Rada Społeczna przy Arcybiskupie Poznańskim apeluje o respektowanie prawa w relacjach Państwo – Kościół

Z wezwaniem o szacunek do chrześcijaństwa oraz niesprzeczność działań publicznych z uniwersalnymi zasadami moralności chrześcijańskiej zwrócili się członkowie Rady Społecznej przy Arcybiskupie Poznańskim. W Poznaniu zaprezentowano dziennikarzom oświadczenie, wysłane do polskich parlamentarzystów i przedstawicieli władz, które w ocenie członków Rady powinno przyczynić się do poważnej dyskusji na temat podstawowych problemów związanych z działalnością publiczną Państwa i Kościoła.

„Niektóre siły polityczne próbują zakłócać relacje Państwo – Kościół uregulowane w polskim prawie, kwestionując obecność Kościoła w życiu publicznym” – uważają członkowie Rady Społecznej przy Arcybiskupie Poznańskim. Zdaniem członków Rady kwestionowanie niebudzących wątpliwości zapisów prawnych dotyczy m.in. nauczania religii w szkołach publicznych, czy prawa przedstawicieli Kościoła do publicznego wypowiadania się w sprawach moralnych. Stanowisko Rady Społecznej przy Arcybiskupie Poznańskim przedstawił prof. Wojciech Łączkowski, konstytucjonalista, były sędzia Trybunału Konstytucyjnego, były członek Rady Polityki Pieniężnej i były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej.

Rada Społeczna przypomina, że podstawowymi aktami prawnymi regulującymi relacje Państwo-Kościół w Polsce są Konstytucja RP, Konkordat, a także szczegółowe przepisy zawarte w różnych ustawach. „Konkordat gwarantuje, że Państwo zapewnia Kościołowi Katolickiemu swobodne i publiczne pełnienie jego misji, a także – uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji – postanawia, że Państwo gwarantuje, iż szkoły publiczne oraz przedszkola prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej organizują, zgodnie z wolą zainteresowanych, naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych” – przypomina Rada Społeczna.

„Powyższe postanowienia Konstytucji oraz umowy międzynarodowej, jaką jest Konkordat, nie mogą być jednostronnie zmieniane na żądanie jednego z ugrupowań politycznych. Dziwić więc może kwestionowanie zawartych tam regulacji prawnych, które już od wielu lat dobrze funkcjonują, nie wywołując żadnych zasadniczych konfliktów” – zauważają członkowie Rady.

Członkowie Rady Społecznej przypominają, że „świeckość państwa nie polega na usuwaniu krzyży z przestrzeni publicznej lub religii ze szkół, ale raczej na dbaniu o to, aby nie było dyskryminacji z powodu światopoglądu, np. poprzez wprowadzania zakazów dotyczących symboli religijnych”. Z kolei postulat aksjologicznej bezstronności (neutralności) państwa nie może prowadzić do tego, że władze publiczne będą się uchylały od zajmowania stanowiska w sprawach o fundamentalnym znaczeniu dla życia poszczególnych osób i dla wspólnot.

„Chodzi tu o już obowiązujące, czy dopiero proponowane regulacje prawne dotyczące np. ochrony życia, związków homoseksualnych, życia rodzinnego, treści programów szkolnych, wielu spraw związanych z etyką, sumieniem, religią” – zauważają członkowie Rady. „Państwo wkraczając na te obszary nigdy nie jest bezstronne. Musi bowiem oprzeć się na określonym światopoglądzie. W naszym kręgu kulturowym, w tym zwłaszcza w Polsce, najczęściej ma do wyboru albo światopogląd materialistyczny (ateistyczny), albo światopogląd oparty na nauce Kościoła Katolickiego. Innej możliwości w praktyce nie ma” – głosi oświadczenie Rady Społecznej.

Jeżeli „państwo obejmuje ochroną prawną cały proces ludzkiego życia, albo legalizuje przerywanie tego życia w arbitralnie określanym przez siebie momencie, sytuacji ekonomicznej, czy zdrowotnej lub pozostawia osobom trzecim decyzję o życiu innych, to nie można nazywać tego bezstronnością prawodawcy. Prawodawca może jedynie zastępować rozwiązania oparte na jednym światopoglądzie regulacjami zgodnymi z innym światopoglądem. Musi jednak zawsze stanąć po stronie określonych poglądów” – podkreślają członkowie Rady.

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Poznańskim wskazuje „na potrzebę doprowadzenia do zgodnych z prawdą założeń ustrojowych współczesnych państw demokratycznych. Zamiast mylącej i nierealnej deklaracji bezstronności, prawodawca konstytucyjny, uwzględniając wolę większości, powinien mieć odwagę uczciwego i otwartego opowiedzenia się albo za światopoglądem materialistycznym (ateistycznym), albo za światopoglądem opartym na wartościach chrześcijańskich”.

„Mając przekonanie o istnieniu Boga oraz biorąc pod uwagę nie tylko liczącą dwa tysiące lat historię chrześcijaństwa, jego rolę kulturowo – cywilizacyjną i państwowotwórczą, ale przede wszystkim to, że najwszechstronniej ukazuje sens ludzkiej egzystencji, opowiadamy się za tym, aby władze publiczne szanowały wypływające z niego wartości” – podkreślają członkowie Rady.
„Powyższy postulat pozwala zachować świecki charakter Państwa, którego stosunki z Kościołem Katolickim powinny układać się zgodnie z obowiązującym prawem. Nie grozi to wprowadzaniem religii do prawa” – piszą w swym oświadczeniu członkowie Rady Społecznej. Przypominają także, że straszenie państwem wyznaniowym na wzór niektórych ortodoksyjnych państw koranicznych jest „mało uczciwe lub świadczy o nieznajomości nauczania Chrystusa”.

Rada Społeczna postuluje „szacunek do chrześcijaństwa” oraz „niesprzeczność działań publicznych z uniwersalnymi zasadami moralności chrześcijańskiej”. „Uniwersalność tych zasad nie polega na tym, że uznaje je większość, lecz m.in. na tym, że nikomu one nie zagrażają” – przypominają członkowie Rady. Zasady chrześcijańskie nakazują bowiem mądrą miłość (życzliwość, braterstwo) wobec każdego człowieka, także wrogo nastawionego. „Nie ma przeto racjonalnych powodów, aby taki system aksjologiczny zwalczać, lekceważyć, czy się go obawiać”.

„Mniejszość nie powinna narzucać swoich poglądów większości, albo wymuszać na niej rezygnację z własnych przekonań, z własnych tradycji, a nawet z własnej kultury, do czego niekiedy zmierza polityka oparta na tzw. «politycznej poprawności»” – przypominają członkowie Rady Społecznej przy Arcybiskupie Poznańskim.

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Poznańskim istnieje od 2002 roku. Należą do niej profesorowie wyższych uczelni, wybitni prawnicy, lekarze, członkowie Polskiej Akademii Nauk związani z Poznaniem.