„Historyczna Msza” w Turcji

„Historyczną Mszą” nazwały tureckie środki przekazu liturgię sprawowaną przez patriarchę Bartłomieja I w prawosławnym klasztorze Sümela w pobliżu Trapezuntu w północnej Turcji. Władze państwowe zezwoliły na uroczystości religijne w tym miejscu po raz pierwszy od 88 lat.

Bizantyński klasztor Sümela powstał w 386 r. Słynął z przechowywanej tam ikony Matki Bożej, która miała być dziełem św. Łukasza Ewangelisty. Malownicza siedmiopiętrowa budowla, położona na półce skalnej, po utworzeniu w Turcji republiki i opuszczeniu okolicy przez Greków popadła w ruinę. Obecnie jest to obiekt muzealny. Na sprawowanie tam liturgii w prawosławną uroczystość Zaśnięcia Matki Bożej zezwoliło, mimo protestów nacjonalistów, tureckie Ministerstwo Kultury.

Do Sümeli wraz z patriarchą Bartłomiejem przybyło ok. 2,5 tys. pielgrzymów z różnych krajów prawosławnych. Tylko pięciuset z nich zezwolono na uczestniczenie w nabożeństwie, tłumacząc to „ograniczonością miejsca”. Zgodę na sprawowanie Mszy w tym historycznym miejscu tureckie władze nazwały „gestem dobrej woli” wobec Kościoła prawosławnego, z którym stosunki od dawna nie należą do najlepszych.

Prawosławni Grecy od wielu lat starali się o zezwolenie na odprawianie liturgii w klasztorze na skałach. Patriarcha Bartłomiej podziękował Ministerstwu Kultury za możliwość sprawowania po raz pierwszy liturgii w tym miejscu.

Przeciwko prawosławnemu nabożeństwu w klasztorze Czarnej Madonny protestowali skrajnie prawicowi politycy w Trapezuncie. Zarzucali oni chrześcijanom, że przez nabożeństwo 15 sierpnia pragną przywołać pamięć Bizancjum i podkreślić wolę jego powrotu. 15 sierpnia 1461 r. Turcy osmańscy podbili grecki wówczas Trapezunt. Również 15 sierpnia przypada rocznica rozpoczęcia powstania kurdyjskich rebeliantów przeciwko państwu tureckiemu. W związku z tym skrajnie prawicowa gazeta „Yenicag” napisała w swoim komentarzu, że nabożeństwo jest demonstracją „odwetu”.