, gdy Liszt przebywał w Tivoli i w Rzymie. Był to czas, gdy kompozytor intensywnie przeżywał swą wiarę poświęcając się niemal wyłącznie tworzeniu dzieł sakralnych. Papież przypomniał, że artysta otrzymał święcenia niższe.

„Fragment, który wysłuchaliśmy dał nam wyobrażenie o jakości i głębi wiary. To psalm, w którym modlący się człowiek znajduje się w tarapatach, otacza go wróg, a Bóg wydaje się nieobecny, wydaje się o nim zapominać” – wyjaśnił Benedykt XVI. Papież zwrócił uwagę na powtórzone przez psalmistę czterokrotnie słowa: „Jak długo, Panie!”.

„Jest to wołanie człowieka i ludzkości, odczuwających ciężar zła w świecie, a muzyka Liszta oddała nam to poczucie ciężaru, trwogi. Ale Bóg nie opuszcza. Psalmista wie, a także Liszt jako człowiek wiary o tym wie. Z trwogi rodzi się błaganie pełne zaufania, przechodzące w radość: «Niech się cieszy me serce z Twojej pomocy, chcę śpiewać Panu, który obdarzył mnie dobrem». I tu muzyka Liszta się zmienia: tenor, chór i orkiestra wznoszą hymn pełen zawierzenia Bogu, który jest zawsze wierny, nigdy nie zapomina, nigdy nie zostawia nas samych” – wyjaśnił Benedykt XVI.

Ojciec Święty nawiązał do słów zapisanych przez Liszta przy okazji jego „Missa Solemnis”, gdy twierdził, że była ona bardziej owocem modlitwy niż dzieła kompozytorskiego. „Podobnie można powiedzieć i o tym psalmie. Wielki węgierski muzyk więcej się modlił, niż komponował lub lepiej: modlił się, zanim skomponował to dzieło” – stwierdził papież.

Oprócz Psalmu XIII w programie koncertu znalazły się inne utwory węgierskiego kompozytora: „Festmarsch zur Goethejubiläumsfeier”, „Dolina Obermana” i „Ave Maria (Dzwony Rzymu)”. Orkiestrą Filharmonii Narodowej i chórem dyrygował Zoltán Kocsis. Solowe partie tenorowe śpiewał István Hortváth.

W czasie swego długoletniego pobytu w Rzymie Franciszek Liszt (1811-1886) przyjął 25 kwietnia 1865 r. tonsurę, a 31 lipca tegoż roku niższe święcenia: ostiariusza, lektora, egzorcysty i akolity. W 1879 r. został honorowym kanonikiem katedry w Albano. Grzecznościowo zawracano się do niego „Ojcze”, ale faktycznie nigdy nie został księdzem.