Święci i błogosławieni polscy

Zapowiedziana na 11 października kanonizacja abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego jest okazją do przypomnienia ogólnej liczby polskich świętych i błogosławionych.

Wbrew pozorom, trudno ją jednak dokładnie określić, i to z kilku powodów.

Po pierwsze dlatego, że na ziemiach polskich działali i tu zmarli lub zginęli śmiercią męczeńską, liczni cudzoziemcy, którzy jednak zasłużyli się dla tego Kościoła. Dotyczy to zwłaszcza pierwszego okresu naszej państwowości. A przy tym wiele z tych postaci, jak choćby św. Wojciech czy święte Jadwiga i Kinga, wpisały się tak mocno i trwale w dzieje naszego kraju i Kościoła, że w powszechnej świadomości uchodzą często za synów i córki tej ziemi.

Drugą przyczyną trudności jest fakt, że w niektórych przypadkach nie ma oficjalnego dokumentu, który by poświadczał publiczny kult danej osoby. Tu również chodzi przede wszystkim o czasy najdawniejsze, gdy albo w ogóle nie podejmowano starań o dopełnienie niezbędnych procedur, albo ciągnęły się one bardzo długo ze względu na wojny, rozbiory i inne okoliczności i nie doprowadziły do ostatecznego uznania. W takich wypadkach Stolica Apostolska nieraz po kilku stuleciach potwierdzała istnienie kultu „od niepamiętnych czasów”. Ale czasami następował też po wiekach oficjalny obrzęd beatyfikacji lub kanonizacji, który już bez żadnych wątpliwości wprowadzał daną osobę na ołtarze. Szczególnie dużo takich decyzji podjął Jan Paweł II.

Oto alfabetyczny wykaz osób z Polski lub związanych z naszym krajem, wyniesionych dotychczas do chwały ołtarzy: (w nawiasie kolejne liczby oznaczają: lata życia, dzień wspomnienia liturgicznego („imieniny”), daty – beatyfikacji (b) i kanonizacji (k), a także ich miejsce, jeśli odbyły się one poza Rzymem; jeśli jest tylko jedna data, oznacza ona kanonizację w wypadku świętych lub beatyfikację – u błogosławionych):

