Giby: uroczystości w 65. rocznicę obławy augustowskiej

18 lipca w Gibach koło Sejn obchodzono 65. rocznicę obławy augustowskiej. Uroczystości upamiętniające ofiary największej sowieckiej zbrodni dokonanej na Polakach po zakończeniu drugiej wojny światowej, rozpoczęły się procesją z miejscowego kościoła pw. św. Anny na tzw. Golgotę Gibiańską.

Symboliczna mogiła zaginionych ofiar w postaci krzyża i głazowiska, w którym każdy kamień symbolizuje jedną ofiarę obławy, powstała w 1987 roku według projektu prof. Andrzeja Strumiłły. Została poświęcona i odsłonięta trzy lata później. U stóp krzyża-pomnika była sprawowana dziś Eucharystia, której przewodniczył biskup ełcki Jerzy Mazur.

Homilię wygłosił bp Romuald Kamiński. Nawiązał do obławy augustowskiej oraz jej kontekstu. Sześciuset spośród siedmiu tysięcy zatrzymanych w obławie zaginęło bez wieści. Wśród nich byli 15-16-letni chłopcy. Sowietom nie chodziło więc tylko o rozbicie struktur Armii Krajowej (w końcowym okresie okupacji w powiatach: augustowskim, suwalskim i sokólskim było zaprzysiężonych pięć tysięcy AK-owców), ale o zastraszenie polskiego społeczeństwa. Biskup stwierdził, iż teraz już nie ma wątpliwości, że ci co zaginieni, zostali bestialsko zamordowani. Mechanizm zbrodni był podobny do katyńskiej – podkreślił i zaapelował o zachowanie pamięci o tych ofiarach komunistycznego reżimu.

Po Mszy św. słowo do zebranych skierowali m.in. Franciszek Gryciuk – tymczasowy prezes IPN, Jarosław Zieliński – poseł PiS, Małgorzata Sinica – naczelnik ZHP, bp Tadeusz Zawistowski – biskup-senior z Łomży. Poseł Jarosław Zieliński zaapelował do obecnej na uroczystościach Barbary Kudryckiej, ministra nauki i szkolnictwa wyższego, o to, aby temat obławy augustowskiej znalazł się wreszcie w podręcznikach historii. Biskup Zawistowski dał świadectwo tego, że jako piętnastolatek w rodzinnym Sztabinie był świadkiem aresztowań podczas obławy augustowskiej.

Po oficjalnych wystąpieniach nastąpiła ceremonia składania wieńców i kwiatów oraz apel poległych.

Wczoraj w Augustowie w hotelu „Warszawa” odbyło się spotkanie z autorami dwóch książek o obławie augustowskiej (o dotychczasowych badaniach) wydanych przez Instytut Pamięci Narodowej, a w Gibach na polu namiotowym zorganizowano ogólnopolski zlot harcerski.

Natomiast wieczorem w Gibach przy symbolicznej mogile ofiar obławy młodzież harcerska i oazowa spotkała się na czuwaniu. Program poetycko-muzyczny o wydźwięku patriotycznym przygotowała młodzież ze szkół średnich w Sejnach. Obecni byli m.in. bp Jerzy Mazur oraz prof. Cezary Kuklo, dyrektor Białostockiego Oddziału IPN. Pasterz diecezji ełckiej podzielił się refleksją, że naszym zadaniem i powinnością jest strzec pamięci o tych, którzy walczyli i ginęli za Ojczyznę. Był też pokaz multimedialny przybliżający tragedię sprzed sześćdziesięciu pięciu lat. Zastęp harcerzy opasał wzgórze 600 zniczami upamiętniającymi sześćset ofiar obławy augustowskiej. Wieczornica zakończyła się utworzeniem kręgu przyjaźni i pasterskim błogosławieństwem.

W czerwcu br. Związek Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, w specjalnym liście zwrócił się do prezydenta Federacji Rosyjskiej, Dmitrija Miedwiediewa, z prośbą o ujawnienie dokumentów dotyczących operacji wojskowej w lasach augustowskich w powiecie suwalskim w lipcu 1945 roku.

Do tej pory wielokrotne starania o uzyskanie informacji na ten temat nie przyniosły rezultatów. Rok wcześniej Instytut Pamięci Narodowej wystąpił do trzech głównych archiwów Federacji Rosyjskiej z wnioskami o możliwość przeprowadzenia kwerendy w sprawie obławy augustowskiej.