Płock: sesja archeologiczna w Muzeum Diecezjalnym

„Skarby z ziemi wydobyte” – pod takim tytułem w Opactwie Pobenedyktyńskim w Płocku 15 lutego odbyła się sesja naukowa, poświęcona archeologicznym zbiorom miejscowego Muzeum Diecezjalnego im. bł. abpa Antoniego J. Nowowiejskiego. Zbiory te opisano również w specjalnym katalogu. Gośćmi sesji byli twórcy wystawy archeologicznej – pracownicy naukowi Uniwersytetu Łódzkiego i Muzeum Mazowieckiego w Płocku.

Wśród prelegentów znaleźli się: dr Tomasz Kordala z Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz pracownicy naukowi Uniwersytetu Łódzkiego: dr Radosław Janiak z Zakładu Archeologii Pomorza, mgr Karol Demkowicz i mgr Piotr Pudło z Katedry Bronioznawstwa, mgr Piotr Łuczak z Zakładu Epoki Kamienia.

Wspólnie dokonali oni przejrzenia i sfotografowania archeologicznych eksponatów Muzeum Diecezjalnego, przygotowali katalog – razem z Pawłem Kucyperą z Uniwersytetu Toruńskiego, zaaranżowali ekspozycję, przeprowadzili częściową konserwację zabytków. Po raz pierwszy wystawę archeologiczną można było obejrzeć w grudniu ub. roku.

Wszystkim naukowcom zaangażowanym w organizację wystawy dziękował ks. Stefan Cegłowski, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Płocku. „Prezentowane eksponaty to zbiory wyjęte z lamusa, z magazynu, składano je tam od roku 1903 r., czyli od daty utworzenia muzeum. Są to zbiory bardzo różnorodne” – podkreślał ks. Cegłowski.

Przypomniał także, jakie były początki tworzenia wystawy wspólnie z naukowcami z Łodzi: Piotr Pudło z Uniwersytetu Łódzkiego szukał zabytkowych mieczy, dotarł do zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Płocku, a potem wspólnie pomyślano o merytorycznej współpracy.

Dr Tomasz Kordala z Muzeum Mazowieckiego w Płocku przekonywał, że nie byłoby tej wystawy, gdyby nie płocki starożytnik Franciszek Tarczyński (1833-1900). „Był artystą malarzem, uczestnikiem powstania styczniowego, potem nauczycielem w płockich szkołach. Przejął po swoim ojcu zbiory numizmatyczne, a potem sam zaczął gromadzić różne zabytki. Ten swoisty `gabinet osobliwości` znajdował się w jego mieszkaniu przy ul. Tumskiej w Płocku. Tarczyński należał też do kilku towarzystw historycznych w Polsce. Aż 5 tys. pozycji przekazał ks. Tomaszowi Kowalewskiemu, który tworzył Muzeum Diecezjalne w Płocku” – wymieniał dr Kordala.

Płockie zbiory archeologiczne są bogate, różnorodne, o dużej wartości. Pochodzą ze zbiorów wspomnianego Franciszka Tarczyńskiego, z wykopalisk, z darów przywiezionych z Francji przez śp. ks. Lecha Grabowskiego, byłego dyrektora muzeum oraz od darczyńców z okolic Płocka.

Zawierają m.in. skamieliny, unikalny zespół siekierek kamiennych i innych narzędzi z epoki kamienia, ozdoby z epoki brązu i żelaza, naczynia, broń, srebrne kobiece ozdoby wczesnośredniowieczne, naczynia gliniane, urny z kultury łużyckiej, kości zwierząt, które wyginęły (rogi tura, łopatkę mamuta itd.).

Podczas sesji naukowcy do najciekawszych zabytków zaliczyli m.in. ceramikę białą z poł. XIV w., miecz z epoki brązu z kultury łużyckiej, fragment formy odlewniczej do ozdób z tego okresu, zespół trzech szpil z Płonczynka, miecz obosieczny z przełomu I-II w. z Poborza, gliniane naczynia z kultury przeworskiej (tzw. porcelanę przeworską), ozdoby kobiece z kultury wielbarskiej.

Sesja zakończyła się koncertem w wykonaniu Płockiej Kapeli Katedralnej „Canzona”, pod kierunkiem artystycznym Andrzeja Sumlińskiego. Po koncercie wszyscy przeszli do „starego” budynku Muzeum Diecezjalnego, aby obejrzeć wystawę archeologiczną.

Ekspozycję oraz katalog sponsorowało przedsiębiorstwo PERN „Przyjaźń” SA w Płocku.

Muzeum Diecezjalne im. Bł. Abpa A.J. Nowowiejskiego przy ul. Tumskiej 3a w Płocku gromadzi, przechowuje, konserwuje i udostępnia różnorodne zabytki już od ponad 100 lat. Zostało założone w 1903 r. z inicjatywy ks. Antoniego Juliana Nowowiejskiego, późniejszego ordynariusza diecezji płockiej. Obiekt według projektu architekta Stefana Szyllera powstał w sąsiedztwie katedry. W muzeum znajdują się eksponaty wycofane z kultu religijnego, ale posiadające wartość historyczną i kulturową.

W czerwcu 2008 r. większość zbiorów przeniesiono do Opactwa Pobenedyktyńskiego przy ul. Tumskiej 3, zmodernizowanego w ramach ZPORR. Tam w skarbu muzealnym zgromadzone są najcenniejsze zabytki muzeum m.in. Puszka Czerwińska, Kielicha Konrada Mazowieckiego, herma św. Zygmunta z fundacji Kazimierza Wielkiego wraz diademem piastowskim z XIII w. W opactwie obejrzeć można także wystawę „Chrystus w sztuce”, malarską „Madonny polskie” Wiesławy Kwiatkowskiej oraz misyjną. Od 2009 r. dyrektorem muzeum jest ks. Stefan Cegłowski, a wicedyrektorem ks. Andrzej Milewski.