A. Święci

1. Albert (Adam) Chmielowski, zakonnik, zał. Zgrom. Braci i Sióstr Posługujących Ubogim (albertynów i albertynek) [20 VIII 1845-25 XII 1916; 17 VI; 22 VI 1983, Kraków (b) – 12 XI 1989 (k)]2. Andrzej Bobola, kapłan, jezuita, męczennik [30 XI 1591-16 V 1657; 16 V; 1853 (b) – 17 IV 1938)]3. Andrzej Świerad (Żurawek), zakonnik (†1030/34; 13 VII; 1083?)
4-8. Benedykt, Jan, Izaak, Mateusz, Krystyn – Pięciu Braci Polskich Męczenników z Międzyrzecza, pustelnicy (†10 XI 1003; 13 XI; 1003 lub 1004)
9. Faustyna Maria (Helena) Kowalska, dziewica, zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, apostołka miłosierdzia Bożego [25 IV 1905-5 X 1938; 5 X; 18 IV 1993 (b) – 30 IV 2000 (k)]10. Jacek Odrowąż, kapłan, dominikanin (przed 1200-15 VIII 1257; 17 VIII; 17 IV 1594)
11. Jadwiga Śląska, pochodziła z Bawarii, księżna, wdowa, fundatorka klasztorów (ok. 1170-14 X 1243; 16 X; 14 X 1267)
12. Jadwiga, Węgierka z pochodzenia, królowa [1374-17 VII 1399; 17 VII; 31 V 1979 i 4 VI 1986 (potwierdzenie kultu) – 8 VI 1997, Kraków (k)]13. Jan Kanty, kapłan, profesor UJ [1390-24 XII 1473; 20 X – dawniej, 23 XII – obecnie; 28 III 1676 (potwierdzenie kultu) – 16 VII 1767 (k)]14. Jan Sarkander, ze Śląska Cieszyńskiego, działał na Morawach, kapłan, męczennik [20 XII 1576-17 III 1620; 30 V; 6 V 1860 (b) – 21 V 1995, Ołomuniec – Czechy (k)]15. Jan z Dukli, kapłan, franciszkanin [1414-29 IX 1484; 8 VII; 21 I 1733 (potwierdzenie kultu) – 10 VI 1997, Krosno (k)]16. Jozafat Kuncewicz, kapłan obrządku wschodniego, bazylianin, męczennik [ok. 1580-12 XI 1623; 12 XI; 16 V 1643 (b) – 1867 (k)]17. Józef Bilczewski, arcybiskup lwowski [26 IV 1860-20 III 1923; 20 III; 26 VI 2001, Lwów (b) – 23 X 2005 (k)]18. Józef Sebastian Pelczar, biskup [17 I 1842-28 III 1924; 19 I; 2 VI 1991, Rzeszów (b) – 18 V 2003 (k)]19. Kazimierz Jagiellończyk, królewicz (3 X 1458-4 III 1484; 4 III; 7 XI 1602)
20. Kinga (lub Kunegunda), Węgierka z pochodzenia, księżna, klaryska [1224 (1234?)-24 VII 1292; 24 VII; 11 VI 1690 (potwierdzenie kultu) – 16 VI 1999, Stary Sącz, (k)]21. Maksymilian M. Kolbe, kapłan, franciszkanin konwentualny, męczennik II wojny światowej [7 I 1894-14 VIII 1941; 14 VIII; 17 X 1971 (b) – 10 X 1982 (k)]22. Melchior Grodziecki, ze Śląska Cieszyńskiego, kapłan, jezuita, męczennik [1582/84-7 IX 1619; 7 IX; 15 I 1905 (b) – 2 VII 1995, Koszyce – Słowacja (k)]23. Rafał od św. Józefa (Józef) Kalinowski, karmelita bosy [1 IX 1835-15 XI 1907; 15 XI; 22 VI 1983, Kraków (b) – 17 XI 1991 (k)]24. Stanisław Kostka, nowicjusz zakonny, jezuita [XII 1550-15 VIII 1568; 18 IX; 1605 (b) – 31 XII 1726 (k)]25. Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski, męczennik (ok. 1030-11 IV lub 8 V 1079; 8 V – tradycyjnie w Polsce i 11 IV – według kalendarza rzymskiego; 17 IX 1253, Asyż)
26. Szymon z Lipnicy, kapłan, franciszkanin (bernardyn) [ok. 1438/40-18 VII 1482; 18 VII; 24 II 1685 (potwierdzenie kultu) – 3 VI 2007 (k)]27. Urszula Ledóchowska, zakonnica, zał. Zgromadzenia Sióstr św. Urszuli od Jezusa Konającego (urszulanek) [17 IV 1865-19 V 1939; 29 V; 20 VI 1983, Poznań (b) – 18 V 2003 (k)]28. Wojciech, Czech z pochodzenia, biskup, męczennik, główny patron Polski (ok. 956-23 IV 997; 23 IV; 999)
29. Zygmunt Gorazdowski, kapłan zał. Zgrom. Sióstr św. Józefa [1 XI 1845-1 I 1920; 26 VI; 26 VI 2001, Lwów (b) – 23 X 2005 (k)]

