Powstał ekumeniczny projekt dokumentu o małżeństwach mieszanych

Po blisko 10-letnich pracach opublikowano projekt dokumentu nt. tzw. małżeństw mieszanych, czyli o różnej przynależności wyznaniowej małżonków.

Jest to owoc blisko 10-letniej współpracy Komisji Teologicznej Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE) i Komisji ds. Dialogu między Polską Radą Ekumeniczną a Konferencją Episkopatu Polski. Pełny tekst opracowania znajduje się na stronie internetowej PRE: www.ekumenia.pl

Wkrótce z projektem zapozna się cała Konferencja Episkopatu Polski (KEP) i ustosunkuje się do wypracowanego rozwiązania. Jak dowiaduje się KAI niewykluczone, że biskupi zarządzą konsultacje z ekspertami prawa kanonicznego. Do ostatecznego podpisania dokumentu potrzebna będzie także zgoda Stolicy Apostolskiej.

– Nawet jeśli wszystko pójdzie pomyślnie, to podpisanie nie nastąpi wcześniej niż za rok lub dwa – ocenia w rozmowie z KAI ks. Sławomir Pawłowski SAC, sekretarz Komisji ds. Dialogu między PRE a KEP.

Zdaniem pallotyna, biorąc pod uwagę na naukę o małżeństwie, dokument nie zawiera istotnych nowości. „Ale jednocześnie nowe jest to, że Kościoły mówią o małżeństwie jednym głosem oraz jasno artykułują, w którym miejscu się różnią” – zaznacza.

Kodeks Prawa Kanonicznego zobowiązuje katolika, aby przy zawarciu małżeństwa z wiernym innego Kościoła chrześcijańskiego złożył deklarację dotyczącą własnej wiary oraz ochrzczenia i wychowania dzieci. Dotychczas formuła ta brzmiała następująco: „Przyrzekam (obiecuję) uczynić to, co będzie w mojej mocy, aby wszystkie dzieci zostały ochrzczone i wychowane w wierze katolickiej”.

Jak zaznacza ks. Pawłowski, novum stanowi proponowane obecnie dopowiedzenie: „…biorąc pod uwagę, że mój małżonek/małżonka ma to samo prawo i obowiązek, stosownie do powołania, które posiada w swoim Kościele”.

– W życiu tak było, ale wspólne oficjalne ustalenie tego stanowi nowość. To rozszerzenie pokazuje perspektywę ekumeniczną tegoż przyrzeczenia, które jest nadal zachowane – ocenia pallotyn. Dodaje, iż tym samym Kościół katolicki dopuszcza, że – gdy zajdzie taka konieczność – dla dobra małżeństwa katolika z przedstawicielem innego wyznania, trzeba się zgodzić, by chrzest i wychowanie dziecka odbyło się wedle zasad innego Kościoła.

Ponadto projekt wyraża m.in. wspólne przekonanie, że małżeństwo z ustanowienia Bożego jest związkiem między mężczyzną i kobietą oraz, że „żadne inne związki między ludźmi nie mogą być uznawane za małżeństwo”.

„Wierność małżeńska nie ogranicza się jedynie do sfery seksualności, lecz dotyczy także wzajemnego wzrastania we wszystkich wymiarach życia – czytamy w innym punkcie projektu. – Wspólne podejmowanie różnych aktywności życiowych o charakterze rodzinnym, religijnym, społecznym, kulturalnym czy zawodowym, w których małżonkowie rozwijają swoje talenty, jest znakiem miłości małżeńskiej”.

Dokument wypunktowuje także wszelkie rozbieżności istniejące w nauczaniu poszczególnych Kościołów a dotyczące m.in. sakramentalności małżeństwa, jego nierozerwalności oraz przekazywania życia i regulacji poczęć.

„Wszystkie Kościoły odrzucają aborcję traktowaną jako środek regulacji poczęć. Różnią się natomiast w ocenie metod antykoncepcji” – głosi projekt dokumentu zalecając, aby różnice te były „poważnie brane pod uwagę i wyjaśniane jeszcze przed ślubem, ponieważ w małżeństwie musi być zachowana zasada wzajemnego poszanowania sumień”.

Zdaniem ks. Pawłowskiego projekt wspólnego dokumentu ma charakter pionierski w skali europejskiej. Co prawda podobne, zatwierdzone przez papieża, ustalenia obowiązują od ok. 10 lat we Włoszech, jednak obejmują tylko trzy wyznania: katolików, waldensów i metodystów. Przypomnijmy, że polski projekt dotyczy ośmiu Kościołów, bowiem PRE zrzesza obecnie siedem Kościołów.

Włoski dokument stanowił podstawę w pracach polskich chrześcijan, którzy z tamtego opracowania zaczerpnęli np. treść formuły składanej przy ślubie przez stronę katolicką.

Sekretarz Komisji ds. Dialogu między PRE a KEP ocenia, że podpisanie opracowania w sprawie małżeństw mieszanych miałoby dla ekumenizmu w Polsce podobnie doniosłe znaczenie jak ogłoszony w 2000 r. wspólny dokument o chrzcie. Dodaje przy tym, że dialog dotyczący małżeństwa jest na pewno trudniejszy i bardziej skomplikowany, bo temat ten różnie przedstawia się w poszczególnych Kościołach.

Polska Rada Ekumeniczna zarejestrowana w 1946 r. zrzesza obecnie siedem Kościołów: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów i Kościół Chrześcijan Baptystów. Prezesem PRE jest abp Jeremiasz, prawosławny arcybiskup wrocławski i szczeciński.