"Pamięć i nadzieja" – oświadczenie Rady Społecznej przy biskupie płockim nt. 30. rocznicy powstania „Solidarności” (dokumentacja)

„W sierpniu 1980 roku nad Wisłą wiara i religijność spotkały się opatrznościowo z pragnieniem wolności i sprawiedliwości” – napisali członkowie Rady Społecznej przy biskupie płockim Piotrze Liberze w oświadczeniu „Pamięć i nadzieja” z okazji 30. rocznicy powstania „Solidarności”.

Poniżej pełny tekst dokumentu:

PAMIĘĆ I NADZIEJA
Oświadczenie Rady Społecznej przy Biskupie Płockim z okazji 30. rocznicy powstania „Solidarności”

1. Narodziny „Solidarności” w sierpniu 1980 roku stanowią niezwykle ważne wydarzenie w dziejach naszego Narodu, które wpłynęło na zmianę oblicza współczesnej Europy. Doświadczenie Sierpnia to jedna z najpiękniejszych kart naszej historii. Od samego początku „Solidarność” była czymś więcej niż tylko związkiem zawodowym. Stanowiła raczej ogólnonarodowy ruch społeczny, który postulował głęboką reformę naszego Kraju. „Solidarność” powstała jako protest przeciwko krzywdzie i niesprawiedliwości. Jest wspólnym dziełem milionów Polek i Polaków, którzy poprzez swoją aktywność i zaangażowanie dążyli do naprawy naszej Ojczyzny.

2. Powstanie „Solidarności” wpisuje się poniekąd w tradycję naszych narodowych powstań. W tym sensie Sierpień 1980 roku stanowi naszą najnowszą formą ogólnonarodowego zrywu niepodległościowego. Największym marzeniem ludzi „Solidarności” było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Między ciągiem polskich powstań a Sierpniem 1980 roku istnieje jednak zasadnicza różnica, która polega na pokojowym charakterze tego ostatniego procesu. Należy podkreślić, że powstaniu „Solidarności” towarzyszyła silnie rozbudowana symbolika narodowa i religijna. W sierpniu 1980 roku nad Wisłą wiara i religijność spotkały się opatrznościowo z pragnieniem wolności i sprawiedliwości.

3. Narodziny „Solidarności” stanowiły początek końca systemu komunistycznego na naszym kontynencie. Odwaga wielu mieszkańców naszego Kraju obudziła europejską „jesień ludów” i wskazała drogę do wolności narodom Europy Środkowej i Wschodniej. To właśnie polski Sierpień 1980 roku stał się źródłem nadziei i moralną inspiracją dla milionów ludzi żyjących za „żelazną kurtyną”. Trudno przecenić wkład „Solidarności” w obalenie komunizmu na naszym kontynencie i zjednoczenie rozdartej Europy.

4. Nasza współczesna refleksja nad dziedzictwem „Solidarności” nie powinna mieć wymiaru jedynie historycznego. Wiele postulatów zgłaszanych 30 lat temu wciąż czeka na realizację. Także dzisiaj potrzeba mądrej refleksji nad tym, jak budować społeczeństwo solidarne i sprawiedliwe. W tym celu należy ponownie odkryć postawę solidarności rozumianą jako mocna i trwała wola zaangażowania się na rzecz dobra wspólnego, czyli dobra wszystkich i każdego, ponieważ wszyscy jesteśmy naprawdę odpowiedzialni za wszystkich.

5. Najbardziej znanym teoretykiem etyki solidarności był ks. Józef Tischner. Jego zdaniem etyka solidarności powinna być etyką sumienia. Zakłada ona, że człowiek jest istotą obdarzoną sumieniem. Autentyczna solidarność jest solidarnością sumień. „Być solidarnym z człowiekiem – pisał Tischner – to zawsze móc liczyć na człowieka, a liczyć na człowieka to wierzyć, że jest w nim coś stałego, co nie sprawia zawodu. Do tego trzeba jednak jednego: trzeba chcieć mieć sumienie”. Solidarność jest solidarnością z ludźmi i dla ludzi. Nasza solidarność jest przede wszystkim dla tych, których poranili inni ludzie i którzy cierpią cierpieniem możliwym do uniknięcia. To także solidarność z tymi, którzy są biedni, bezrobotni, pokrzywdzeni.

6. Dzisiaj coraz częściej słyszymy o potrzebie globalizacji solidarności, która powinna stać się źródłem ładu moralnego w świecie polityki i ekonomii w wymiarze ogólnoświatowym. Należy koniecznie poddać politycznemu i demokratycznemu nadzorowi zerwane z uwięzi globalne siły. Bolączki dzisiejszego świata wynikają w dużym stopniu z uwolnienia polityki i ekonomii z sieci powiązań społecznych i etycznych. Nie wolno nam sprowadzać wszystkiego tylko i wyłącznie do kryteriów „wydajności”, „efektywności” czy „zyskowności”. Globalizacja solidarności powinna umacniać ład moralny w wymiarze międzynarodowym oraz ożywiać poczucie powszechnego braterstwa i pokoju. Dlatego potrzebujemy dzisiaj międzyludzkiej i międzynarodowej solidarności, która powinna stać się jedną z głównych cnót życia społecznego i politycznego w obecnym stuleciu.

7. Wierzymy, że tegorocznym obchodom powstania „Solidarności” nie będą towarzyszyć niepotrzebne waśnie i spory. Wielkie dzieło Sierpnia 1980 roku powinno stanowić podstawę więzi narodowej naszej demokratycznej wspólnoty. Apelujemy o godne uczczenie tej ważnej rocznicy. Wyrażamy szczerą wdzięczność wszystkim, często bezimiennym i zapomnianym, bohaterom „Solidarności”. Mamy nadzieję, że także w nadchodzącej przyszłości dziedzictwo Sierpnia 1980 roku i idea solidarności będą dla naszego Narodu podstawą dumy i źródłem nadziei.

Płock, dn. 24 sierpnia 2010 r.

Podpisali:
Ks. dr Andrzej Kobyliński – przewodniczący, mgr Kazimierz Cieślik, prof. PWSZ dr Ewa Czarnecka, lek. med. Hanna Duda, dr Elżbieta Grzybowska, p. Tomasz Korga, mgr Anna Kozera, mgr Mirosław Koźlakiewicz, ks. dr Mirosław Milewski, dr Renata Sikora.