40 proc. za in vitro, ponad 70 proc. popiera przeszczepy organów

Po raz pierwszy w historii diecezji płockiej przeprowadzono badania socjologiczne na temat religijności. Ankietowani odpowiadali m. in. na pytania o in vitro, eutanazję, antykoncepcję, a także o częstotliwość modlitwy czy poszczenie.

Prawie 40 proc. ankietowanych dopuszcza stosowanie zapłodnienia in vitro, 17,3 proc. – eutanazji; stosowanie środków antykoncepcyjnych za niedopuszczalne uznaje 18 proc. diecezjan, zaś 72,5 proc. badanych popiera przeszczepy narządów.

„Nie jestem ani pesymistą, ani optymistą, jestem realistą” – komentuje wyniki badań ordynariusz diecezji płockiej Piotr Libera. Przyznaje także, że wielu księży i biskupów ma opory przed podobnymi badaniami, ale – jak podkreślił – „to jest stanięcie w prawdzie”.

Badania wykonał w ub. roku Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) prowadzony przez księży pallotynów, przy współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym.

Badaniami objęto 600 osób (w większości z parafii wiejskich, ponieważ stanowią one 76 % diecezji), które odpowiedziały na 66 pytań, zadanych przez ankieterów GUS.

Diecezję płocką zamieszkuje około 806 tysięcy osób, w tym 97 proc. to katolicy. 67 proc. żyje w stanie małżeńskim, 19 proc. w stanie wolnym, 2 proc. stanowią osoby rozwiedzione, wdowy i wdowcy. 16 proc. to osoby z wyższym wykształceniem, co trzeci mieszkaniec ma wykształcenie średnie, także co trzeci – podstawowe i niższe.

Ponad 92 proc. respondentów określiło się jako wierzące, prawie co piąta jako głęboko wierząca (głównie kobiety), obojętni to 2 proc., a niewierzący stanowią 0,8 proc. 18 proc. badanych chodzi w każdą niedzielę na Mszę św., a 29 proc. w prawie w każdą niedzielę, 38 proc. nigdy nie zamówiło Mszy św.

Kolejne wyniki wskazują m.in. że prawie 50 proc. osób modli się codziennie, 25 proc. modli się w domu wspólnie z rodziną, 36 proc. zachowuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w piątki, ale aż 89 proc. – w Wielki Piątek.

W wielu pytaniach na temat prawd wiary respondenci wybierali odpowiedź „nie mam zdania”. Ustalono jednak, że niemal 90 proc. wierzy w Trójcę Świętą, 97 proc. – w zmartwychwstanie, a 76 proc. – w życie pozagrobowe.

Większość badanych potrafiła wymienić nazwy czterech sakramentów (spośród siedmiu). Co czwarty nie potrafił wymienić sakramentu pokuty, namaszczenia chorych czy kapłaństwa. Najlepiej znani ewangeliści to Mateusz i Jan.

Tylko 30 proc. badanych wiedziało, że Niepokalane Poczęcie Maryi oznacza jej urodzenie się bez grzechu pierworodnego. Na pytanie „kim jest Jezus Chrystus”, jedynie co piąta osoba odpowiedziała, że jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem. Jednak badacze zwracają uwagę, że ogólny stan wiedzy i wiary religijnej stoi na wysokim poziomie.

Wskaźnik dominicantes (uczestnictwo w niedzielnej Mszy św.) wyniósł 47,7 proc., natomiast paschantes (spowiedź i komunia św.) – 86,6 proc. W diecezji płockiej daje się zaobserwować powolny spadek wskaźnika osób uczestniczących w niedzielnej Mszy św., przy niewielkim wzroście wskaźnika osób przystępujących do komunii św.

Aż 91,8 proc. respondentów nie należy do żadnych wspólnot parafialnych, uczestniczy w nich zaledwie 5,2 proc. diecezjan. Najpopularniejsze są kółka różańcowe (4,2 proc.).

Katolicy diecezji płockiej cenią u księży serdeczność, życzliwość i przyjacielskość, a nie akceptują materializmu i pychy. W życiu parafialnym ksiądz z reguły traktowany jest oficjalnie – 87 proc. badanych nigdy nie poszło do niego po radę w trudnej sytuacji. 16 proc. chciałoby, żeby syn był księdzem, ale tylko 8 proc. chciałoby, aby córka była siostrą zakonną.

Ponadto dla badanych najważniejszą wartością jest rodzina (tak wskazało 70 proc. badanych) i dzieci (75 proc.). Zaledwie 0,5 proc. badanych wskazała na politykę i życie społeczne.

W rozwiązywaniu kłopotów i problemów moralnych 67,7 proc. osób kieruje się własnym sumieniem. 18 proc. diecezjan uważa, że stosowanie środków antykoncepcyjnych jest niedopuszczalne, natomiast eutanazję dopuszcza 17,3 proc., zapłodnienie in vitro 39,5 proc, a przeszczep narządów – 72,5 proc. badanych.

„Nie jestem ani pesymistą, ani optymistą, jestem realistą – komentuje wyniki badań bp Piotr Libera. – Dobre wyniki przyjmujemy z wdzięcznością, złe odczytujemy jako wezwanie do refleksji i rachunku sumienia, zarówno duszpasterzy, jak i wiernych świeckich” – powiedział ordynariusz diecezji płockiej.

„Wielu księży i biskupów ma opory przed robieniem takich badań, ale to jest stanięcie w prawdzie – ocenia hierarcha. – Chciałbym, aby udało się je dobrze spożytkować. Po zapoznaniu się z nimi trzeba podjąć debatę nad tym, co dalej? Chciałbym, aby posłużyły one jako jeden z fundamentów synodu diecezjalnego” – zapowiedział bp Libera.

Zdaniem ks. dyrektora ISKK prof. Witolda Zdaniewicza, podczas badań religijności dotyka się wielkiej tajemnicy, bowiem wiary nie da się zmierzyć. Jednak, jak dodał, badania takie pozwalają poznać pewne wskaźniki.

Badania religijności mieszkańców diecezji płockiej przeprowadzono w ub. roku. Obecnie wyniki zostały opublikowane w książce pt. „Postawy religijno-społeczne mieszkańców diecezji płockiej”, wydanej pod redakcją dr. Lucjana Adamczuka i ks. prof. Witolda Zdaniewicza.