NOWOŚĆ – nauczanie błogosławionego kardynała Newmana o Maryi

„Johna H. Newmana teoria rozwoju doktryny mariologicznej” – taki tytuł nosi nowa monografia poświęcona nauczaniu kard. Johna Henry’ego Newmana o Maryi. Papież beatyfikuje angielskiego kapłana-konwertytę 19 września w Cofton Park – Birmingham, ostatniego dnia wizyty w Wielkiej Brytanii.

Autorem pracy jest ks. prof. Wojciech Życiński, salezjanin, kierownik Katedry Mariologii UPJPII w Krakowie. Jak pisze w swojej książce, kard. Newman był przekonany, że nigdy nie ma chrześcijaństwa w czystej postaci. Objawienie postrzegał jako dar, który odkrywa się w kolejnych wiekach. Ten styl rozumowania został określony jako teoria rozwoju doktryny chrześcijańskiej.

Newman był przekonany, że ów rozwój nie zagraża tożsamości katolickiej. Prawdopodobnie dlatego wolał widzieć rzeczywistość taką, jaka ona jest: „Jeśli chcesz mieć Kościół katolicki, musisz cierpliwie znosić przeróżne sprawy, dobrych i złych ludzi, rzeczy piękne i rzeczy przyziemne. Możesz, jeśli tego chcesz, chronić religię przed ludźmi i wówczas ich nadużycia zwrócą się w inną stronę. Jeśli jednak chcesz stosować religię do ich naprawy, oni zastosują to tak, by ją zniekształcić”. Zdaniem autora monografii, pomocne okazało się rozróżnienie na wiarę i pobożność: „nie możemy w gruncie rzeczy być pobożnymi bez wiary”.

Opracowanie ks. Życińskiego pokazuje, jak Newman przedstawił myśl o rozwoju doktryny na przykładzie nauczania o Maryi w Kościele katolickim i jak oceniał maryjność. Jak pisze ks. Życiński, kardynał „nie obawia się twierdzić, że religia ludowa jest zawsze skażona. Rację skażenia może stanowić to, iż uczucia, które w pobożności odgrywają rolę decydującą, nie kierują się w sposób konsekwentny racjonalnymi zasadami; dlatego też bardzo łatwo jest o pomieszanie właściwej czci należnej Bogu z czcią stosowaną dla innych przedmiotów wiary”.

W nauczaniu o Maryi Newman wpierw korzysta z Biblii, a następnie uczy korzystać z nauczania Ojców Kościoła. Przypomina o starożytnym tytule: „Maryja – Nowa Ewa”, który ukazuje Ją pośród dziejów prowadzonych przez Boga, a nie jako prowadzącą własną ekonomię zbawienia. Między innymi ten tytuł maryjny wskazuje, jak kluczowe dla chrześcijanina jest słuchanie Boga, posłuszeństwo, wiara.

Książka ks. prof. Wojciecha Życińskiego ukazała się w ramach serii wydawniczej „Mariologia w kontekście” Wydawnictwa KUL. W aneksie zamieszczono najważniejszy tekst kard. Newmana o Matce Bożej, tzw. „List do Puseya”. Redaktorami serii są: Stanisław C. Napiórkowski OFMConv (dawny kierownik Katedry Mariologii) i Kazimierz Pek MIC (jej obecny kierownik).