B. Błogosławieni

1. Angela Maria (Zofia Kamila) Truszkowska, założycielka Zgrom. Sióstr św. Józefa z Kantalicjo (felicjanek) (16 V 1825-10 X 1899; 10 X; 18 IV 1993)
2. Aniela Salawa, służąca, tercjarka franciszkańska (9 IX 1881-12 III 1922; 9 IX; 13 VIII 1991, Kraków)
3. August Czartoryski, kapłan, salezjanin (2 VIII 1858-8 IV 1893; 2 VIII; 25 IV 2004)
4. Bernardyna Maria Jabłońska, współzał. Sióstr III Zakonu Franciszkańskiego Posługujących Ubogim (albertynek) (5 VIII 1878-23 IX 1940; 23 IX; 6 VI 1997, Zakopane)
5. Bogumił Piotr II, arcybiskup gnieźnieński (1116-10 VI 1182 lub †ok. 1204; 10 VI; Pius XI zatwierdził kult 27 V 1925)
6. Bolesława Maria Lament, zał. Zgrom. Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny (3 VII 1862-29 I 1946; 29 I; 5 VI 1991, Białystok)
7. Bronisław Markiewicz, kapłan, zał. Zgromadzeń św. Michała Archanioła (michalitów i michalitek) (13 VII 1842-29 I 1912; 30 I; 19 VI 2005, Warszawa)
8. Bronisława, norbertanka, dziewica (ok. 1200-29 VIII 1259; 1 IX; Grzegorz XVI zatwierdził kult 23 VIII 1839)
9. Celina Chludzińska-Borzęcka, wdowa, zakonnica zał. Zgrom. Sióstr Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (zmartwychwstanek) (29 X 1833-26 IX 1913; 26 IX; 27 X 2007)
10. Czesław, dominikanin (1175-1242; 20 VII; 27 VIII 1712 – potwierdzenie kultu)
11. Dorota z Mątowów, pochodzenia niderlandzkiego, wdowa, rekluza (25 I 1347-25 VI 1394; 25 VI; 9 I 1976 – potwierdzenie kultu)
12. Edmund Bojanowski, świecki, zał. Zgrom. Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Bogarodzicy Niepokalanie Poczętej (14 XI 1814-7 VIII 1871; 7 VIII; beatyfikacja – 13 VI 1999, Warszawa)
13. Honorat z Białej (Wacław) Koźmiński, kapucyn, założyciel licznych bezhabitowych zgromadzeń zakonnych, głównie żeńskich (16 X 1829-16 XII 1916; 16 XII; 16 X 1988)
14. Ignacy Kłopotowski, kapłan, zał. Zgrom. Sióstr Najświętszej Maryi Panny z Loreto (loretanek) (20 VII 1866-7 IX 1931; 7 IX; 19 VI 2005, Warszawa)
15. Jakub Strepa (Strzemię), franciszkanin, arcybiskup halicki (ok. 1340-20 X 1409; 21 X; Pius VI zatwierdził kult 11 IX 1790)
16. Jan Balicki, kapłan (25 I 1869-15 III 1948; 15 III 18 VIII 2002, Kraków.)
17. Jan Beyzym, kapłan-jezuita, misjonarz na Madagaskarze (15 V 1850-2 X 1912; 2 X; 18 VIII 2002, Kraków)
18. Jerzy Matulewicz (Jurgis Matulaitis), Polak, później przyjął obywatelstwo litewskie, arcybiskup, odnowiciel zakonu marianów (12 IV 1871-27 I 1927; 27 I; 28 VI 1987)
19. Jolenta ( Jolanta-Helena), Węgierka z pochodzenia, księżna, wdowa, klaryska (ok. 1244-17 VI 1298; 15 VI; 26 IX 1827 – potwierdzenie kultu)
20. Juta z Chełmży, Niemka z pochodzenia, wdowa, pustelnica (ok. 1220-12 V 1260; 12 V; kult – nie potwierdzony oficjalnie – od XV w.)
21. Karolina Kózkówna, dziewica, męczennica (2 VIII 1898-18 XI 1914; 18 XI; 10 VI 1987, Tarnów)
22. Kolumba (Joanna) Gabriel, zał. Zgrom. Sióstr Zakonu św. Benedykta od Miłosierdzia (3 V 1858-24 IX 1924; 24 IX; 16 V 1993)
23. Maria Karłowska, zał. Instytutu Sióstr Dobrego Pasterza (4 IX 1865-24 III 1935; 21 XI; 6 VI 1997, Zakopane)
24. Maria od Jezusa Dobrego Pasterza (Franciszka Siedliska), założycielka Instytutu Sióstr Świętej Rodziny z Nazaretu (12 XI 1842-21 XI 1902; 21 XI; 23 IV 1989)
