„Ulica Długa 2010” – trwa Festiwal Kultury Żydowskiej

Warsztaty historyczne, zabawy żydowskie, przedstawienia szkolne, rekonstrukcja ulicy żydowskiej i liczne koncerty – tak wygląda trwający od piątku do niedzieli Festiwal Kultury Żydowskiej w Chęcinach pod nazwą „Ulica Długa 2010”.

Trzydniowe spotkania z kulturą żydowską w Chęcinach rozpoczęły się w piątek od warsztatów pod hasłem „O historii, tradycji i kulturze” oraz występu chóru młodzieży z Zespołu Szkół Katolickich Diecezji Kieleckiej im. Św. Stanisława Kostki. Tę część Festiwalu, poświęconą pamięci dawnych mieszkańców miasteczka wyznania mojżeszowego, zakończył Marsz Pamięci. Uczestnicy przeszli siedmiokilometrową trasą z Chęcin przez Tokarnię, do Wolicy. 12 września 1942 r. była to droga śmierci chęcińskich Żydów. Marsz był hołdem złożonym zamordowanej przez Niemców ludności żydowskiej.

Dzisiaj przy ul. Długiej 21 – wokół synagogi – zostały zrekonstruowane fragmenty dawnego żydowskiego miasteczka. Stały się one miejscem koncertów i pokazów. Z recitalem akordeonowym muzyki klezmerskiej wystąpił Przemysław Barycki, koncert muzyki żydowskiej dał chór Cantata i soliści Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Chęcinach Nr 1. Gry i zabawy żydowskie zaprezentowali tancerze z grupy tańca akrobatycznego „Zamkowe duszki”. Do miejscowych legend z motywem tradycji żydowskiej nawiązywał spektakl „Duch chęcińskiego zamku”.

W niedzielę głównym punktem festiwalu ma być spektakl "Trzy kultury" w wykonaniu Studia Teatralno- Muzycznego w Kielcach. Zostanie on pokazany w Schronisku Młodzieżowym Białe Zagłębie w Chęcinach.

Burmistrz Chęcin Robert Jaworski pragnie podkreślać wątek żydowski w budowaniu nowego wizerunku Chęcin. – „Nasze królewskie miasto to nie tylko zamek z czasów Łokietka i cenne zabytki sakralne. Chęciny do II wojny światowej były zamieszkane w 70 procentach przez Żydów, kwitł handel i rzemiosło. Mamy budynek dawnej synagogi i dobrze zachowany żydowski cmentarz” – mówi z rozmowie z KAI. Zapowiada nawiązanie współpracy z gminą żydowską w Katowicach celem organizacji cyklicznych imprez. – „W Chęcinach osiedlali się chętnie Włosi – artyści kamieniarze, Niemcy, Cyganie, Szkoci, nawet mieszkańcy z dalekiej północy Europy i oczywiście Żydzi. Chcemy podkreślać tę wielokulturowość” – dodaje.

Chęciny, miasto i gmina w woj. świętokrzyskim, u podnóża Góry Zamkowej, ok. 15 km od Kielc, obecnie ok. 4,5 tys. mieszkańców. Wieś była wzmiankowana w 1275, prawa miejskie przed 1325. Starostwo grodowe, zostało
otoczone murami przez Kazimierza Wielkiego. Od wieków był tu ośrodek wydobycia miedzi, ołowiu i srebra, od XVI w. do czasów dzisiejszych – wapieni i marmurów, przy dobrze dzisiaj rozwiniętym przemyśle kamieniarskim. Miasteczko było mocno zniszczone podczas najazdu szwedzkiego i rokoszu Zebrzydowskiego.

Podczas II wojny światowej w Chęcinach było getto, skąd ok. 4 tys. osób wywieziono do obozu zagłady w Treblince. W okolicy działały formacje partyzanckie Armii Krajowej.