Kończy się rosyjska Maslenica

W Rosyjskim Kościele Prawosławnym kończy się Maslenica, czyli ostatni tydzień przed nadejściem Wielkiego Postu. Okres ten nosi także nazwę Tygodnia Serowego.

Już tydzień przed nadejściem Wielkiego Postu nie powinno się jadać mięsa, ale można spożywać ser i wyroby z niego, a także masło (stąd nazwa „Maslenica”) i inne wyroby mleczne oraz jaja i ryby. Wielki Post trwa w prawosławiu 7 tygodni.

Korzenie obchodów tego tygodnia sięgają starożytnych greckich bachanaliów i rzymskich saturnaliów oraz tradycji pogańskich Słowian, świętujących przejście od zimy do wiosny.

Prawosławne teksty liturgiczne na czas Maslenicy przypominają o losie człowieka po upadku w wyniku grzechu pierworodnego. Zamknięciem tego kręgu dziejów będzie Sąd Ostateczny, na którym ci, którzy uznani zostaną za godnych, znowu posiądą Raj. W ten sposób wierni, wpatrzeni w rzeczy ostateczne, dążą do odnalezienia głębokiego sensu i roli swojego życia w świecie oraz życia po Sądzie Ostatecznym.

W liturgii każdy dzień Maslenicy odzwierciedla kolejny tydzień Wielkiego Postu. W tym czasie wierni nie mogą już spożywać pokarmów mięsnych. Z nastaniem Wielkiego Postu zakaz ten obejmie również spożywanie ryb, jajek, masła, mleka i sera. W czasie Maslenicy ostatnie z wymienionych artykułów spożywane są w dużych ilościach, stąd okres ten nazywano także Tygodniem Serowym.

Zgodnie ze zwyczajami ludowymi obchody Maslenicy zawsze związane były z zabawami i radością. Znane jest powiedzenie: „Kto w tym czasie wyrzeknie się radości i zabaw, życie napełni goryczą i źle skończy”. Na placach miast ustawiano budki jarmarczne i teatralne. Sprzedawano w nich łakocie. Można także obejrzeć mini-przedstawienia. Szczególnie popularne były w tym czasie zabawy na śniegu, zjazdy na sankach, obrzucanie się śnieżkami, a wszystko to dopełniało objadanie się blinami (naleśnikami) z kawiorem i innymi dodatkami oraz tzw. „oładami”, czyli placuszkami. Do rodzin nowożeńców przychodziła matka żony, żeby nauczyć córkę przygotowania blinów. Brak szacunku do teściowej ze strony zięcia stanowił obrazę dla niej i był powodem wiecznej wrogości między nimi. Swym charakterem Maslenica przypomina polskie Ostatki i Tłusty Czwartek.

Szczególne znaczenie w Maslenicy ma najbliższa niedziela, zwana „Proszczonnym woskriesienijem”, czyli Niedzielą Przebaczenia. Na progu Wielkiego Postu, rozpoczynającego się w prawosławiu w najbliższy poniedziałek, każdy człowiek ma okazję przebaczyć i prosić o przebaczenie tych, wobec których zawinił. Rok temu o przebaczenie za swoje zaniedbania duszpasterskie, prosił wiernych rosyjskiego prawosławia jego zwierzchnik, patriarcha Cyryl.

Maslenica, mająca z jednej strony charakter radosny, a z drugiej już refleksyjny, określana jest jako „przedwiośnie duchowe”, gdyż przygotowuje do przeżywania Wielkiejnocy – największych i najważniejszych świąt chrześcijańskich. W tym roku katolicy i prawosławni będą je obchodzić w jednym terminie – 24 kwietnia.