Gorzów Wlkp.: XVIII Spotkania z Kulturą Łemkowską

Prezentacja twórczości, sprzedaż albumów, nagrań i publikacji, rozmowy w ojczystym języku, były elementami Spotkań z Kulturą Łemkowską, które po raz 18. odbyły się w niedzielę w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Łemkowie to górale karpaccy pochodzenia ruskiego, zamieszkali po polskiej stronie Karpat i po stronie słowackiej w pasie Beskidów aż do Tatr.

W przerwie spotkań sprzedawane były publikacje o tematyce łemkowskiej i cerkiewnej, książki wspomnieniowe, o kultywowaniu tradycji, opowieści młodzieżowe oraz albumy z ikonami znajdującymi się w parafii prawosławnej w Brzozie.

Gościem specjalnym łemkowskich spotkań w gorzowskim teatrze był Zespół Pieśni i Tańca „Puls” ze Słowacji. Wystąpili także: Kapela Ludowa „Nadija” z Leszna Górnego, Zespół Ramony i Natalii Boczniewicz z Przemkowa oraz „Łemko – Tower” ze Strzelec Krajeńskich. Każdego roku na Spotkania tłumnie przybywają Łemkowie m.in. z Gorzowa i okolic, ze Strzelec Krajeńskich, Międzyrzecza i Skwierzyny.

W rozmowie z KAI, ks. Artur Graban, twórca Zespołu „Łemko – Tower” powiedział, że w dzisiejszych czasach kulturę ludową trzeba uwspółcześniać. „Jeśli zaaranżuje się utwory ludowe na folkowo, rockowo czy jazzowo to młodzież to pociąga. Bardzo chętnie przyjeżdżają na próby i ćwiczą. Taka muzyka im się podoba a wtedy tę ‘ludowiznę’ łemkowską możemy jakoś przekazywać” – mówił ks. Graban, który od 11. lat prowadzi parafie prawosławne pw. św. Archanioła Michała w Brzozie i pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Ługach.

Paweł Leszczyński, były pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych, obecnie przewodniczący Rady Miasta Gorzowa Wlkp. powiedział KAI, że
na terenie Ziemi Gorzowskiej swój dom znaleźli ludzie różnych narodowości m.in.: Ukraińcy, Łemkowie, Niemcy, Tatarzy i Łotysze, przybyli tu również rodacy z dawnej Polski – z Wilna, Grodna czy Lwowa.

„W Gorzowie, znaczącym wymiarem jedności kulturowej jest od trzech lat organizowana Wigilia Narodów, podczas której prezentowane są różne tradycje. Grudniowe spotkania współorganizuje Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej” – zaznaczył przewodniczący Rady Miasta Gorzowa Wlkp.

Dr Paweł Leszczyński, który jest także sekretarzem Oddziału Gorzowskiego Polskiej Rady Ekumenicznej powiedział również, że obecne spotkanie dowodzi, iż jest potrzeba utrzymywania więzi, odnajdywania swojego miejsca na ziemi i odkrywania tradycji przodków przez kolejne pokolenia.

„Każdy ma swoją koncepcję patriotyzmu, która jest indywidualną sprawą ale w człowieku drzemie naturalna chęć zakorzenienia, odnalezienia małej ojczyzny przez pryzmat najbliższej okolicy, znajomych czy obyczajów” – podkreślił Leszczyński.

Łemkowie to górale karpaccy pochodzenia ruskiego, zamieszkali po polskiej stronie Karpat i po stronie słowackiej w pasie Beskidów aż do Tatr. Po wojnie na Ziemie Zachodnie trafiło z Łemkowszczyzny ok. 28 tys. osób. Większość z nich przesiedlono z terenu wschodnich Bieszczad.

Na Ziemi Lubuskiej po zakończonym procesie przesiedleńczym znalazło się około 15. tys. osób należących do mniejszości narodowych m.in. Łemków, Cyganów, Ukraińców, Tatarów i Greków. Początkowo Łemkowie byli bardzo nieufni wobec nowych sąsiadów, nie przyznawali się do swojego pochodzenia, ponieważ kojarzono ich z członkami UPA. Zmiana świadomości nastąpiła po upadku komunizmu, a przełomem była pomarańczowa rewolucja.

Sponsorami XVIII Spotkań Łemkowskich byli: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urząd Miasta Gorzowa Wlkp. Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Gorzowie Wlkp. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Drezdenku oraz firmy prywatne.