Bydgoszcz: konferencja „Myśl społeczna Jana Pawła II, a współczesna ekonomia i socjologia”

Być i mieć, odniesienie do Ewangelii, rozwój, rozumienie człowieka, a także walka z fałszywymi alternatywami to zdaniem wybitnych naukowców podstawowe zagadnienia we właściwym rozumieniu ekonomii i socjologii. W Bydgoszczy odbywa się konferencja naukowa zatytułowana „Myśl społeczna Jana Pawła II, a współczesna ekonomia i socjologia”.

Jej organizatorem jest Wydział Społeczno-Ekonomiczny Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy przy współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie i Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie.

Według prorektora WSG prof. Ryszarda Maciołka, który dokonał otwarcia konferencji, najważniejszym aspektem odwołującym się do tematu spotkania, jest etyka społeczna, indywidualna, także ta, dotycząca życia gospodarczego. Jak podkreślił profesor Maciołek, wszelkie wydarzenia z zakresu życia gospodarczego w Polsce, powinny być brane pod uwagę w kontekście nauczania Ojca Świętego. – Dorobek Jana Pawła II jest tak ogromny i ważny przede wszystkim ze względów praktycznych. Mamy obowiązek tę myśl pogłębiać i rozszerzać – mówił.

Profesor Wiesław Piątkowski, z inicjatywy którego zorganizowano spotkanie, uważa, że punktem rozumienia i rozeznania spraw społecznych w kontekście nauczania Jana Pawła II, powinna być zawsze Ewangelia. Znawca ekonomii uważa, że w relacji do ekonomii o orientacji zdecydowanie liberalnej zachodzi pewna opozycja między myślą Jana Pawła II, a tak pojmowaną ekonomią. – Sam Ojciec Święty podkreślał wielokrotnie, że Nauka Społeczna Kościoła jest kategorią niezależną w szczególności w stosunku do ekonomii liberalnej czy myśli komunistycznej – podkreślił.

Z kolei prof. Janina Godłów-Legiędź odwołując się do encykliki Jana Pawła II „Centesimus Annus” z 1991 roku powiedziała, że Ojciec Święty sformułował w niej swoje stanowisko, akceptujące gospodarkę rynkową. Profesor Uniwersytetu Łódzkiego dodała, że encyklika ta została ogłoszona w czasach polskiej transformacji, kiedy trwały spory jaką drogą ma kroczyć polska gospodarka. – Papież wskazując na gospodarkę rynkową, zwrócił uwagę na złożoność systemu społecznego, widząc konieczność wyboru takiej drogi. Doceniał mechanizm rynkowy, a zarazem dostrzegał konieczność interwencji państwa, czyli czynnika instytucjonalno-prawnego – mówiła. Profesor zaznaczyła, że z gospodarką rynkową wiąże się także odpowiedzialność jednostek za ich los ekonomiczny. Jeżeli usiłuje się realizować system, który jest wbrew tym zasadom, to oznacza to brak akceptacji reguł ekonomicznych, których nie można przezwyciężyć.

Prof. Włodzimierz Dłubacz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego kreśląc sylwetkę naukową Karola Wojtyły podkreślił, że był to przede wszystkim uczony filozof, myśliciel, a także teolog. Według prof. Dłubacza późniejszy Jan Paweł II wykorzystywał swoje dociekania w zakresie nauk o człowieku, które dotyczyły jego życia indywidualnego i społecznego. – Uzupełniał to o wymiar teologiczny, prezentując takie ujęcie m.in. w swoich encyklikach. Ta problematyka jest obecna od początku kultury europejskiej i ciągle jest rozwijana i poddawana refleksji – mówił.

Bardzo ważny aspekt życia społecznego i indywidualnego stanowi rozumienie zagadnienia być i mieć. Według dr. Piotra Dardzińskiego z Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie każdy człowiek chciałby więcej być i więcej mieć. Nie ma nic w tym złego. Jednak bardzo ważny jest w tym wszystkim spójnik „i”. – W nauczaniu Jana Pawła II słyszymy, że własność, o której tak dużo dzisiaj mówimy, ma swój wymiar moralny. To znaczy, że bez własności trudno jest mówić o wolności i godności człowieka. Według Ojca Świętego czasami wydaje nam się, że im więcej mamy, tym więcej jesteśmy. To jest złe przekonanie. Wobec tego należy dbać o dobra materialne, ale równocześnie zwracać uwagę na to, czy one rozwijają nas samych. To rzeczy są dla nas, a nie my dla rzeczy – powiedział. Dr Dardziński dodał, że błędne rozumienie tworzy fałszywe alternatywy.

Ks. prof. Alfred Wierzbicki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego mówił o filozofii Karola Wojtyły. Według niego jest ona mało znana, a stanowi klucz do zrozumienia Jana Pawła II. Dyrektor Instytutu Jana Pawła II na lubelskiej uczelni dodał, że przez ponad ćwierć wieku papieżem był filozof, który przede wszystkim swoją uwagę skupił na człowieku. – Główną część dorobku filozoficznego Karola Wojtyły stanowiło pogłębienie personalizmu. – Człowiek jest istotą społeczną, która działa i żyje z innymi. To jest to, co interesuje socjologię. Dowodem na to są badania, które jednak w pewnym punkcie się zatrzymują. Natomiast filozofia jest u podstaw ludzkiej egzystencji, sięga do jej korzeni. Myśląc o ekonomii pojawia się zaś zasadniczy dylemat – czy ekonomia jest czymś autonomicznym oraz czy istnieje pewien aksjologiczny horyzont? rozwoju ekonomii. W jakim stopniu ekonomia, jej właściwy rozwój zakłada dobro człowieka, któremu ma służyć – dodał ks. prof. Wierzbicki.

Konferencja była podzielona na dwie części – ekonomiczną i socjologiczną. Spotkanie wpisało się w 10. rocznicę pobytu Jana Pawła II w Bydgoszczy, a także 10. rocznicę istnienia Wyższej Szkoły Gospodarki w tym mieście.