Owacje dla „Pasji”

Głośne oklaski, kwiaty dla kompozytora i wykonawców – tak moskiewska publiczność przyjęła światową prapremierę „Pasji według św. Mateusza”.

Koncert odbył się w katedrze katolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.

Dzieło skomponował przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS) metropolita Hilarion (Ałfiejew), a wykonał Moskiewski Chór Synodalny pod dyrekcją wybitnego rosyjskiego dyrygenta Alieksieja Puzakowa. Wystąpili: sopran – Olga Uszakowa, mezzosopran – Palina Szamajewa, tenor – Jewgienij Worobiow, bas – Anton Zarajew, ewangelista – protodiakon Aleksandr Agiejkin akompaniowała na organach Tatiana Szczerba.

Licznych gości, w tym autora, któremu towarzyszył jego sekretarz, ks. Dmitrij Agiejew oraz zastępca przewodniczącego OWCS ks. Dmitrij Sizonienko, działaczy kultury, przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, i melomanów różnych wyznań przywitał gospodarz katedry, ordynariusz archidiecezji Matki Bożej abp Paolo Pezzi.

Przed rozpoczęciem koncertu przedstawicielka organizatora koncertu – Fundacji ,,Sztuka Dobra” przybliżyła słuchaczom historię kompozycji poczynając od liturgicznej tradycji Wielkiego Piątku, poprzez wyodrębnione z liturgii formy muzyczne epoki odrodzenia, baroku, pasje Jana Sebastiana Bacha, i XX wieczne pasje Krzysztofa Pendereckiego, Piarta, Gubaiduliny.

Metropolia Hilaroin nie ukrywał, że inspiracją powstania „Pasji według św. Mateusza”, była wspomniana tradycja zachodniego chrześcijaństwa. Zaznaczył, że połączenie chrześcijańskiej kultury Wschodu i Zachodu zaowocowało nie tylko przepięknym dziełem muzycznym, ale wskazało na możliwość wzajemnego wspierania się na polu ekumenicznym, jak mawiał sługa Boży Jan Paweł II: umożliwiło „oddychanie dwoma płucami chrześcijańskiej Tradycji Wschodu i Zachodu”.

„Pasja wg. Św. Mateusza” metropolity Hilariona składa się z czterech części: Ostatnia wieczerza, Sąd, Ukrzyżowanie, Pogrzeb. Teksty Ewangelii wg. św. Mateusza śpiewane w partii ewangelisty według prawosławnej liturgii poprzedzielane są partiami chóralnymi, solowymi i organowymi. Szczególnie poruszającym momentem jest chóralne wykonanie pieśni ,,Tobie śpiewamy’, po ogłoszeniu przez ewangelistę śmierci Jezusa. Przypomina się tekst homilii starożytnego autora na Świętą i Wielką Sobotę: „Wielka cisza spowiła ziemię; wielka na niej cisza i pustka. Cisza wielka bo Król zasnął”. Fuga i monumentalny chóralny finał „Głosimy Twoją śmierć o Panie”, chwilami kojarzy się z wielkim „Requiem” Mozarta.

Zgromadzona w moskiewskiej katedrze Niepokalanego Poczęcia NMP publiczność zgotowała kompozytorowi i wykonawcom głośną owację. Koncert poprzedził obchody Wielkiego Tygodnia i Świąt Wielkanocnych obchodzonych w tym roku przez prawosławnych i katolików w tym samym czasie.