Komisja katolicko-prawosławna: o roli biskupa Rzymu

Dnia 20 września w Wiedniu rozpoczyna się XII posiedzenie Międzynarodowej Komisji ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Prawosławnym. Tematem rozmów, które potrwają do 27 września jest: „Miejsce i rola biskupa Rzymu w Kościele w pierwszym tysiącleciu”.

Tegoroczne obrady będą kontynuować prace i rozważania rozpoczęte na poprzednich posiedzeniach. W 2009 roku XI posiedzenie odbyło się w Pafos na Cyprze w dniach 17-23 października. Obrady dotyczyły kwestii przyszłości posługi papieskiej.

Zagadnienie dotyczące struktur hierarchicznych i prymatu biskupa Rzymu szerzej rozważano już we wrześniu 2006 roku w Belgradzie, na IX posiedzeniu.

Z wielką uwagą spotkało się 10. spotkanie dialogu w Rawennie we wrześniu 2008 roku. Podpisany tam dokument (z wyjątkiem przedstawicieli Patriarchatu Moskiewskiego) zawierał po raz pierwszy wspólne stanowisko rozdzielonych od 1054 roku Kościołów w sprawie prymatu „Pierwszego” (Protos) Biskupa w Kościele powszechnym. Po raz pierwszy Kościoły potwierdziły, że „zgodnie z tradycją Kościoła” ma miejsce również w wymiarze powszechnym pierwszoplanowa pozycja „Pierwszego” taka, jaką posiadał w pierwszym wieku biskup Rzymu.

Obie strony zgodziły się, że w niepodzielonym Kościele pierwszego tysiąclecia Rzym „zajmował pierwsze miejsce, dlatego biskup Rzymu był pierwszy pośród patriarchów”. Tekst stwierdzał, że w dalszym ciągu otwarte pozostaje pytanie, w jaki sposób ten prymat powinien być sprawowany na płaszczyźnie uniwersalnej. Katolicy i prawosławni nie są bowiem zgodni w interpretacji historycznych dowodów z tamtych czasów na temat praw biskupa Rzymu jako „pierwszego”.

Dyskusji na temat roli biskupa Rzymu w niepodzielonym Kościele, ze względu na wielką złożoność tego problemu, nie zamknięto również na 11. spotkaniu dialogu katolicko-prawosławnego na Cyprze w 2009 roku. Dlatego temat ten powraca również na obecne posiedzenie Komisji w Wiedniu.

Od 1980 roku posiedzenia te odbywają się na ogół co dwa lata na przemian w obiekcie katolickim i prawosławnym. W latach, gdy nie zbierają się komisje, nieraz spotykają się podkomisje dla omówienia np. pojawiających się trudności; jedna z takich podkomisji obradowała w Opolu w czerwcu 1985 r.