XLIV Dymarki Świętokrzyskie w Nowej Słupi

Pokazy hutnictwa starożytnego, walki Celtów, Germanów i wojsk rzymskich, rozniecenie „Świętego Ognia” oraz koncerty muzyki folkowej, ludowej i rozrywkowej będzie można obejrzeć podczas 44. Dymarek Świętokrzyskich, które odbędą się w dniach 21–22 sierpnia w Nowej Słupi u podnóża Świętego Krzyża.

Tradycyjnie wydarzeniem zarówno w sobotę, jak i w niedzielę będzie rozbicie pieca na „piecowisku” świętokrzyskim i mazowieckim w Nowej Słupi. Towarzyszyć temu będą wykłady dotyczące starożytnych metod wytopu i ich historii, rozbijania pieców i obkuwania łupki żelaznej.

Na „piecowisku” staną trzy warsztaty hutnicze prezentujące starożytne hutnictwo żelaza na ziemiach polskich. Nowym punktem Dymarek będzie możliwość zwiedzania chaty przeworskiej – plecionego i obłożonego gliną budynku, w którym zagości brązownik ze swoim warsztatem.

Będzie także okazja zobaczyć celtyckie i germańskie uzbrojenie, a także rzymskich legionistów w pełnej gotowości bojowej. Odbędą się także inscenizacje, a wśród nich: targ niewolników oraz walka gladiatorów „Familia Gladiatoria Taurus”.

Zwiedzający, którzy przybędą pod scenę „Pod lasem” będą mogli potańczyć z ludowymi zespołami, m.in.: Wesołymi Kumoszkami, Rudkowianami i Grzybowiankami. Będzie także okazja posłuchać muzyki folkowej i wziąć udział w koncertach takich zespołów, jak m.in.: De Mono, Kwartet Jorgi, Oddział Zamknięty. Dymarki zakończy pokazu sztucznych ogni.

Dymarki świętokrzyskie, to wielka impreza plenerowa regionu świętokrzyskiego, która odbywa się od 1967 roku i podnóża Świętego Krzyża. Ma ona na celu popularyzację wiedzy o dawnych technikach otrzymywania żelaza. Jest też okazją do promocji kultury regionu Gór Świętokrzyskich. Organizator – Gmina Nowa Słupia odwołuje się do bogatych tradycji przeszłości metalurgicznej, duchowej i kulturalnej. Obok zrekonstruowanych starożytnych pieców hutniczych prezentowane są stragany twórców ludowych i ich twórczość muzyczna i literacka.

Na Świętym Krzyżu (Łyścu, Łysej Górze), górującym nad Nową Słupią można odnaleźć ślady kultu pogańskiego, m.in.: wały kultowe, mający formę dwóch łuków otaczających szczyt od strony wschodniej i zachodniej. Otaczać one miały pogańskie sanktuarium. Przypuszczenia te potwierdzają badania archeologiczne, w trakcie, których znaleziono przedmioty sprzed IX wieku, a wiek wału ustalano na okres około VIII w. W czasach starożytnych w miejscowościach u podnóża góry rozwijał się także przemysł metalurgiczny.

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Znajduje się ono niemal na samym szczycie – 595 m n. p.m., położone jest 40 km od Kielc i 60 km od Sandomierza.