25. Maria Ludwika (Luiza) Merkert, Ślązaczka, zakonnica, zał. Zgrom. Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek) (21 IX 1817-14 XI 1872; 14 XI; 30 IX 2007, Nysa)
26. Maria Marcelina Darowska, współzałoż. Zgrom. Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (niepokalanek) (16 I 1827-5 I 1911; 5 I; 6 X 1996)
27-37. Maria Stella Mardosewicz i jej 10 towarzyszek ze Zgrom. Przenajświętszej Rodziny z Nazaretu (nazaretanek), męczennice, zamordowane przez hitlerowców 1 VIII 1943 (4 IX; 5 III 2000)
38. Maria Teresa Ledóchowska, dziewica, zakonnica, założycielka Sodalicji św. Piotra Klawera (29 IV 1863-6 VII 1922; 6 VII; 19 X 1975)
39. Marta Wiecka, szarytka (12 I 1874-30 V 1904; 30 V; 24 V 2008, Lwów)
40. Michał Kozal, biskup, męczennik (27 IX 1893-26 I 1943; 26 I; 14 VI 1987, Warszawa)
41. Michał Sopoćko, kapłan, spowiednik św. Faustyny, propagator kultu miłosierdzia Bożego (1 XI 1888-15 II 1975; 15 II; 28 IX 2008, Białystok)
42. Radzim-Gaudenty, Czech z pochodzenia, arcybiskup gnieźnieński (960/70-ok. 1006/1010; 14 X; kult „od niepamiętnych czasów”, bez oficjalnego wyniesienia na ołtarze)
43. Rafał (Melchior) Chyliński, franciszkanin konwentualny (8 I 1694-2 XII 1741; 2 XII; 9 VI 1991, Warszawa)
44. Regina Protmann, niemieckiego pochodzenia, z Prus Książęcych, zał. Zgrom. Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy (1552-18 I 1613; 18 I; 13 VI 1999, Warszawa)
45-94. Sadok, przeor i 49 jego towarzyszy, dominikanie, męczennicy z Sandomierza (†1260; 2 VI, dawniej 28 V; Pius VII zezwolił 18 X 1807 na kult publiczny)
95. Salomea, księżna, wdowa, klaryska (1211/12-17 XI 1268; 19 XI; Klemens X bullą z 17 V 1672 zezwolił na kult publiczny)
96. Sancja (Janina) Szymkowiak, zakonnica ze Zgrom. Córek Matki Bożej Bolesnej (serafitek) (11 VII 1910-29 VIII 1942; 18 VIII; 18 VIII 2002, Kraków)
97. Stanisław Kazimierczyk, kanonik regularny (27 IX 1433-3 V 1489; 5 V; dekret o potwierdzeniu kultu z 21 XII 1992, ogłoszony 18 IV 1993)
98. Stanisław od Jezusa i Maryi (Jan) Papczyński, kapłan, zał. Zgrom. Kapłanów od Maryi Niepokalanie Poczętej (marianów) (18 V 1631-17 IX 1701; 18 V; 16 IX 2007, Licheń)
99. Stefan Wincenty Frelichowski, kapłan, męczennik (22 I 1923-25 IV 1945; 23 II; 8 VI 1999, Toruń)
100. Wincenty Kadłubek, biskup krakowski (1155/60-8 III 1223; 9 X; 18 II 1764 – potwierdzenie kultu)
101-113. Wincenty Lewoniuk (1848-24 I 1874) i jego 12 towarzyszy, unici z Podlasia, męczennicy, zamordowani 24 I 1874 (23 I; 6 X 1996)
114. Władysław (imiona chrzestne: Marcin Jan) z Gielniowa, kapłan, franciszkanin-bernardyn (ok. 1440-4 V 1505; 25 IX; 11 II 1750 – potwierdzenie kultu)
115. Władysław Findysz, kapłan, męczennik komunizmu (13 XII 1907-21 VIII 1964; 23 VIII; 19 VI 2005, Warszawa)
116. Zygmunt Szczęsny Feliński, arcybiskup, zał. Zgrom. Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi (1 XI 1822-17 IX 1895; 17 IX; 18 VIII 2002, Kraków)
117-224. 108 męczenników II wojny światowej z lat 1939-45, w tym 1 biskup, kapłani, siostry zakonne i osoby świeckie (12 VI; 13 VI 1999, Warszawa)

Opr. Krzysztof Gołębiowski (KAI)